ვიკიპედია:ტერმინოლოგია

ოთირალი ზიტყვეფი

ათაქ გაგმაბჭარათ ოთირალი ზიტყვეფი დო ფრაზეფი, უკული ბოტიშ ამბე მუაგვარათ დო დითირას ოკო კანკალე მუდგარენქ. ასე გიმენსექციეფით გაგშაფრთნქ ზიტყვეფს დო მუთუნი შხვა აზრეფი გაღალუნა-და, თუდო ქათუჭარით.--ოდაბადე (სხუნუა) 20:35, 3 მარაშინათუთა 2012 (GET)

მსოფლიო - მოსოფელი

(მახუჯე)--მარგალონა (განხილვა) 21:51, 3 მარაშინათუთა 2012 (GET)

მემკვიდრეობა - მონძალა

(მახუჯე) --მარგალონა (განხილვა) 21:51, 3 მარაშინათუთა 2012 (GET)

მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლი - მოსოფელიშ მონძალაშ ობიექტი

(მახუჯე) --მარგალონა (განხილვა) 21:52, 3 მარაშინათუთა 2012 (GET)

მდინარის აუზი - წყარმალუშ ღანჩო

(მახუჯე) --მარგალონა (განხილვა) 21:52, 3 მარაშინათუთა 2012 (GET)

აუზი - გოჸორი

ხელუანურ აუზშე რე ჩიება. (მახუჯე) --მარგალონა (განხილვა) 21:53, 3 მარაშინათუთა 2012 (GET)

პირველი

პირველიქ დოსქიდას ოკო, მაართა დო მინშა მაართანი იხვარებუ ვიკის, მუთ ვარე თინჷ მარგალურშო.ოდაბადე (სხუნუა) 18:25, 5 მარაშინათუთა 2012 (GET)

ზოგადი ტერმინეფი

ათენეფი ქოძირით, ოხვილური ზიტყვეფი რე.

ო

ოდგა - საყრდენი
ოდიარობუა - ბალახეულობა. 
ოზოთე - საზამთრო(გიმიბრინუათ „საზოთო“-შ მანგიორ)
ოთინაფუ - პირდაპირ. 
ოლანი - 1. მომყოლი, 2. განი 
ომალი - სარგო
ონჭირე - ვიწრო
ორგალი - სახლის, ქუხნის თაღი. გიმმარინენა ზოგადო თაღიშ ნიშულობათ. 
ორსანტი - ოსტატი, ხელოსანი. 
ორანი - რიდი, კრძალვა. 
ოსაფულე - სასაფლაო. 
ოსერიშე - ვახშამი 
ოსერიშობა - ვახშმობა 
ოსხირი - საფუძველი, საძირკველი. 
ოქინაფუ - საინტერესო სანახავი, საინტერესო. 
ოქიტალი - სახვევი
ოქუმი - წისქვილი
ოჸოვანია - საორჭოფო, საეჭვო. 
ოჸოფარე- ნაყოფიერი, მოსავლიანი. 
ოჸურჩე - სავანე, თავშესაფარი. 
ოშოღალე - ძალიან ბევრი. 
ოჩილე - საცოლე. 
ოჭიშიერო - თამამად, გაბედულად. 
ოხთი - სამაგიეროს გადახდა, შურისგება.

წ

წანაფა, წანუა - რწმენა, წამება. 
წარწი - პრესი, წნეხი. 
წაწი, წაწია - წვენი. 
წესდვალა - წესდება
წვანთირი - მახვილი, ეს განსაზღვრებაა და არა არსებითი სახელი. 
წილამური - ბეწვი. 
წირეხი - დაგრეხილი წნელი. მაგალთო „კინაწირეხი“ ტროსიშ მანგიორო ვეხვარებენო?
წიწკაზი(ჭიჭჷლაკი) - ჭანჭიკი
წკაატამა - სახლეჩი ატამი. 
წკაპი - მწკრივი, რიგი. 
წკარი - მწკრივი, რიგი.
წკარაშო - მწკრივად. 
წკულეტი - იგივეა რაც წირეხი. 
წკუპი - ვიწრო. 
წომი - ჭოტი. 
წუნგა - სულელი
წყარგელაფუ - წყალვარდნილი, ჩანჩქერი.

ც

ცაბორია / ცაცაბორია - ცის კიდე, ცის დასალიერი, ძალიან მაღლა ცაში. 
ცაგვერდია - არასაიმედო, უნდობი. 
ცაორცია - ირიბი
ცაცხამუტი / ცხაცხამუტი - მარჯვე. 
ცელენდრი - ცილინდრი(ქუდი). 
ცოცმანდი - მიხვედრილი, სხარტი, გონებაგახსნილი. 
ცჷნდჷრი - ციმბირი
ცქუცქუტი - ცბიერი. 
ცხენენდი / ცხენენჯი - ცხენოსანი, მხედარი
ცხენენჯუა - ცხენოსნობა 
ცხვანე - ჭაღარა; მხცოვანი. 
ცხიცხიე - ხისტი, ძალზე მშრალი
ცხუტი - ძეძვი

ხ

ხაბო - ხრამი, ხევი
ხალია - დაბლობი; ვაკე; ჭაობიანი ადგილი. 
ხამჩე - ბამბა; ბამბის ქსოვილი
ხანათი - ღალატი; მტრობა - მოხანათე - მოღალატე 
ხანდარა - ავდარი, ხანგრძლივი წვიმიანი, ცუდი ამინდი. 
ხარვანი - ხარბი
ხარვანობა - სიხარბე 
ხარხი - ჯებირი
ხვია - მუცლის ჭია 
ხვისტა - ტახტი 
ხილაჩარი - ბოგანო
ხირხიმელი - ხერხემალი 
ხორიალე - ხორველა, ქოლერა. 
ხურჭკუმი - ვარსკვლავთა კრებული; ხომლი.

