ევკლიდე

ვიკიპედიაშე
ევკლიდე
Εὐκλείδης

ევკლიდე
დაბადებაშ თარიღი:

დოხოლ. ჯვ. წ. 325

ღურაშ თარიღი:

დოხოლ. ჯვ. წ. 265 (~60 წანერი)

ღურაშ აბანი:

ალექსანდრია, ელინისტური ეგვიპტე

ჩინებული რე მუჭოთ:

„გეომეტრიაშ მუმა“

ევკლიდე ალექსანდრიალი (ბერძენ.: Εὐκλείδης) (დოხ. ჯვ. წ. 325—265) — ელინიზმიშ ეპოქაშ მათემატიკოსი ალექსანდრიაშე, ეგვიპტე; ცხოვრენდჷ პტოლემეოს I-შ მაფობაშ ბორჯის (ჯვ. წ. 323—283). შხირას მიარზებუ, მუჭოთ „გეომეტრიაშ მუმა“. თიშ არძაშე თარი ნახანდი რე „დაჭყაფუეფი“, ნამუთ ართ-ართ არძაშე წჷმოძინელ ოხეონჯღვერუეთ იკოროცხუ მათემატიკაშ ისტორიას. თე თხობელუას თიქ აკოშაყარუ ჯვეშ ბერძენულ მათემატიკაშ გოვითარაფაშ ორდოშიან პერიოდის მეღებულჷ შედეგეფი დო დიჭყჷ მათემატიკაშ უკულიანი გოვითარაფა. თე ნახანდი იკათუანს პლანიმეტრიაშ, სტერეომეტრიაშ დო რიცხუეფიშ თეორიაშ მიარე ოკითხის. თის გეომეტრიული ფიგურეფიშ მუშობურობეფი გოთანჯილი რე ხუთი აქსიომათ, ნამუქჷთ გაჭყჷ მათემატიკაშ აქსიომატიზაცია.

ევკლიდეშ დორხველობას რე ნახანდეფი პერსპექტივეფშე, კონუსურ კვათუეფშე, სფერულ გეომეტრიაშე დო შილებუამ მაჟირა რანწკიშ ჟინპიჯეფშე. თიში დაბადებაშ წანაშ ვარდა აბანიშ ვარდა ღურაშ პიჯოფონეფიშ გოთანჯუაქ ვემიხუჯუ.

ლიტერატურა[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

  • DeLacy, Estelle Allen (1963). Euclid and Geometry. New York: Franklin Watts. 
  • Knorr, Wilbur Richard (1975). The Evolution of the Euclidean Elements: A Study of the Theory of Incommensurable Magnitudes and Its Significance for Early Greek Geometry. Dordrecht, Holland: D. Reidel. ISBN 90-277-0509-7. 
  • Mueller, Ian (1981). Philosophy of Mathematics and Deductive Structure in Euclid's Elements. Cambridge, MA: MIT Press. ISBN 0-262-13163-3. 
  • Reid, Constance (1963). A Long Way from Euclid. New York: Crowell. 
  • Szabó, Árpád (1978). The Beginnings of Greek Mathematics, A.M. Ungar, trans, Dordrecht, Holland: D. Reidel. ISBN 90-277-0819-3.