პუნიკური ლჷმეფი
| პუნიკური ლჷმეფი | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ჯვეში რომიშ ლჷმეფიშ ნორთი | |||||||
 ტერიტორიული თირუეფი პუნიკური ლჷმეფიშ მალობაშ ბორჯის ██ კართაგენიშ ოპალუე ██ რომიშ ოპალუე | |||||||
| |||||||
| კუნთხუეფი | |||||||
 რომიშ რესპუბლიკა
|
 კართაგენი
| ||||||
პუნიკური ლჷმეფი (ჯვ. წ. 264 - ჯვ. წ. 146) — ლჷმეფი რომიშ დო კართაგენიშ შქას. რომაალეფს კართაგენალეფშა პუნეფი უჯოხოდეს. თაურეშე მოჸურს ზიტყვა „პუნიკური“.
მაართა პუნიკური ლჷმაშ (ჯვ. წ. 264 - ჯვ. წ. 242) დოჭყაფაშ სამანჯელი რდჷ ბჟადალ სქირონაშქაზუღაპიჯის ჰეგემონალა. მოჩამილ ბორჯის რომაალეფქ უკვე ედომუშამო გათუეს იტალიას ექსპანსია დო ოკოდეს ზუღაშა პატჷნალაშ მოპალუა, მარა თინეფს ვართ გჷმოცადაფა უღჷდეს, დო ვართ ფლოტი, მუჟანსჷთ კართაგენი უკვე აკონტროლენდჷ ბჟადალ სქირონაშქაზუღაპიჯიშ კაბეტ ნორთის. თის ეჭოფილჷ აფუდჷ სიცილია, სარდინია, კორსიკა დო ობჟათე ესპანეთი. თეშ უმკუჯინალო, რომაალეფქ ათე ლჷმას მიპალუეს გომორძგუა, ნამუშ შედეგო ქჷდიჸუნუეს სიცილია, კჷნე კართაგენს ათე მარცხიშ გეშა თეშ ებორჯჷ სიტუაციაქ, ნამჷ-და რომაალეფქ უპრობლემეთ გეჭოფეს სარდინიათ დო კორსიკათ.
მაჟირა პუნიკური ლჷმა (ჯვ. წ. 218 - ჯვ. წ. 202) კართაგენს ვაულამუდჷ მარცხიშა დუდიშ მედვალა. ზუღას დინაფილი კოკეფიშ მანგიორო კართაგენქ ახალი ესპანური ოლქეფი გეჭოფჷ. ჯვ.წ.226/225 წანეფს რომქ დო კართაგენქ პირინეშ ჩქონს მუნეფიშ გაულაშ გუმართალ ღოზო წყ. ებრო გჷნართინეს. ათე აპიჯალა რომაალეფქ აკარცუეს, მუჟანსჷთ კართაგენიშ ზონას მადვალუ ნ. საგუნტუმი მუნეფიშ ოპალუეშა გენიშეჸონესჷნ. თექ გჷნირთჷ რომიშ დო კართაგენიშ შქას ახალი ლჷმაშ სამანჯელო. ჯვ. წ. 219 წანას, 25 წანერ კართაგენალ სარდალ ჰანიბალქ გეჭოფჷ საგუნტუმი. ოგამეთ რომქ კართაგენს ბურჯაფი გეგმუცხადჷ. თაშ ქჷდიჭყჷ მაჟირა პუნიკურ ლჷმაქ. ჰანიბალქ გეგნოჭყვიდჷ ნტერიშ ტერიტორიას ულჷიმუდუკონ. ჯვ. წ. 218 წანას, თიქ 40 000-იანი ჯარით ალპეფი გეგნორთჷ დო ოორუე იტალიაშა გენშართჷ. რომიშ მაჯოგუ გალიური ტომეფი, ნამუეფსჷთ ჰანიბალი გჷმადუდიშულაფარო მიოჩქუდესჷნ, თიშ მალიმორეფიშ რანწკეფს ქაკათეს. რომი ბურჯაფის ბურჯაფშა აგენდჷ. რომიშ ორგებელო სიტუაციაქ დითირჷ ხვალე ჯვ. წ. 210 წანაშე, თიშ უკული, მუთ რომიშ თარსარდალო ქჷდარინეს პუბლიუს კორნელიუს სციპიონი. სციპიონქ დიო ესპანეთის მიანტჷ კართაგეალეფს, უკული ოორუე იტალიას, გვალე ბოლოს ბურჯაფეფი აფრიკაშა გეგნიღჷ. ჯვ. წ. 202 წანას სციპიონქ დო ჰანიბალქ ქეშეხვადეს ზამასწკჷმა. ათე ბურჯაფის ნუმიდიალეფიშ ცხენენჯეფქ უღალატჷ ჰანიბალს დო რომაალეფიშჸურე გეგნორთჷ. ჰანიბალქ დემარცხჷ. თაშ გეთუ მაჟირა პუნიკურ ლჷმაქ. კართაგენქ მიოდინუ ოპლაუეფი ესპანეთის, ქეგიადჷ კონტრიბუციაქ 10000 ტალანტიშ მუდანობათ, გეხურგჷ ოურდუმე ფლოტიშ დო ობურჯაფე მუნჭყვეფიშ ჸუნაქ.
მასუმა პუნიკური ლჷმა (ჯვ. წ. 149 - ჯვ. წ. 146) - მაჟირა პუნიკურ ლჷმას მარცხიშ უკული, კართაგენქ მანგარო დეღამაკჷ, მარა რომს ჰანიბალიშ მოძირაფა ვასვანჯუანდჷ. სენატორი კატონ უნჩაში სენატიშ ირ ხუნას ართნერს რაგადანდჷ: „კართაგენქ ოკო აკოცუას“! ჯვ.წ. 149 წანას რომაალეფქ კართაგენი ქართას ქენახუნეს. ასე რომაალეფს დუდენდჷ სციპიონ აფრიკალ უკულაში, ნოგორი ჯოხოგოლაფირი პუბლიუს კორნელიუს სციპიონიში. ჯარიშ უმუშო დოსქილადირი კართაგენიშ მახორობა 3 წანაშ გოძვენას ქომოლურო უთხილანდჷ დუდს, ახაზირენდჷ ირ ჸუდეს. ქართაქ 3 წანას გეგჷნძორჷ. ბოლოს რომაალეფქ გეჭოფეს კართაგენი, დიო აკარღვეს, უკული გეგნოხონეს დო ჯიმუ დოთასეს, თე დიხას მუთუნს ვაგუფალუდუკონ. კართაგენიშ ოპალუეფქ რომიშ ხეშა გეგნორთჷ.