ჯ

ჯაკონი - ჯიუტი, კერპი 
ჯაალი - მძევალი 
ჯალაბერი - საკაცე
ჯანერი - ზარბაზანი (ხის) 
ჯიხაჯაოზი - გოლიათი, ბუმბერაზი.

ქ

ქაბარკა - ფარეხი. გარაჟიშ მანგიორო იხვარებე. 
ქამფარი - ჯურღმული 
ქართხა - რგოლი
ქარწიბი - წითელი კაჟი, მთის ბროლი
ქაქაბი - ქუთუთო 
ქესატი - ღარიბი
ქვახა - დადასტ. ნაწილაკი, გამოხატავს თანხმობას, -- დიახ, კი. ასევე უჩვენებს უეჭველობას, -- ნამდვილად, უდავოდ.
ქვიბი - ქვაბული
ქილიმი - გამომძალველი, წამრთვეი, თაღლითი. 
ქინდირი - ქედი
ქირსე-პიჩუა - საშობაო მარხვა. 
ქოლო - დიდი კასრი
ქვარაშ სინთელე - დიზენტერია, მუცელა, სისხა. 
ქორგა - ქოლგა
ქოროტი - ლილისფერი, მუქი ცისფერი
ქოფე - ლაფი 
ქულამური - 1. გრდემლი, 2. ქურა 
ქურაზი - სასაპნე

ღ

ღაღანია - ახალამოსული ბალახი 
ღაღულე - ბიბილო
ღირზე - ღერძი 
ღეტარა - ტაბლა 
ღვაბი - დუნდული 
ღვაწი - ღვაწლი
ღუზანდარა - ჭოტი 
ღულერი - მოაჯირი(ერთ-ერთი მნიშვნელობით). 
ღურმული - ჭირი, უბედურება. 
ღურჯა - ფუღურო
ღჷტლაზი - დაკოდვის შემდეგ სქესობრივი უნარის შენარჩუნება

ლ

ლაბა - ფერდობი 
ლაბერწი - ლავიწი
ლაგარდა - განივი 
ლამური - ალერსი, მოფერება 
ლაბარტყია - ბრტყელი
ლასქორი - მაღალი, მიუვალი კლდე
ლაღუზი - რეზინის ფეხსაცმელი - კალოში ა ჩექმა. 
ლენი - ლურჯი 
ლეჟერი - ნესტიანი ადგილი 
ლესქერი - ჯარი, ლაშქარი. 
ლეჩექი - ლეჩაქი
ლიგე - მტკნარი 
ლიჩანდური - თუნუქის ყელიანი სასმისი
ლოგინუა - დაფასება. მუს ლოგინანქ სელეგინს? - რამდენანქ აფასებ სულგუნს? 
ლოუ - ენაბლუ./ალიო ქობალია/ 
ლოფორსა - ენაბლუ, ენაბორძიკა
ლუყურტი - წყნარი, მშვიდი

პ

პალუხი - ქისა, 
პეპუ - ბებიის მამა
პეხვი - წიხლი; ტერფი
პიანი - ნება,სურვილი.
პირსელი - ნათლიდედა, მონათლული ბავშვის დედა

ფ

ფა - ფოთოლი(ერთ-ერთი მნიშვნელობით)
ფათქა - ფრინველის ფრთა, დიდი ბუმბული, რომელსაც საწერად იყენებენ. 
ფალანდი - ფალავანი
ფალაზონი-ფოთლოვანი(ადგილი) 
ფარაკა - ფარღალალა; ბარაკი. 
ფარდი - ზღვარილ მიჯნა; ზომა. 
ფარეხი - ბზიკის ბუდე. 
ფართაჩათ - შილიფად; კარგად. 
ფარისოლი - ფარისეველი 
ფარყ-ი - ფოთოლყრილი; ტყე-ბუჩქიანი ფერდობი (პ. ცხად., კატალ., გვ. 27). ღობეძგას ფურცელალაციმირი რენ, თქუანა ფარყი-ს
ფატალა - დაჩეჩილი მატყლი. 
ფატანა - ფთილა, ფარტენა. 
ფაყუ - ქუდი, თავსაბური.(მარა ენა ქუდი-შ აკანს ვეხვარებე, გაგებელ რე მუნერ გიორთუმალიშ ჯოხო რენ).
ფეექარი - ფეიქარი
ფეთქი - მაჭარი, ბადაგი. 
ფელური - სეირნობა 
ფენთხი - უკანა ფეხების მუცელთან შემხები ნაწილი; გვერდის უნეკნებო ნაწილი საკლავისა
ფერნაჸილი - ფერმკრთალი. 
ფერო - რუხი, მოშავო თეთრი (პ. ჭარ.); თეთრსა და შავს საშუალი (საბა). ფეროქოთომი შავ-თეთრი ქათამი. (შავთეთრიშ აკანს მახვარებენანო ითამ?) 
ფეხთი - ფრთხილი 
ფითონი - თარო სამზად სახლში (ქუხნაში) ჭრაქის (კოჭობის) ან სხვათა ჩამოსადებად (გ. ელიავა).
ფილაღი - მამლის ღაბაბი; მამლის წვერი. 
ფირთახი ჩხვინდიშ - ცხვირის ნესტო
ფირთახი ყ’უჯიშ - ყურის ბიბილო
ფირფიცქი - საუკეთესო
ფოლო - ფლოქვი, ჩლიქი. 
ფორცხოლი - ფოცხვერი
ფრაველი - ფერფლი
ფუდა - ბერწი(მარა ბურჭი იფხვარათ იშენით).

