დინორეშა გინულა

ედვარდ ოლბი

ვიკიპედიაშე
ედვარდ ოლბი
დაბადებაშ თარიღი:

12 მელახი, 1928

დაბადებაშ აბანი:

ვაშინგტონი, ააშ

ღურაშ თარიღი:

ეკენია 16, 2016 (88 წანერი)

ღურაშ აბანი:

მონტოკი, ნიუ-იორკი, ააშ

ერუანობა:

ამერიკალი

საქვარუა:

დრამატურგი

პერიოდი :

1958–2016

Magnum opus:

ზოოპარკიშ ამბე (1958)
ბესი სმიტიშ ღურა (1959)
ქვიშაშ მოედანი (1959)
ფემი დო იემი (1960)
მის ოშქურუ ვირჯინია ვულფიშა? (1962)
მოწყინაფილი კაფეშ ბალადა (1963)
ჭიჭე ალისა (1964)
დელიკატური ბალანსი (1966)
ზუღაშ პეიზაჟი (1974)
ფრაგმენტეფი (1993)
სუმი მაღალი ოსური (1994)
პიესა ბაღანაშ გეშა (1998)
ოკუპანტი (2001)
თხა, ვარდა მი რე სილვია? (2002)

ნინა:

ინგლისური ნინა

ჯილდოეფი:

პულიცერიშ პრემია საუჯგუშო დრამაშო
ტონიშ პრემია საუჯგუშო პიესაშო
ხელუანობეფიშ ერუანული მენდალი
ტონიშ სპეციალური პრემია
ამერიკული პრემია ლიტერატურაშ დარგის

ედვარდ ფრანკლინ ოლბი III (ინგლ. Edward Franklin Albee III; დ. 12 მელახი, 1928, ვაშინგტონი, ააშ — ღ. 16 ეკენია, 2016, მონტოკი, ნიუ-იორკი, ააშ) — ამერიკალი დრამატურგი, შინელი რე პიესეფით: "ზოოპარკიშ ამბე" (1958), "ქვიშაშ მოედანი" (1959), "მის ოშქურუ ვირჯინია ვულფიშა?" (1962), "დელიკატური ბალანსი" (1966) დო "სუმი მაღალი ოსური" (1994). ნამთინე კრიტიკოსეფიშ აზრით ოლბიშ ნაწარმებეფი უმოსო ორხველუდჷ აბსურდიშ თეატრიშ გემაჸვენჯობას. ოლბიშ პიესეფიშე სუმქ მიპალუ პულიცერიშ პრემია საუჯგუშო დრამაშო დო ჟირქ მიპალუ ტონიშ პრემია საუჯგუშო პიესაშო.

ედვარდ ოლბიქ დებადჷ 1928 წანაშ 12 მელახის. ბიოლოგიური დიდა დო მუმაქ ედვარდი ქიმიოტეს დო თის მუმაჸონერი, ამერიკალი ბიზნესმენი რედ ოლბი რდუნდჷ. ედვარდი გურაფულენდჷ ნიუ-ჯერსიშ ლორენსვილიშ სკოლას, სოვრეშეთ მალას გეგშაჸათეს. 1946 წანას ედვარდიქ გათუ შოუტეშ სკოლა. ჸათე პერიოდეფს თიქ გჷმაბჟინუ ჩხორო ლერსი, ვითაართი კუნტა თხობელუა, შხვადოშხვა ესსეეფი, ართი გინძე პიესა დო ართი რომანი. ართი პერიოდის ედვარდი კონექტიკუტიშ ტრინიტი-კოლეჯის ხოლო გურაფულენდჷ, მარა თევრეშე ხოლო გეგშაჸათეს, მუშენდა ლექციეფს ირო ოჩილითუანდჷ. ედვარდიქ 18 წანერი რდუნ თეშ, მუშ ფანია მიოტუ დო ოცხოვრებშა ნიუ-იორკიშა გეგნორთჷ. 1959 წანას ოლბიქ ჭარუ პიესა "ზოოპარკიშ ამბე", ნამუქჷთ ავტორს პოპულარობა მოუღჷ. პიესაქ დიდგინჷ ბერლინს. გეჸვენჯი პიესა რდჷ "ბესი სმიტიშ ღურა", ნამუშ პრეზენტაციაქ დიო ბერლინს იმანჯჷ დო უკულ ნიუ-იორკის.

