სტამბოლი

ვიკიპედიაშე
(გინოწურაფილი რე სტამბოლ-შე)
ნოღა
სტამბოლი
თურქ. İstanbul
ქიანა თურქეთიშ შილა თურქეთი
რეგიონი მარმარილოშ ზუღა
პროვინცია სტამბოლი
კოორდ. 41°00′49″ ოორ. გ. 28°57′18″ ელ. გ. / 
დინოხოლენი დორთუალა 39 რაიონი
მერი ექრემ იმამოღლუ
ორდოიანი ჯოხოეფი ბიზანტია, კონსტანტინეპოლი
ფართობი 1,539 კმ²
ცენტრიშ სიმაღალა 39
ოფიციალური ნინა თურქული
მახორობა 15,067,724 კოჩი (2018)
მეჭედალა 2,820 კოჩი/კმ²
ერუანული
აკოდგინალუა
თურქეფი, ქურთეფი, სომეხეფი, ყირიმალი თათარეფი, ურიეფი, ბერძენეფი დო შხვ.
ორწუმობური
აკოდგინალუა
მუსულმანი-სუნიტეფი, მართლმადიდებელეფი, იუდევარეფი, სომეხური გემაჸვენჯობაშ ქირსიანობა
ბორჯიშ ორტყაფუ UTC+3
ტელ. კოდი +90 212 (ევროპული ნორთი)
+90 216 (აზიური ნორთი)
ოფოსტე ინდექსი 34000 - 34990
ოავტომობილე კოდი 34
ოფიციალური ვებ-ხასჷლა www.ibb.istanbul

სტამბოლი ორენი თურქეთი

სტამბოლი
გალათაშ გინაჯინუ
იუნესკოშ შილა მოსოფელიშ მონძალა
UNESCO, ობიექტი № 356
რუს.ინგლ.ფრ.

სტამბოლი (თურქ. İstanbul) — თურქეთიშ არძაშე დიდი ნოღა. ისვალუაფუ ბოსფორიშ საროტის ონიშოლწკჷმა „ორქოშ ქა“ (თურქ. Haliç), ქიანაშ ოორუე-ბჟადალშე. ოფიციალურო მუჭოთ თეშინ, სტამბოლი ევროპული ნოღათ იშინუაფუ, შილებე მუშ კჷნოხონ კონსტანტინოპოლიშ, ელახ რომიშ იმპერიაშ ნანანოღაშ გეშა. 2000 წანაშ ეკოროცხუათ ნოღაშ მახორობა რდჷ 8.803.468 კოჩი (10.018.735 აგლომერაციას). სტამბოლი ევროპაშ არძაშე დიდი ნოღეფს შქას რე. ნოღაშ გეოგრაფიული კოორდინატეფი რე 41° N 28° E. სტამბოლი რე სტამბოლიშ პროვინციაშ ნანანოღა.

ბერძენი კოლონისტეფიშ მაართა ოხორექ ბიზანტიური ჯოხო, მუნეფიშ ლიდერი მეგარელი ბიზაშე მიღ. ახ.წ. 324 წანას თიქ ელახ რომიშ იმპერიაშ ნანანოღათ გინართინუ იმპერატორი კონსტანტინე დიდიქ. ბიზანტიუმს ნოვა-რომა ქიგიოდვეს, მარა თაქიან მახორუეფს თე ჯოხოქ ვამოხვადეს ჸუჯის ჯგირო დო ნოღაქ მალას ჩინებულქ იჸუ, მუჭოთ კონსტანტინოპოლი -„კონსტანტინეშ ნოღა“. რომიშ დო ბჟადალ რომიშ იმპერიაშ დონთხაფაშ უკული კონსტანტინოპოლქ გინირთჷ ბიზანტიაშ იმპერიაშ ნანანოღათ. ბიზანტია კულტურულო ბერძენული იმპერია რდჷ დო ბერძენული ორთოდოქსული ქირსიანობაშ ცენტრო გინირთჷ რომშე მოსოფუაშ უკული. თე ბორჯეფს იკიდუ თაქ ბრელი ოხვამე დო მონასტერქ, ართ-ართი რე - აია სოფია. კონსტანტინოპოლიშ პატრიარქიშ, ბერძნული ორთოდოქსული ეკლესიაშ შურიელი ლიდერიშ ხვისტა ამდღარშახ სტამბოლს სქიდუ.

1453 წანას კონსტანტინოპოლი ოსმალეფიშ იმპერიაქ გეჭოფუ დო მალას თე იმპერიაშ ნანანოღათ გინირთჷ. ეჭოფუაშახ თურქეფი ნოღას სტამბოლს უძახჷდეს, მარა ოფიციალურო ქუსტანტანია (القسطنطنية) გჷმირინუაფუდჷ, მუთ არაბულო „კონსტანტინეშ ნოღას“ ჯოხოდ. ნოღას ოფიციალურო სტამბოლქ 1930 წანაშ 28 მელახის გიადუ.

ეტიმოლოგია

ამდღა თურქული ჯოხო რე İstanbul (ისტანბული). ჯოხოქ მორთ ბერძნული ფრაზაშე „εἰς τὴν Πόλιν“ (ისტიმ ბოლინ), ეგურ დიალექტშა „εἰς τὰν Πόλιν“ (ისტამ ბოლინი), მუთ „ნოღას“, „ნოღაშა“, ვარ და „ნოღაშ ცენტრის“.

ნოღაშ მაართა ჩინებული ჯოხო რე ბიზანტი. 330 წანაშ 11 მესის რომაარი იმპერატორქ კონსტანტინე I-ქ ნოღა ელახ რომიშ იმპერიაშ ნოღათ გინაშქუ დო თის ნოვა რომა (რუმ. Nova Roma — „ახალ რომი“) ქიგიოდუ.

რესურსეფი ინტერნეტის[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]