ჩ

ჩამადი - პაპის მამა
ჩამიერი პურადი
ჩამურაფა - რეაგირების მოხდენა, ყურადღების მიქცევა. 
ჩებეკი - მაგარი ტყავი ან ქსოვილი
ჩელეხო - ბლომად. იგივეა რაც „მერყეთ“ 
ჩეჸვა - წყლიანი დაბლობი. 
ჩეხუ - ხის მაგიდის მაგვარი. 
ჩვათია - იხვის ჭუკი
ჩინორი - მწყემსი; მცველი. 
ჩირი - ცვილი(ასევე „ცუხი“)
ჩქენჯიერი - რჩქენჯიერი - მცოდნე, განათლებული. 
ჩქოლა - ახალი, ახალგაზრდა. მაგ.: ჩქოლა ბული, ჩქოლა ჸურზენი. 
ჩხენჭიერი - გულიანი, გაბედული, ენერგიული, მონდომებული, ცოცხალი. 
ჩხანჭუა - ხალხური სპორტის ერთ-ერთი სახეობა, -- ასპარეზის მონაწილე ავიდოდა ხის კენწეროზე და ცდილობდა, თავისი სიმძიმით ისე მოეხარა იგი, რომ ფეხებით მიწას შეჰხებოდა. ასეთი შეჯიბრება ტარდებოდა მარტ-აპრილში ქეჯვარობის შემდეგ (პ. ცხად., ძიებ., გვ. 59).
ჩხვინდიშ კარაჩხა - პირბადე 
ჩხვინდიშ სარკე - ნესტოს გარშემო მუქტიტველი ადგილი
ჩხომაფა - დაბედება
ჩხომელი - სათევზაო პატარა ნავი
ჩხოტა - ეშვი,დახრილი, დალმაცერი.
ჩხოტი-ნიშანი,სერა,იარა პირუტყვის ყურზე.
ჩხოტორია-ეშვიანი,ბაგეჩახეული,გრძელრქებიანი.
ჩხჷბოტა - პატარა, მოჩხუბარი მამალი

მუთუნი ჩილათა ქორენ ქოფრქენთჷ და, ქოთქვით დო დობსხუნათ.--ოდაბადე 12:57, 21 ფურთუთა 2012 (GET)

ადამიერი

მარგალურო	ქორთულო	შხვა ნინაშა	წყუ	შენიშვნა
ადამიერი	ადამიანი		[1]

• ასაგასა–სხეული,ტანი.
• ანაგი– აღნაგობა,სხეული,ტანი.
• აფსო–ასო.
• აფსო – ასო, ნაწილი სხეულისა, საშოს გარეთა ნაწილი(მდედრისა).
• აფსკანი – აფსკი,ასოს კანი, თხელი სისრიფანაკანი.
• აფხა–ბეჭი.
• აქრა–თვალის რქოვანა.
• ბაია–თვალის გუგა.
• ბაიკარდი – გულმკერდის არე.
• ბანდღი– კუჭის დიაფრაგმა.
• ბანჯი–ბადექონი.
• ბირგული–მუხლი.
• ბირგულიშ კვარი – მუხლის თავი.
• ბირგულიშ კონჭი – მუხლის სახსარი.
• ბირცხა – ფჩხილი.
• ბიწკი–ფეხის წვერი.
• ბონდღი–ტვინის გარსი.
• ბორკი–ქვედა კიდური მთლიანად.
• ბორჯღი – თვალის ჩინი, თვალის ფესვი.
• ბოყვი – ზურგის ძვალი.
• ბუშთი–ბუშტი.
• გაბარჯღა–ნეკნი.
• გაგაჩი– ხერხემალი, ბეჭისა და ბეჭის შუა ნაწილი,ქედი.
• გაგაჩია–ხერხემალი.
• გაზე– ფეხი,ბარძაყი.
• განთხი–მუხლები.
• განთხი– ფეხის ნაწილი მუხლს და კოჭს შორის.
• განთხი– ფეხების ღონე.
• განთხი–ბაყვი.
• განთხი–წვივ–ბარძაყი.
• გარდღა–წვივი.
• გასა–ჩონჩხი.
• გაღა– ტვინი, ჭკუა.
• ეხვენჯი–უკანალი,საჯდომი.
• გვამი – მუცლის ღრუ კუჭ–ნაწლავიანად.
• გვამიშდუდი–უკანა ტანი.
• გორგალი–ზურგის ზედა ნაწილი.
• გურგინი – კეფის ცენტრი, თმის გამყოფი ადგილი.
• გურგი – ხერხემლის ზედა ნაწილი.
• გურგიშ ჸვილი – ხერხემალი, ხერხემლის ძვალი.
• გური–გული.
• გურპიჯი – გულმკერდი.
• გურკიზი–ბზის წნული.
• დუდი–თავი.
• დუდიშხოკო–თავის ქალა.
• დუჸი–იდაყვი.
• ეხვენჯი–კუდუსუბის ძვალი.
• თოთო–ყიფლიბანდი.
• თოლი–თვალი.
• თოლიშ ბირჯღი – თვალის ფესვი.
• თოლიშ ფიჭვი – წამწამი.
• თოლნაკაკა– თვალის გუგა.
• კაცხურკა(წყურკუჩხი)–ფეხის კოჭი.
• კაცხურკაკა – კოჭი,წვივ –ტერფის სახსარი;
• კაჭა – მუხლის სადრეკი.
• კაჭაღე–მუხლის ქვედა ფეხი.
• კერტი–მტევანი, ხუთი თითი ერთად.
• კვარა– სხეულის ნაწილი გულმკერდის არეში.
• კვარბირგული – მუხლისთავი.
• კვინჭიხე – ბეჭი.
• კვინჭიხე – თეძოს ძვალი,,გავა, ბარძაყის ზედა ნაწილზედაც იტყვიან.
• კიბირი–კბილი.
• კიდირი–მკერდი.
• კითი–თითი.
• კინთი – კერტი (ძუძუსი).
• ჩანჯ კითი–ცერა თითი, ოძირაფალი კითი–საჩვენებელი თითი, შქა კითი–შუათითი, უკითე–არათითი, ჭიჭე კითი–ნეკა თითი.
• კიკიბე–ლავიწის ძვალი.
• კიკიბე– ნიკაპი .
• კილე(კიYე)–მკლავი.
• კინჩხი – კისერი.
• კინჩხი – მხარი კისრისა და ხერხემლის შეერთების ადგილას.
• კინჭიხე– თეძოს ძვალი.
• კინჭიხე– მენჯი.
• კირტე(კჷრტე)–ენის სამაგრი ყელში; ჩაჭდობის ადგილი ყვრიმალთან .
• კისერი–კისერი.
• კოკერი – წვივის წინა მხარე.
• კონკერი(წკონწკერი)–წვივი.
• კოპეია დუდი (კოპეჭია დუდი)– თავის გვირგვინი, თავის კეფის ზემო ნაწილი.
• კოპეჭია –შუბლის ცენტრალური ნაწილი.
• კურტუმელი–კურტუმო.
• კუკუ – ფეხის წვერი.
• კუჩუბა – ხერხემლის ნაწილი, კუდუსუნის არე.
• კუჩხი– ფეხი.
• კუჩხიშ ნარჩა– ფეხისგული.
• კუჩხიშ ქვარა – წვივის კუნთი.
• კუჩხიშ ღია – მუხლის სადრეკი ადგილი უკანა მხრიდან.
• კუჭი(ყია)–კუჭი.
• ლაბერჯი(ლაბერწი)–ლავიწის ძვალი.
• ლაბერწი – ლავიწი ლაბარტყია – ბრტყელი .
• ლართი–მხარის ძვალი რომელსაც უერთდება ლავიწის ძვალი.
• ლაჸვა–ფერდი.
• ლერჩქვა (ლეჩხვი)– ტუჩი.
• ლეჩქვი– ტუჩი.
• ლიკვი– მუშტი.
• ლინჩქ-ი (ლინჩქის) აპკი.
• მანჯა–მაჯა.
• მარჭვა–ყბების შეერთების ადგილი ყურის ძირას.
• მერტყვილი – ქუსლი, მისახსრებული.
• მეხვენჯი– ბოქვენი,ბოქვენის ძვალი.
• მინკი – აპკი.
• მირკვილი– თითის ბალიში.
• ნაკაკა თოლი – თვალის გუგა.
• ნარღველიშ ბუშტი – ნაღვლის ბუშტია.
• ნარქი – ხორხი.
• ნარქი – ნაქი, რბილი სასის წაგრძელებული ბოლო ნაწილი.
• ნარქი – ხახა.
• ნარჩა –ტერფი.
• ნარჩა კუჩხი – ფეხის ტერფი.
• ნაჩა – ფეხის გული.
• ნაწი – კუჭი.
• ნახჷრიტა – შიგნეული,კუჭნაწლავი,ღვიძლი,ფილტვები.
• ნე –ელენთა, ნაღველი.
• ნთილა (ფარცხალი) –ნეკნი.
• ნინა –ენა.
• ნიჩვი – ცხვირ–პირი.
• ნჷკჷ–ნიკაპი.
• ნოლი–ღრძილი.
• ნორღვა (ნორჩქვა) – წინა ნუნი.
• ნორში – ხელის შიდა ზედაპირი .
• ნოღმელი – ნაღველა.
• ნოჸორი – პირის ღრუ.
• ნოჸორი – ხახა,პირი.
• ნოჸორი – საყლაპავი, ყრონტი, კრიჭა, ხახა.
• ოლეჭყვე – სანერწყვე.
• ომორე – ღვიძლი.
• ონტოლე – წინამდებარე ჯირკვალი.

ორნა-სახნისი,კავი;ყელის უღელი.

