კჷრბი
კჷრბი თაშნეშე წინგი — ინფორმაციაშ შანულამი ანჯა, რჩქინაშ გოსიმაფაშ, გონათუაშ დო მორდილობაშ ანჯარი. კჷრბიშ ტექსტეფიშ ფიქსირაფა ხვადუ ფურცელეფს შანეფიშ, ასოეფიშ ვარ-და შხვა გრაფიკული გჷმნახანტეფიშ მეშქაშობათ, ნამუეფიშ ძირაფა შილებე ვიზუალურო (გჷმნარკი რე კჷრბეფი თოლუსინთეეფშო, ნამუეფჷთ ბრაილიშ შრიფტით რე ჭარილი.)
თეხანური კჷრბი წჷმარინუანს ჸვას ეშამარგებული ტექსტეფიშ დო ილუსტრაციეფიშ მაკათური ფურცელეფიშ კოდექსბლოკის გალენ დუმაცვებელი ელემენტეფიშამო (კაბრა, გუმადვალარი) დო ნაბეშტა ხასჷლეფიშ გოთანჯილი მუდანობათ - იუნესკოშ რეკომენდაციეფიშ ომანგეთ - ნაბეშტა თაბახშე უმოსი ე. ი. არძაშ უკულაში 48 ხასჷლაშე.
ისტორია[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
რჩქინაშ გინოჩამაშ უპირველაში მეთოდი კოჩიშობაშ ისტორიას ზეპირი გინოჩამა რდჷ. ჯვეში ცივილიზაფილი სახენწჷფოეფიშ მენცარეფი ოცადჷდეს ინფორმაციაშ გჷნოჩამას უმოსი სისტემური მეთოდეფით — ნაჭარა სახეთ, ნამუქჷთ პიქტოგრამეფიშ, იეროგლიფეფიშ დო ანბანეფიშ გოჭყაფა გჷმიჭანუ. ქარღადიშ გორჩქინაშახ ადამიერეფი გეთმიოჭარანდეს ირფელს, მუთ ხეს აუხვადუდესჷნ — დიხაჭუბერიშ ფირფიტეფს, კიდალეფს, ბულათიშ ნაჭკირეფს დო ჯაშ მარქვას. ჯვეშ ბორჯის გეგმიქიმინჷ კჷრბიშ კონსტრუირაფაშ ორგანიზაციაქ — ფირფიტეფიშ ვარ-და ფურცელეფიშ ართობურობა, ნამუთ აკოჭოფილი რდჷ ოზმაშ ვარ-და ბლოკიშ სახეთ. XIII ოშწანურაშე ევროპას კჷრბიშ გიშაშქუმალარო უკვე ქარღადის გჷმირინუანდეს.
კჷრბი საქორთუოს[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
1629 წანას პირველი ნაბეშტა ქორთული კჷრბიქ გიშართჷ რომს. თენა რდჷ ქორთული ანბანი ხვამეფით დო ქორთულ-იტალიური ლერსიკონი. მა-18 ოშწანურას, ქართისთ მინწყჷ სტამბაქ დო უკვე 1709 წანას დიბეშტჷ „სახარებაქ“, „დავითნიქ“, „სამოშქულექ“ დო „ჸილოშტყებამქ“.
რესურსეფი ინტერნეტის[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
- ცენტრი კჷრბიშ ისტორიაშიო Archived 2008-06-24 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
- მანუსკრიპტეფი, კჷრბეფი დო რუკეფი: ბეშტური ოქიანუ დო მოთირე მოსოფელი Archived 2012-07-02 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
- Society for the History of Authorship, Reading and Publishing
- Old Books, How to find information on publication history and value (1998) Smithsonian Institution Libraries