დინორეშა გინულა

იაპონური კალენდარი

ვიკიპედიაშე
კალენდარი
მუნაჩემეფი კალენდარშენი
კალენდარიშ
ტიპი

ბჟაშ, თუთაშ, თუთა-ბჟაშ

კალენდარული
ხანი
ნარკეფიშ
დინოხუნაფა

შხვა კალენდარი
ალბანური · არმელინა · სომეხური: აიკიდური, ქირსიანული · ასირიული · აცტეკური · ბაჰაი · ბენგალური · ბუდისტური · ბაბილონური · ბიზანტიური · ვიეტნამური · გილბურდა · ჰოლოცენური · გრიგორიანული · ქორთული · დარიული · ჯვეშბერძენული · ჯვეშეგვიპტური · ჯვეშინდური · ჯვეშსპარსული · ჯვეშსლავური · ურიული · ზოროასტრიული · ინდოური · ინკეფი · ირანული · ირლანდიური · ისლამური · კელტური · ჩინური · კონტა · კოპტური · მალაიური · მაია · მასონური · მინგო · ნეპალური · ახალიულიანური · პროლეპტიკური: იულიანური, გრიგორიანული · რომაული · რუმიული · სიმეტრიული · სხუნუური · სტაბილური · ტამილური · ტაილანდური: თუთაშ, ბჟაშ · ტიბეტური · სუმსეზონამი · ტუვური · თურქმენული · ფრანგული · ხაკასიური · ქანაანური · ჰარაპული · ჩუჩხე · შვედური · შუმერული · ეთიოპიური · იულიანური · იავური · იაპონური

1873 წანაშ 1 ღურთუთაშე იაპონარეფი გჷმირინუანა გრიგორიანულ კალენდარს, თუთეფიშ აბანურ ჯოხოეფით დო ფიქსირებული დღახუეფით. 1873 წანაშახ ლუნისოლარული კალენდარი გჷმირინუაფუდჷ, ნამუთ ჩინურ კალენდარს გერსხუდჷ.

გრიგორიანული კალენდარიშ ემუშაფაშ უკული იაპონარეფი სხუმ შხვადოშხვა კალენდარს გჷმირინუანა (ვარდა გჷმირინუანდეს):

  • ბჟადალური, საართო ერა (西暦, სეირეკი)
  • იაპონური ერა (年号, ნენგო), ნამუთ გეპონჷ თეხანური იმპერატორიშ მართუალაშ ხანას, ნამუსჷთ 2005 წანა ომანგუ ჰაისეი 17-ს.
  • იმპერიული წანა (皇紀, კოკი), ნამუთ გეპონჷ იაპონიაშ მითიურ დორსხუაფას იმპერატორ ჯიმმუშით ჯვ. წ. 660 წანას.

სუმშე, მაართა ჟირი ასე ხოლო გჷმირინუაფუ; იმპერიული კალენდარი გჷმირინუაფუდჷ მაჟირა მოსოფელიშ ლჷმაშ თებაშახ.

თეხანური იაპონური თუთეფიშ ჯოხოეფი ბონო ითანგუ მუჭთ "მაართა თუთა", "მაჟირა თუთა", დო თ.უ. ომანგე რიცხუ კომბინირაფილი რე ბოლომუკნაბუნა -გაცუ (თუთა):

  • ღურთუთა - 一月 (იჩიგაცუ)
  • ფურთუთა - 二月 (ნიგაცუ)
  • მელახი - 三月 (სანგაცუ)
  • პირელი - 四月 (შიგაცუ)
  • მესი - 五月 (გოგაცუ)
  • მანგი - 六月 (როკუგაცუ)
  • კვირკვე - 七月 (შიჩიგაცუ)
  • მარაშინათუთა - 八月 (ჰაჩიგაცუ)
  • ეკენია - 九月 (კუგაცუ)
  • გჷმათუთა - 十月 (ჯუგაცუ)
  • გერგობათუთა - 十一月 (ჯუიჩიგაცუ)
  • ქირსეთუთა - 十二月 (ჯუნიგაცუ)

თეწკჷმა, ირ თუთას ტრადიციული ჯოხო უღუ, ნამუთ ასეშახ გჷმირინუაფუ, სამანგათ, პოეზიას; ვითოჟირშე, შივასუ ამდღა ხოლო არძაშე გოფაჩილი რე. ჭარილიშ ვარდა მიოგომორძგუალი ზიტყვაშ მაართა პარაგრაფი მუჭოთ წესი იკათუანს ართ-ართ თე ჯოხოშე, თიშ გეშა ნამჷ-და მერჩქინელქ იჸუას ორთაშ ბორჯინ. კანკალე ჯოხოს, მუჭოთი რე იაიოი დო საცუკი, ჟირნერი შანულობა უღუ დო გჷმირინუაფუ ადამიერიშ ჯოხოეფს(ოსურეფშო). თე თუთეფიშ ჯოხოეფი ინოხინოხ გჷშარჩქინდუ კანკალეშა ჯიდაიგეკი-ს, მუთ ედოშ პერიოდიშ ვარდა უმოს ორდოშიანი სატელევიზიო წჷმორინეფს დო ფილმესს გჷმოხანტუნს.

თუთაშ ჯოხოდვალა (გჷმორაგადაფა, ბონი შანულობა):

  • ღურთუთა - 睦月 (მუცუკი, მოფერაფაშ თუთა)
  • ფურთუთა - 如月 ან 衣更着 (კისარაგი ვარდა კინუსარაგი, მუკაქუნალიშ გჷმოთირუა)
  • მელახი - 弥生 (იაიოი, ახალი თელარა; აფუნიშ დაჭყაფუ)
  • პირელი - 卯月 (უზუკი, ყურდგელიშ თუთა)
  • მესი - 皐月 ან 早月 ან 五月 (საცუკი, კუნტა თუთა)
  • მანგი - 水無月 (მინაცუკი ვარდა მინაზუკი, წყარიშ თუთა)
  • კვირკვე - 文月 (ფუმიზუკი, წინგიშ თუთა)
  • მარაშინათუთა - 葉月 (ჰაზუკი, ფურცელიშ თუთა)
  • ეკენია - 長月 (ნაგაცუკი, გჷნძე თუთა)
  • გჷმათუთა - 神無月 (კან'ნაზუკი ვარდა კამინაზუკი, უღორონთე თუთა), 神有月 ან 神在月; (კამიარიზუკი, ღორონთიშ თუთა – ხვალე იზუმოშ პროვინციას, სოდე გჷნოჩამაშ მეჯინათ არძა ღორონთი იშაყარუ გჷმათუთას ირწანური შაყარუაშო იზუმოშ ოხიდას.)
  • გერგობათუთა - 霜月 (შიმოცუკი, ჸინუაშ თუთა)
  • ქირსეთუთა - 師走 (შივასუ, პაპეფიშ დღა; თაშ გიადუ თიშ გეშა, ნამჷ-და პაპეფიშ გიშაკერძაფილო დოხარგელი რენა წანაშ ბოლოშ ხვამეფით.)

რესურსეფი ინტერნეტის

[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]