• ორანი – აურა უხილავი ძალისა,აღმონაბერი სახე ღმრთისა/აჩრდილი/ჭაჭანება,სამყოფელი.
• ორგაჩე – ორგანიზმი.
• ორსხი – სახსარი.
• ორტყაფუელი – წელი.
• ორცხუა – სახსარი
• ოღეჯე – ხერხემლისა და თავის ქალის შესახსრების ადგილი.
• ოფარე – ზურგი.
• ოფსკილე – საშვილოსნო.
• ოჸულე – კეფა.
• ოყულეში – კისერი.
• ოშუმეში – ულვაში.
• ოშფა– სწორი ნაწლავი.
• ოჭიში – ზურგი.
• პეხვე– ტერფის ზედა მხარე.
• პეხუ –ფეხის წვერი.
• პინჩი – ცხვირის ნესტო,ჩიჩორი.
• პიპული –პატარა ბავშვის პირი.
• პიჯი – პირი.
• პუზინე – ჭიპი.
• პუხუ –ზურგის ზედა ნაწილი,კუზი.
• რიგი – თვიური, ქალის ორგანიზმში ფიზიოლოგიური პროცესი.
• რღია – იღლია.
• რტყილი (ჭაჭა) – თირკმელი.
• რტყილი – რტყიი – ელენთა.
• საზინდი – კუნთის ძარღვი.
• სანჭყო (ონჭყე) – ვენა.
• სასქუო – საშვილოსნო.
• სატყვაცელი–სახსრის თავი.
• საღონე–ასო.
• სახანთი–ქალის საკვერცხეები.
• სახვერდო–უკანა ტანი.
• სახსნი–ნაღველი.
• სვენა– გონი, ცნობა.
• სვენიერი– გონიერი ,გონივრული,ცნობიერი.
• სიმანდი– სახსახრი,სასიცოცხლო ძალა, სხეულის ნაწილი, ორგანო.
• ტკე–ლიმფური ქსოვილი.
• ტკე – ბადექონი მუცლისა.
• ტკილი–ელენთა.
• ტანი–ტანი.
• ტყები–ტყავი.
• ფარცხალი (ნთილა) –ნეკნი.
• ფაში–ფაშვი.
• ფეთქა – საფეთქელი.
• ფერთხი–ყურის ბიბილო.
• ფერთხი–ყურის ბიბილო, ნესტო, ნეკთაშორისი ნაწილი გვერდებისა.
• ფერწყუ–საფეთქელი.
• ფიმფი – თმის ღერო.
• ფირთახი ჩხვინდიშ - ცხვირის ნესტო
• ფიჟვი–ფილტვი.
• ფირჸვი–ქვედა ტუჩი.
• ფიჸვა–ყბის ქვედა ნაწილი.
• ფიჭვი–ქუთუთო.
• ფიჭვი– წამწამი.
• ფრიმული – წვერი.
• ქვარა–მუცელი.
• ქვარაყოყო – ე.წ. პატარა მუცელი, მუცლის ნაწილი ჭიპის გარშემო.
• ქინდირი – კისერი.
• ქონქი–ქვედა მუცლის განსპირა ადგილები.
• ქონქი–ფერდი .
• ქური–ქუსლი.
• ღვა–ლოყა,ღაწვი.
• ღვაღვი – ღაწვ–ყვრიმალი.
• ღვაბი– საჯდომის დუნდული, დუნდულა კუნთი.
• ღვანწკი–ყბა.
• ღვანწკი–ლოყა.
• ღვაღვი–დუნდულები,ღაწვ–ყვრიმალი.
• ღია–იღლია.
• ღვიზი – ღიპი.
• ღვირთი – მუშტი,მჟიღი,ხურთი.
• ღვიჟი – ღვიძლი.
• ღინჯგი – ნუნი, ღრძილი.
• ღირაჭი – ნიჟარა ყურისა.
• ყია–კუჭი.
• ყჷრტჷ–სასა.
• ყორყელი–ყელი.
• ჸვა – შუბლი.
• ჸვა ნაკაკა – შუბლის ცენტრი.
• ჸვაჯიშ კაკალი – სათესლე ჯირკვალი.
• ჸვერე ჭჷ– ბრმა ნაწლავი.
• ჸვიბი –ყვრიმალი.
• ჸვილე –ძვალი,მხარის ძვალიწინაქმხარი, კილე.
• ჸვინგი (ყვინგი) –თავის ფუძე.
• ჸვინგი (ყვინგი) – ქედი(კისერსაც აღნიშნავს).
• ჸვინგი – კისერი,კეფა.
• ჸულე –კისრის უკანა მხარე.
• ჸუჯი – ყური.
• ჸუჯიშ ში ფერთხი ყურის ბიბილო .
• შავახარი – ბარძაყი.
• შავახარი – მუხლზედა ნაწილი ფეხისა.
• შიგანი – ფაშვი.
• შვე – სახსრებს შორის ადგილი.
• ჩიკუ (ნჷკჷ)– ნიკაპი
• ჩიპა – ჭიპი.
• ჩირქე– ბარძაყი.
• ჩიყვი – ჩიყვი.
• ჩუპა– ჭიპი.
• ჩუჩა– მუცლის ჭიპქვეშა ნაწილი.რბილი ნაწილი.
• ჩხეშა – გავა.
• ჩხეშა – თეძო.
• ჩხვინდი – ცხვირი.
• ჩხონჩხი – ღვიძლი.
• ჩხოტუ – ყვრიმალი ძვალი.
• ცა – უკანა ნუნი.
• ძელი – კუნთი, რბილი უქონო და უძვლო ხორცი.
• ძვალი – ძვალი.
• ძუაძელი –ძვალ–რბილი.
• ძუძუ–ძუძუ.
• ძღუკუ – ზედა ზურგს და წელს შორის ადგილი.
• წარი–წარბი.
• წარის ძვალი – წარბის ძვალი, შუბლის ძვლის ქვედა ნაწილი, რომელიც რკალივით ავლია თვალის ბუდეს.
• წაწამი – წამწამი.
• წელი –წელი.
• წკონწკერი –წვივი.
• წკონწკერი –შუბლის ძვალი, კოპი შუბლისა.
• წიმორთი – ფეხი მუხლამდე.
• წიმორთი – მაჯა.
• წირღვი –წვივის უკანა მხარე რბილი.
• წირღვი –წვივი,გაზა, ნაწწილი უკანა ფეხისა, რომელზედაც მიმაგრებულია ნაკუთალი.
• წკონწკერი – შუბლის ძვალი, კოპი შუბლისა.
• წონწო – ბაშვის ასო.
• წყურკუჩხი (კაცხუნკა)– ფეხის კოჭი.
• წყუწყუტი – კოჭი.
• წყუწყუტი –ხელის, ფეხის გული.
• ჭაშა –თხემი, შუბლზედა ძვალი.
• ჭაჭა (რტვილი) –თირკმელი.
• ჭვერხი – ამომჯდარი ძარღვი (მოხუცისა),მყესი.
• ჭიღვი – მხრის სახსარი.
• ჭიშა – შუბლი ძვალი.
• ჭჷ – ნაწლავი
• ჭურჭული – ლიბრი (თვალისა).
• ჭურჭულთოლი – თვალის გუგა.
• ჭყჷრთა – წყვრთა.
• ხარი –ლაჯი.
• ხასილა – გვერდი.
• ხე – ხელი.
• ხინტკირი – ხრტილი.
• ხეხუ – პატარა ბავშვის ხელი.
• ხოპდუდი – თავის ქალა .
• ხოპო – ქალა.
• ხოკო –თავის ქალა.
• ხორხოტა –ხახა.
• ხორხოტა –ხახა, ხორხი.
• ხურხი – ყელი.
• ხუ – პეშვი.
• ხუჯი – მხარი.
• ხუტკუბა – შეტყუპებული პეშვები.
• ჯგიჯგეფი – – ახალამოსული კბილები ბალღის.
• ჯერღვი – ძარღვი.
• ჯინჯიხი – თავის ქალის ფუძე.
• ჯირგილი – მძლავრი, საღეჭი კბილი, ძიორის კბილი.
• ჯირგილი – ღრძილიხორცი.
• ჯირკვილი – ჯირკვალი.
• ჯირღი – მყესი, დაჭიმული, ძარღვი.
• ჯღონჯღო– ფილტვი.
• ჯურჯანი – მუცლის ფარი, რომელზედაც მიმაგრებულია ნაწლავები.

მენცარობა დო ტექნიკა

მათემატიკა

• მაძინე ეკმავენჯობა - ზრდადი მიმდევრობა
• მაშაყარუ ეკმავენჯობა - კრებადი მიმდევრობა
• მაფაჩუ ეკმავენჯობა - განშლადი მიმდევრობა
• მაშაყარუ რანწკი - კრებადი მწკრივი
• მაფაჩუ რანწკი - განშლადი მწკრივი
• ზია - წირი
• კვარკვა - წრე
• კვარკვაზია - წრეწირი
• კვარკვაში შქაბანია - წრის ცენტრი
• კვარკვაზიაში შქაბანია - წრეწირის ცენტრი

• გაბრელება - გამრავლება
• ობრელებელი - სამრავლი
• მაბრელებელი - მამრავლი
• ნაბრელებუ - ნამრავლი

• ოძინი - საკრები
• მაძინი - მაკრები
• ნაძინი - ჯამი (ნაკრები)

• რთუალა -გაყოფა
• ორთალი - გასაყოფი
• მართალი - გამყოფი
• ნორთი - განაყოფი

• მორკება - გამოკლება
• ორკი - საკლები
• მარკი - მაკლები
• ნარკი - სხვაობა

• ჭურჭული, ნოქთა — წერტილი,
• თინფა — წრფე,
• ტაბაკა — სიბრტყე,
• მუნაკვათა — მონაკვეთი,
• ჩხორია — სხივი,
• კუნთხუ — კუთხე,
• სუმკუნთხული — სამკუთხედი,
• კვარკვა — წრე,
• კვარკვაფა — წრეწირი,
• ტახილი — ტეხილი.

დიხაუჩა დო სამყარო, ცოცხალი ორთა

ასტრონომია

• ბერგიშ ტარი – თოხის ტარი; თანავარსკლედია, შედგება სამი მნათობისაგან, ქართული შესატყვისაია სასწორი.
• ბერთემიშ მურიცხი – ბეთლემის ვარსკლავი, ძალიან ლამაზი, სასოების აღმრძველი, იმედის მომცემი.
• გუმათანე მურიცხი – მთიები, ცისკრის ვარსკლავი.
• კოლური – ცის სფეროს დიდი წრე, რომელიც გადის სამყაროს პოლუსებზე.
• კუჭუხმურიცხი – წვრილ ვარსკლავთა ხომლი, თანავარსკლავედი.
• დიდთუნთია – დიდიდათვის თანავრსკლავედი.
• მანათუ–მნათობი, მანათობელი.
• მარსქული – სატურნი, კრონოსი, დრო–ჟამის მომწესრიგებელი პლანეტა, ქვეყნიერების წარმომქმნელი, სიცოცხლის დამსაბამებელი და მფარველი; ბედნიერების ცა – მეშვიდე ცა.
• მეშხურეშ შარა – მეცხვარის გზა (თანავარსკლედია, იგივე ირმის ნახტოი, ხარის ნავალი); ორი ნათელი ზოლი ცაზე, გაწოლილი ჩრდილოეთიდან სამხრეთისაკენ. მათი დაახლოება – დაშორება რომლიმე პოლუსთან კარნახობდა გლეხს, რამდენად ხელსაკრელი წელი დგებოდა მესაქონლეობისა და მიწათმოქმედებისათვის.
• მისერი – მეღამური, ვარსკლავთმცნობი.
• მირცხულა– ვარსკლავთმრიცხველი.
• მურიცხეჭაჭილი– თანავარსკლავედი, ხომლი.
• ოჭკვაჭკვაია მურიცხი მოციმციმე ვარსკლავების ხომლი.
• ოჭკვაჭკვაია – მოციმციმე, ვარსკლავებით მოჭედილი.
• ცა – ვენერა.
• ძვარა თუნთი – დიდი დათვის თანავარსკლედი.
• ჭვიალია – მბრწყინავი, მოკიაფე(ვარსკლავი.)
• ჭკვაჭკვინი – ხომლი,წვრილ–წვრილ საგანთა ერთობრიავი ციმციმი,ბრწყინვა ვარსკლავებისა.
• ქირსიანეშ სასწორი – შეესატყვისება ირმის ნახტომს, რაც იგივე ბერგიშ ტარია.ოწონდე – თვალსაწიერი, ჰორიზონტი.
• ხურჭკუმი – ხომლი, ე.წ. მრავალა, ვარსკვლავთა კრებული(შედგება შვიდი ვარსკლავისაგან, ხილულ ცაზე ჩნდება ივნისის დამდეგს და ჩდასვლეით ნოემბრის დამლევს, გამთენისას. მეჯოგეები იყენებდნენ ორიენტირად სამეურნეო საქმეებში, მგზავრობისას): კაშკაშა, სუფთა, მრავალი.
• ხოჯიშ ნალი – ხარის ნავალი, ირმის ნახტომი.
• ჯგირ მორსკულა – კარგი ორბიტა, ზოდიაქო.

ფიზიკა

• განგალი – რხევა.
• განგალა– რხეული.
• განმიკი – გარშემი, გარეწრე, განზე და ირგვლივ.
• გვირზილი–ბირთვი.
• გირგოლი –რგოლი.
• გორსიალერი – გლუვი.
• დირკუ – დრეკადი, დრეკილი, მრუდე.
• დოდღო – ბლანტი.
• დოწირწოლირი – შეკუმშული.
• თონორუა – გათანაბრება, გასწორება.
• თონორილი – გათანაბრებული.
• კუბო – უჯრედი.
• კვარკვალიტა– ბურთულა.
• კაპიჭი – მინა, მინის ნაკეთობა.
• ოწარწაშე – წნეხი.
• მანტირუ –ტევადი.
• მართუაფალი – გამანაწილებელი.
• მანჭკვალი – ბოჭკო, ,ნაოჭიანი.
• მაღანჯებელი – მჟანგველი.
• მოსინილი– მწვანე ფერის ნივთიერებებთ სპილენძის ნაკეთობა, თითბირის ჭურჭელი.
• მოღე – მასალა, ნივთი, იარაღი სამუშაო.
• ცეკა–კონუსი.
• ცირაღილი – შეკუმშული.
• ცირაღუა – შეკუმშვა.
• ფარგა – რკალი.
• ფორცხოლი– გვერდი, წიბო, წახნაგი.
• ფორსუა – დახშობა, დაბინდვა გონებისა.
• საქილა – რხევადი.
• ნაღუზა – ნაგლინი, მოდრეკილი.
• ნაღულიზა – ნაგლინი.
• ნჭება – სიჩქარე, სწრაფვა.
• ნჭებული – მოჩქარე , დაჩქარებული, მსწრაფვი.
• ნდულუ– თხიერი, ნაღვენთი, ლღობადი.
• ნჭირა – ძაბვა, დაძაბვა.
• წიწა – ნაწილაკი, უმცირესი ნაწილაკი.
• წარწი – წნეხი.
• წარწუა – შეკუმშვა, დაწნეხვა.
• წიწიხი – წნეხი, სიმჭიდროვე
• წყორი – ხსნარი.
• ზარდუა – წრთობა.
• ქვანთი – სითხე.
• ჭაჭმენტი–მაგნიტი.
• ჭირკინი – დაჭიმულობა, დაძაბულობა, ძაბვა,
• ღვანდი–ნივთიერება.
• რზინი – დენი.
• ხალიწუა – მინარევებისაგან გაწმენდა, რაფინირება.
• ხვარხვანტი–ზამბარა.

გეოგრაფია

მარგალურო	ქორთულო	შხვა ნინაშა	წყუ	მეღანკუა
ღანჩო	აუზი		1
ნადუ	შენაკადი		1
ჩქონი	ნახევარკუნძული
წყარმალუ	მდინარე		1
ზუღა	ზღვა
ალაგიდა	ძაბრისებრი ორმო,კრატერი
ტიოზი	უდაბნო		1	–	ტიოზი	უდაბნო

სპორტი დო ლაჸაფეფი

• აფაქია –აფროსანი.
• გერულაფა–დოღის წინა დღეს საცდელად გამართული ჭენება ჯირითი.
• ისინდუა- შუბოსნობა
• ნარგისი – ფიალა, თასი.
• თარჩია - დოღი, ჯირითი
• კვატალა– ქულა თამაშში.
• ლიკვით რკინება – კრივი.
• მარულა–დოღი.
• მორკინე –მოჭიდავე.
• სხაპი–ფიგურები რომელთაც ცხენს გააკეთებდნენ ხოლმე მოჯირითენი.
• ჭარკინ–ი,–ჰოკეის მსგავსი ხალხური თამაში.
• ღანკი–ნიშანში სროლასა და სასროლს უწოდებენ.
• ღურჯუმელი – ყვინთვის, ცურვის სახეობა.
• ხვაია– გუნდი, გროვა ,ხროვა.

