დინორეშა გინულა

პრობუსი

ვიკიპედიაშე
პრობუსი
ლათ. Probus
პრობუსი ლათ. Probus
პრობუსიშ ბიუსტი კაპიტოლიუმიშ მუზეუმს
რომიშ იმპერატორი
პოსტის გერინაშ ბორჯი
მანგი, 276 – ეკენია, 282
წიმოხონიტაციტუსი
ფლორიანე
მონძეკარუსი

დუნაბადი19 მარაშინათუთა, 232
სირმიუმი, პანონია, რომიშ იმპერია
ნაღურაეკენია, 282 (50 წანერი)
სირმიუმი, პანონია, რომიშ იმპერია
მუმადალმაციუსი
რელიგიაჯვეშრომაული რელიგია

მარკუს ავრელიუს პრობუსი (ლათ. Marcus Aurelius Probus; დ. 19 მარაშინათუთა, 232 — ღ. ეკენია, 282) — რომიშ იმპერატორი 276-282 წანეფს.

25 წანერი რდუნ თეშ ქაკათჷ რომიშ არმიას. პრობუსიქ მალას მიპალუ პოპულარობა მუჭოთ ნიჭიერი ოურდუმე მოღალექ. წჷმოძინელო ოლიმუდჷ ბარბაროსეფს. პრობუსიქ ილირიკუმიშ პროვინციაშ სანძღოეფიშ გოხოლუას, კონწარო დამარცხჷ სარმატეფი. იმპერატორი ვალერიანეშ მართუალაშ ბორჯის, პრობუსი ქუდარინეს ოურდუმე ტრიბუნო. ვალერიანეშ იმპერატორობაშ პერიოდი იხასიათებუდჷ ბარბაროსი ტომეფიშ მიშაჭკირუეფით. ართ-ართი პროვინცია, სოდეთ ბარბაროსეფი მიშულას ვაბედუდეს ილირიკუმი რდჷ. შხვა პროვინციეფიშო სერიოზული საფრთხეს წჷმარინუანდეს გერმანალეფი: გალიაშო - ფრანკეფი, რეციაშო - ალემანეფი, თრაკიაშო დო სქირონაშქა ზუღაშპიჯეთიშო - გოთეფი დო რომიშ იმპერიაშ ბჟაეიოლი პროვინციეფიშო - სასანიანეფიშ იმპერია. ავრელიანეშ იმპერატორობაშ პერიოდის, პრობუსიქ შანულამი გოლინა მიპალუ. 273 წანას, პრობუსიქ ზენობიას ეგვიპტე მიდუღუ დო რომს დურთინუ. ავრელიანეშ გეჸვენჯი იმპერატორქ ტაციტუსიქ პრობუსი ბჟაეიოლი პროვინციეფიშ მამართალო ქუდარინუ დო სანძღოეფიშ სტაბილიზაცია ქუდავალუ. 276 წანას, ტაციტუსიშ ღურაშ უკულ, მუში მოხუჯე ჯარიშკოჩეფქ იმპერატორო პრობუსი გეგმაცხადეს.

პრობუსიშ მარმარილოშ ბიუსტი ნეაპოლიშ მუზეუმს

ტაციტუსიშ ღურაშ უკულ, დუდი იმპერატორო გეგმაცხადჷ თიში ჯიმაქ ფლორიანექ. მარა 276 წანაშ ეკენიას თინა მუში უკმაყოფილე ჯარიშკოჩეფქ დოჸვილეს.

277 წანას პრობუსიქ მანწყუ ოურდუმე კამპანია გოთეფიშ მეხჷ დო თინეფი დამარცხჷ. ართი წანაშ უკულ პრობუსიქ ორჯგინჷ ალემანეფს დო ლუგიიეფს, ნამუეფქჷთ ნეკარიშ დო რაინიშ ლეხერეფით, რომიშ ტერორიაშა გემშეჭკირეს. პრობუსიშ არმიეფქ, თაშნეშე დამარცხეს ფრანკეფი დო თინეფი გალიაშე გეგშარაჸეს. პრობუსიშ ოურდუმე ექსპედიციეფქ კაბეტი გავალი მიორინუ ბარბაროსეფს, დოღურჷ დოხოლაფირო 400,000 ბარბაროსიქ, დახე რსულას გეშაჭყორდჷ ლუგიიეფიშ ტომქ. უკულ, პრობუსიქ გეგნოკვათჷ წყარმალუ რაინი დო ორჯგინჷ რაინიშ მელე მახორუ ბარბაროსეფს დო თინეფს ოგაფურეფი ქიგიოდჷ. შვაბიაშ ტერიტორიას, წყარმალუეფიშ დუნაიშ დო რაინიშ ოშქაშეთ, გამანგარჷ ფორტიფიკაციეფი (ნამუეფით ადრე ადრიანექ ეიოგჷ). პრობუსიქ გაჭყჷ შანულამი პრეცენდენტი: თინა ბარბაროსეფს რომიშ ტერიტორიეფს ოხორუანჷ დო თინეფს ოურდუმე ღანკეფით რგებაფულენდჷ.

პრობუსიქ არმიაშ დინახალე გაჭყჷ კონწარი დისციპლინა. მუჟამსჷთ არმია ვალიმენდჷ, იმპერატორი ჯარიშკოჩეფს რგებაფულენდჷ, ომუშებაფუანდჷ, მაგალთო ობინეხეეფს. პრობუსიშ ღანკი რდჷ ოფუტეშ მეურნობაშ გოვითარაფა.

279-280 წანეფს პრობუსი ოლიმუდჷ ვანდალეფს. თე წანეფს, რომალეფქ დამარცხეს ბლემიიეფი, ნამუეფით ეგვიპტეს ოხორანდეს. პრობუსიშ ინიციატივათ, ეგვიპტეს რომალეფქ ეიოგეს ხინჯეფი დო გონთხორეს არხეფი. ეგვიპტეს რომიშო სერიოზული შანულობა უღუდჷ, მუშენდა ეგვიპტე რომს ქობალიშ კაკალით ამარაგენდჷ.

280-281 წანას პრობუსიქ მოჯალაგუ უზურპატორეფიშ იულიუს სატურნინუსიშ, პროკულუსიშ დო ბონოზუსიშ არყებეფი. 281 წანას პრობუსიქ ზისხირს ქინაშკვიდუ არყება, ნამუთ ბრიტანეთის იბურჯანდჷ. თე წანაშ ზოთონჯის, შანულამი გომორძგუეფიშ უკულ, პრობუსიქ რომს ტრიუმფი მანწყუ. 282 წანას, პრობუსის ულამუდჷ ოურდუმე კამპანიაშ მონწყუალა ბჟაეიოლს. ბიზანტიარი ისტორიკოსიშ იოანე ზონარაშ მეჯინათ, 282 წანაშ ეკენიას, ლეგიონეფქ რომიშ ახალი იმპერატორო გეგმაცხადეს კარუსი. უკულ მალას, ჯარიშკოჩეფქ პრობუსი გეგთოჩეს დო დოჸვილეს.

რესურსეფი ინტერნეტის

[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]