ნოვა

ნოვა ანდრომედაშ გალაქტიკას

ნოვა — მურიცხი, ნამუშ გოფათქუასჷთ მაჸუნუ თიში ბარჩხალიშ გადიდება. ბარჩხალიქ შილებე გედიდას ვითიანთასიშახ, ოშიანთასიშახ ვარდა მეტიშახ ხოლო. ბარჩხალიშ მაქსიმუმს მურიცხი მითმიოჭირინუანს გოფათქუაშ უკულიანი საათებიშ გოძვენას დო თინა იგინძორებუ მარობათ. უკული, მურიცხი ჭიე-ჭიეთ კინი მუში ორდოიანი ბარჩხალიშ დგომარობას ართუ.

მურიცხი, ნამუთ ნოვათ გინმირთუ, უმოსო მურუჟი რე დო თინა გოფათქუაშახ ცას უტელესკოპეთ ვეძირე. მუჟამსჷთ ჸათეცალი მურიცხიშ ბარჩხალი უცბას ქიმიძინანსინჷ, თინა რჩქუ მუჭოთ ახალი მურიცხი. ჸათეშ გეშათ ჸათეცალ მურიცხის უძახჷნა ნოვას, "nova" ლათინურიე დო შანენს ახალს.

ნოვა უმოსო მუთმოხვადუ ჟირმურიცხეფიშ სისტემას. მუჟამსჷთ ჸათე სისტემაშ მურიცხფიშე ართი რე ჭითა გიგანტი დო მაჟირა ჩე ჯუჯა, მინიშახ ჭითა გიგანტი გინმურს მუში კომპანიონი მურიცხიშ (ჩე ჯუჯა) გრავიტაციულ ტერიტორიაშა. ჩე ჯუჯაშ გრავიტაციული ვე ნძალიერი რე დო ჸათე ბაძაძით ჭითა გიგანტიშ წყარბადით დინდარი მატერია გინმურს ჩე ჯუჯაშა. მუჟამსჷთ დიდი მუდანობაშ მატერია ჩე ჯუჯაშ ჟინპიჯის აკიშაყარუნჷ, მუთმოხვადუ ბირთვული გოფათქუა (აფეთქება). ჸათეს უკულ მაჸუნუ ჩხე აირეფიშ ბურინი მურიცხიშ ჟინპიჯეფიშე.

ნოვაშ გოფათქუაშ უკული ჟირმურიცხეფიშ სისტემაშ მაკათურეფი ართიანს ეთხიებუნა დო ჭყორდუ მატერიაშ გინულაშ პროცესი ართი მურიცხიშე მაჟიაშა.

ქოძირით თაშნეშე

• სუპერნოვა

რესურსეფი ინტერნეტის

• ნოვა ენციკლოპედია ბრიტანიკას

ათე სტატია მერკე რე. თქვა შეგილებუნა ქიმეხვარათ ვიკიპედიას დო გაგშათინათ დო გახვეიანათინ.