მარი გელ-მანი

მარი გელ-მანი
	მარი გელ-მანი
	ინგლ. Murray Gell-Mann
	; მარი გელ-მანი 2007 წანას
დაბადებაშ თარიღი:	15 ეკენია, 1929
დაბადებაშ აბანი:	მანჰეტენი, ნიუ-იორკი, ააშ
ღურაშ თარიღი:	მესი 24, 2019 (89 წანერი)
ღურაშ აბანი:	სანტა-ფე, ნიუ-მექსიკო, ააშ
მენოღალობა:	ააშ
ომენცარე სფერო:	ფიზიკა
სამუშაშ აბანი :	სანტა-ფეშ ინსტიტუტი; ნიუ-მექსიკოშ უნივერსიტეტი; ობჟათე კალიფორნიაშ უნივერსიტეტი; კალიფორნიაშ ტექნოლოგიაშ ინსტიტუტი; ჩიკაგოშ უნივერსიტეტი; ილინოისიშ უნივერსიტეტი (ურბანა-შამპეინი); პერსპექტიული რკვიებეფიშ ინსტიტუტი; კოლუმბიაშ უნივერსიტეტი
ალმა-მატერი:	იელიშ უნივერსიტეტი; მასაჩუსეტსიშ ტექნოლოგიაშ ინსტიტუტი
ომენცარე ხემანჯღვერი:	ვიქტორ ვაისკოპფი
ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი:	კენეთ ვილსონი; სიდნი კოულმანი; ჯეიმს ჰარტლი; ბარტონ ცვიბახი
ჯილდოეფი დო პრემიეფი:	დენი ჰაინემანიშ პრემია (1959); მენცარობეფიშ ერუანული აკადემიაშ მაკათური (1960); ამერიკაშ ხელუანობეფიშ დო მენცარობეფიშ აკადემიაშ მაკათური (1964); ერნესტ ლოურენსიშ პრემია (1966); რიხტმაიერიშ მემორიალური პრემია (1966); ფრანკლინიშ მენდალი (1967); ჯონ კარტიშ პრემია (1968); რკვიებეფიშ კორპორაციაშ პრემია (1969); ნობელიშ პრემია ფიზიკას (1969); ლონდონიშ ომაფე ჯარალუაშ ურცხოალი მაკათური (1978); ალბერტ აინშტაინიშ მენდალი (2005); ჰელმჰოლციშ მენდალი (2014)

მარი გელ-მანი (ინგლ. Murray Gell-Mann; დ. 15 ეკენია, 1929, მანჰეტენი, ნიუ-იორკი, ააშ — ღ. 24 მესი, 2019, სანტა-ფე, ნიუ-მექსიკო, ააშ) — ამერიკალი ფიზიკოსი. თიში ნახანდეფი უმოსო ორხველუდჷ კვანტური ვეშ თეორიას, ელემენტარული წილაკეფიშ ფიზიკას დო ბირთვული ფიზიკას. გელ-მანიქ მიშეღჷ დიდი კონტრიბუცია ელემენტარული წილაკეფიშ თეორიაშ გოვითარაფაშა, რე კვანტური ქრომოდინამიკაშ თეორიაშ ართ-ართ დუმარსხუაფალი, წჷმარინუ კვარკიშ კონცეფცია. ელემენტარული წილაკეფიშ რკვიებეფიშ გეშა, 1969 წანას მარი გელ-მანის გინოჩეს ნობელიშ პრემია ფიზიკაშ დარგის.

დებადჷ მანჰეტენს, ურიეფიშ ფანიას. გურაფულენდჷ ფიზიკას იელიშ უნივერსიტეტის, სოდეთ მიპალუ ბაკალავრიშ ხარისხი 1948 წანას. უკულ ვიქტორ ვაისკოპფიშ ხემანჯღვერობათ გურაფა გაგინძორჷ მასაჩუსეტსიშ ტექნოლოგიაშ ინსტიტუტის, სოდეთ თხილუ ოდოქტორე დისერტაცია 1951 წანას.

გურაფაშ თებაშ უკულ მარი გელ-მანი მუშენდჷ შხვადოშხვა ომენცარე ინსტიტუტეფს. რდჷ კალიფორნიაშ ტექნოლოგიაშ ინსტიტუტიშ, ნიუ-მექსიკოშ უნივერსიტეტიშ დო ობჟათე კალიფორნიაშ უნივერსიტეტიშ ფიზიკაშ პროფესორი. ართი პერიოდის, 1972 წანას, მუშენდჷ CERN-ის ხოლო.

რესურსეფი ინტერნეტის[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]