დღა-სერი
დღა-სერი, დიხაუჩაშ ლირული რთაფაშ პერიოდი;ბორჯიშ ართ-ართი ჯინჯიერი ოზჷმალი ართური. გჷმირთუ მურიცხიერი დღა-სერი — აფუნს ბუნიობაშ ჭურჭულიშ მეხჷ დიხაუჩაშ რთაფაშ პერიოდი დო ბჟაშიერი დღა-სერი. მურიცხიელი დღა-სერიშ დოჭყაფუთ იკოროცხუ აფუნიშ ბუნიობაშ ჭურჭულიშ ჟინი კულმინაციაშ მომენტი (კულმინაცია ცაშ რსხულიშ), ხანგინძარაფათ — თე ჭურჭულიშ ჟირი ალმაჸვენჯური ჟინი კულმინაციაშ შქას ბორჯიშ შქაშონი. თიშ მეჯინათ, თახმი აფუნიშ ბუნიობაშ ჭურჭულს ქოძირჷნა, დო ვარ ოშქარსჷნ (მაართა შვანც ითოლწონენს პრეცესიაშ დო ნუტაციაშ გოლინას, მაჟირას — ხვაბჟაშირი დღა-სერს (თახმი ბჟაში ჟირი ალმაჸვენჯური ჟინი კულმინაციაშ შქას ბორჯიშ შქაშონი), მუდგაშ დოჭყაფუთ იკოროცხუ თახმი ბჟაშ დისკოშ ცენტრიშ გიმენი კულმინაციაშ მომენტი — თახმი შქასერი, დო ოშქაშე ბჟაშიერი დღა-სერს (ოშქაშე ბჟაშ ანალოგიური კულმინაციეფიშ შქას ბორჯიშ შქაშონი; თიშ დოჭყაფუთ იკოროცხუ ოშქაშე ბჟაში გიმენი კულმინაციაშ მომენტი — ოშქაშე შქასერი). მურიცხიელი დო ოშქაშე ბჟაშიერი დღა-სერი ირთუ სათეფო (24 სთ), წუნეფო (1440 წნ) დო მერქეფო (86400 მრ). მურიცხიელი დღა-სერიშ ართური (დღა-სერი, წუნი ვარა მერქა) ოშქაშე ბჟაშიერი დღა-სერიშ 0,9972696 ართულს ომანგჷ. თახმი დო ოშქაშე ბჟაშიერი დღა-სერეფიშ ხანგინძარობეფიშ გინორთი წანაშ გოძვენას ითირუ მაართა თინეფშეიანიშ თირონობაშ გეშა (ქოძირით ოშქაშე ბჟაშიერი ბორჯი). თე ხანგინძარობეფი ართიანშა მერსხილიე ბორჯიშ თინაფათ.
ლიტერატურა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- ქსე, ტ. 3, ხს. 663, ქთ., 1978 წანა