შხვა ტერმინეფი

• ანკინავი – ორპირა შუბი.
• ანჩხაბერი–მუზარადი
• ანჯარელი – შეაბჯრული
• ანჯარი – ცივი იარაღი, მჭრელი. სამუშაო იარაღი (ცული,წალდი, ნაჯახი და მისთ).
• ანწუხი– კაუჭი, ანკესის სახეობა, გრძელი, მოკაუჭებული რკინა, რომელიც ნავზე ჰქონდათ მიმაგრებული და ზედ ზუთხს წარმოაგებდნენ ხოლმე; საწამებელი იარაღი; შანთი.
• აფუთი – გრძლტარიანი ბრტყელი მახვილი
• ბოყვი – თოფის კონდახი
• ბურწყი – მწკრივი
• განგი– ფხა (ხანჯლისა, ხრეხისა ).
• განგია– ფხიანი, მჭრელი
• გესქენჯი–მხედარი.
• გილართა – სიარული, დარაჯობის, თვალთვალი(გად)
• გიმური – საგმირი, საკლავი იარაღი.
• გოზანწაფა– ზათქი, გასროლა მსხვილი კალიბრის იარაღიდან.
• გორდახამუ – მორკალული ხმალი.
• დარაკა – ხელთსაპყრობი ფარი.
• თხობელი–ჯაშუში.
• თია – წილი, ნაწილი, ულუფა, ქვეგანაყოფი ჯარისა.
• კაკარტი – საჩხვლეტი ისარი.
• კარჭაპი – თოკებით დასაბმელი სახლი, კარავი.
• კაჩხა – მათარის დანიშნულების ხის ჭიქა მურძაგას მზგავსია , მაგრამ შედაებით პატარა, იკიდებდნენ ქამარზე ყურზე გამობმული თასმით, ხმარობდნენ მგზავრობისას წყლის დასალევად; გვხდება ტარიანიც, მაწვნის ამოსაღებად.
• კიბური– ჯავშნიანი, მაგარი,პიტალო.
• ლაბაშა - 1. შუბი; 2. კვერთხი.
• ლაღუმი–დინამიტი.
• მაჟარა– შაშხანა, თოფი.
• მაღულარი – მახვილი, ხმალი.
• მარხინალი – ჩახმახი.
• მარხუალი –მხვეტავი.
• მეთოყუჯე – მეთვალყურე.
• მეწვანჯე – მეწვერე,ებგური,ვინც მთის წვერიდან უთვალთვალებს მტრის მოძრაობას და სოფელს ატყობინებს ცეცხლით დანთებით; მაღლობიდან მზვერავი (გემზე, ბრძოლის ველზე).
• მოურა–რკინის სახვრეტი, ზუმბა.
• ნდუალა - ჩასობა, ჩარჭობა.
• ნჩხოლაფა – შეტაკება.
• ობანჭალი – მსხვილკალიბტრიანი იარაღი.
• ოგაგალი – საგმერი იარაღი.
• ოგანგურაია – ბლაგვი იარაღი (დანა, ხმალი).
• ოკასალ თოფი – დასატენი თოფი
• ორჩხე – ქარქაში.
• ოჯინუ–სათვალთვალო.
• რიკი – მასრა.
• სანყურე –პატრუქი.
• საფორდიხა –სანგარი, საფარი, ჩასაფრების ადგილი.
• ქართა –ალყა.
• შანკი – გუშაგი, ერთგული დამცველი.
• შუფი – შუბი, ხიშტი.
• ჩანგარი– ჩანგალი, რკინისკაუჭიანი საწამებელი იარაღი.
• ცანტი–მჭრელი, ბასრი.
• ძგიბი – სატენი.
• წათე – ლახვარი, ნამგალაბუნიანი შუბი.
• წვანთირი – მახვილი.
• ჭახი–ტყვია
• ჭუბი – ჯავშანი.
• ხანგარამი – ლახვროსანი (წმ. გიორგის ეპითეტი ).
• ხანგარი – ლახვარი.
• ჯანერი - ზარბაზანი.

გრამატიკული დო შხვა ინტერესუანი ტერმინეფი

• ჯოხონოთირი - ნაცვალსახელი
• კილოთა - ზმნა
• რიცხული - რიცხვითი
• რთაფა - ბრუნვა
• რთინაფა - ბრუნება
• აკაყუბერამი -ერთმარცვლოვანი
• ხონარიელი - ხმოვანი
• წოროხონარიელი -თანხმოვანი
• ნინაშობური - ნინაშური
• ჯოხოსქილედი- არსებითი სახელი
• ნერჩი - ფუძე
• რხველაფა - კუთვნილება
• ჯოხობური - სახელობითი
• წკარი - მწკრივი
• რანწკი - რიგი
• ნათესობური - ნათესაობითი
• მეჩამობური -მიცემითი
• ხვალახონი - მხოლობითი
• მიარონი - მრავლობითი
• ჯოხოგიორთაშე - ზედსართავი სახელი
• გინმალუ- გარდამავალი
• უგინმალუ - გარდაუვალი
• გეწურაფური - მიმართულებითი
• ქიმინჯობური - მოქმედებითი
• ალადვაშე - თანდებული
• მეწურაფური - მიმართებითი
• მეკონი - ნივთი
• უღვლილი - უღულაფირი
• უღულაფა - უღლება
• უღულაფირუა - უღვლილება
• ნინარი–სიტყვა
• ზიტყვა–სიტყვა
• ზიტყვასკვილი–წინადადება.
• ლაწკარი - ბწკარედი, სტროფი.
• გესაძინე– ზედნადები, ზედსართავი
• ჯოხოგედვალირო – სახელდობრ
• ნანჩი – დასკვნა
• ანაჩია–შინაარსი
• კილოთაშწმოხონი-ზმნისწინი
• ბოლოგიორთაშე-ბოლოსართი