ოლბიშ ართ-ართი პოპულარული პიესა რე "მის ოშქურუ ვირჯინია ვულფიშა?". პიესა დოდგეს ბილი როუზიშ თეატრის 1962-1964 წანეფს. პიესაქ მიპალუ ტონიშ პრემია საუჯგუშო პიესაშო 1963 წანას. პიესას რე გერსხილი 1966 წანას გინოღალირი ფილმი, სოდეთ თარი როლეფს არსულენა ელიზაბეტ ტეილორი, რიჩარდ ბარტონი, ჯორჯ სიგალი დო სენდი დენისი.

ჯორჯიაშ შტატიშ უნივერსიტიშ პროფესორი მეთიუ როუდინი ედვარდ ოლბიშ პიესეფს სუმ პერიოდო გუთმორთჷნს. ორდოიანი პერიოდიშ (1959–1966) პიესეფი იხასიათებუ კონფრონტაციეფით, ლჷმათ, ბურჯაფით დო მეტაფორიული ღურათ. მაჟია, ოშქაშე პერიოდიშ (1971–1987) პიესეფი ბროდვეიშ აუდიენციაშო საინტერესო ვარდჷ დო პიესეფი დითმიდგუმუდჷ უმოსო ევროპაშ დო ამერიკაშ რეგიონალურ თეატრეფს. მასუმა, გვიანიშ პერიოდიშ (1991–2016) პიესეფს აშუ დიდი პოპულარობაქ დო აუდიენციაქ მოსოფელიშ მასშტაბით.

ედვარდ ოლბი რდჷ შხვადოშხვა პრემიეფიშ დო ჯილდოეფიშ ლაურეატი. ოლბიქ სუმშა მიპალუ პულიცერიშ პრემია საუჯგუშო დრამაშო: 1967 ("დელიკატური ბალანსი"), 1975 ("ზუღაშ პეიზაჟი") დო 1994 ("სუმი მაღალი ოსური") წანეფს დო ჟირშა ტონიშ პრემია საუჯგუშო პიესაშო: 1963 ("მის ოშქურუ ვირჯინია ვულფიშა?") დო 2002 ("თხა, ვარდა მი რე სილვია?") წანეფს. ოლბი თაშნეშე რდჷ დრამა-დესკიშ პრემიაშ, სენტ-ლუისიშ ლიტერატურული პრემიაშ, ტონიშ სპეციალური პრემიაშ, ხელუანობეფიშ ერუანული მენდალიშ, ფიცჯერალდიშ პრემიაშ, ედვარდ მაკდაუელიშ მენდალიშ, ლამბდაშ ფონდიშ ლიტერატურული პრემიაშ, ჩიკაგო ტრიბუნიშ ლიტერატურული პრემიაშ, ამერიკული ლიტერატურული პრემიაშ დო კენედიშ ცენტრიშ პრემიაშ ლაურეატი. ედვარდ ოლბი რდჷ ამერიკაშ ხელუანობეფიშ დო მენცარობეფიშ აკადემიაშ მაკათური დო მაიამიშ უნივერსიტეტიშ საპატიო დოქტორი.

1967 წანას ოლბიქ დარსხუ ედვარდ ოლბიშ ფონდი, ნამუსჷთ ფილანთროპიული მისია უღჷ. ოლბიქ ღურუ 2016 წანაშ 16 ეკენიას, 88 წანერქ.

რესურსეფი ინტერნეტის

[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
ვიკიოწკარუეს? რე ხასჷლა თემაშენ: