უილიამ შექსპირი
| უილიამ შექსპირი | |
|---|---|
უილიამ შექსპირი, ავტორი დო ორიგინალობა უდუდასურებუ რე, ერუანული პორტრეტეფიშ გალერეა, ლონდონი | |
| დაბადებაშ თარიღი: |
23 პირელი, 1564 |
| დაბადებაშ აბანი: |
სტრეტფორდ- ონ-ეივონი, უორიკიშ ოგრაფე, ლონდონი |
| ღურაშ თარიღი: |
23 პირელი, 1616 |
| ღურაშ აბანი: |
სტრეტფორდ- ონ-ეივონი, უორიკიშ ოგრაფე, ლონდონი |
| ერუანობა | ინგლისარი |
| |
უილიამ შექსპირი (დ. 23 პირელი, 1564 — ღ. 23 პირელი, 1616), ინგლისარი დრამატურგი დო პოეტი, მერჩქინელი რე მოსოფელიშ დრამატურგიაშ ართ-ართი არძოშე დიდებულ წჷმმარინაფალო.
ბიოგრაფია
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]უილიამ შექსპირი ნათეს უორიკიშ ოგრაფეს რენჯი სტრეტფორდ-ონ-ეივონიშ ოხვამეს 1564 წანაშ 26 პირელც, მუთ თის მოწამენც, ნამდა თინაქ, ორჩანიეთ, ჟირ-სუმი დღათ ორდო დებადჷ. უილიამ შექსპირქ დებადჷ წჷმოძინელი მეხეთათმანეშ ჯონ შექსპირიშ დო სნიტერფილდალი ფერმერიშ რ. არდენიშ ცირასქუა მერიშ ფანიას. ჯონ შექსპირქ უილიამიშ დაბადებაშე მუსხირენ ხანშა ნოღაშ მერო გჷნირთჷ. 1576 წანას ჯონ შექსპირი რთულ ფინანსურ სიტუაციას რდჷ, მუდგაშ გეშათ ვა შეალებუ ნიჭიერი სქუაშ უნივერსიტეტიშა ჯღონუაქ. მორო, შექსპირიშ ნაწარმებეფიშ გოანალიზაფაბორჯის მითმოფხვადუთ, ნამდა თის აფუდ ეჭოფილი ჯინჯიერი ოშქარი განათება იშენით, ორჩანიეთ, სტრეტფორდის.
1582 წანას 18 წანერი შექსპირქ ჩილო ქჷმიჸუნჷ ბრუო წანათ უნჩაში ოსური ენ ჰეთუეი, ნამუთ თე ბორჯის უკვე უხენო რდჷ. უილიამც დო თიშ ჩილც ჸუნდჷ სუმი სქუა: სუზანა დო ნაჟირუა ჯუდითი დო ჰამნეტი, ნამუქუთ 11 წანაშ ხანც დოღურჷ.
შექსპირიშ ლიტერატურული კარიერა იგინძორებუდჷ დოხოლაფირო 20 წარმოწანას 1592 წანაშე 1612 წანაშა დო აკუხვადჷ ჟირი მონარქიშ, დიო ელიზაბეთ I-შ (1558-1603), ოდო უკული — ჯეიმზ I-შ (1603-1625) ხანას. თე პერიოდის თიქ ჭარჷ ჟირი ეპიკური პოემა, მიარე სონეტა დო 37 პიესა.
სახიობი დო დრამატურგი
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
1592 წანაშე შექსპირი მოღალენდჷ ლონდონიშ თეატრიშ დასის. კონდაკო თე პერიოდის აწუდირთჷ თის მუში მაჸალე დრამატურგიქ რობერტ გრინიქ, ნამუთ თხოზჷდჷ შექსპირს თიშენი, ნამდა თის ვა უღუდჷ უმაღალაში განათება. ჰენრი ჩეტლიშით გჷშაშქუმალირ კათელც თიქ დუც ქჷგიანთხჷ უილიამც. ჩეტლის უკულნეშის ბოდიშიშ გჷნოგაფაქ მოუხვადჷ ულამებუო თე გენთხაფას მიშაკათინიშენი.
1593-94 წანეფც ეპიდემიაშ გეშა ლონდონიშ თეატრეფქ დიკილუ. შექსპირქ თოჸუჯიშ კონცენტრირაფა მუში პოეზიაჸურე მართინუ. თე ბორჯის თის პატრონაჟის უწიენდჷ მუში მაჸალე, საუთჰემტონიშ გრაფი. მუჟამცჷთ ეპიდემიაქ მიკილუნჷ, შექსპირქ ქახოლჷ "ლორდ კამერჰერიშ მოინალობაშ" თეატრალურ დასის, სოდეთ თინა სახიობით რდჷ დო დრამატურგით. გეჸვენჯი წანეფც უილიამი ქიმინუნც, უმენტაშო, კომედიეფც დო ისტორიული ჟანრიშ ნაწარმებეფს. 1595 წანას შექსპირქ ქიმინჷ არძოშო ჩინებული ტრაგედია "რომეო დო ჯულიეტა". თე ორდოიანი შედევრეფი, ოდო გჷშაკერძაფილო, "უმოღე რჯება ჸოროფაბორჯის" დო "ზარხულიშ სერიშ სისმარი" გოლერსელიე ნათერი, ახალნორდულ სტილც დო წჷმარიუანც რითმული პოეზიაშ უდიუ მინუშის. მუთ ოწაწჷ "ვენეციარ ვაჭარსჷნ", თინა უმოსი გვიან პერიოდის რე ქიმინელი დო უმოსო ჯაბურ კომედიას წჷმარინუანც(ვა რე უციო კომედია რდას ოძიცე. თარი თინა რე, ნამდა დათებუ ქორდას ბედინერი დო ვართ ტრაგიკული).
თე პერიოდისჷთ შექსპირი ქიმინუნც "ჰენრი IV"-შ ჟირი პიესას, ნამუთ ფოლსტაფიშ ჯაბურნარიუ, მარა იშენით გურღია, ზისხირეფშა რენესანსული იუმორით დო დუდიშ ირონიათ რე ეფშა. თე პიესეფქ თეშ აორცეს დიაფალი ელიზაბეთ I, ნამდა თიქ შექსპირს დუკვათჷ ხოლო ართი ფოლსტაფური პიესა, უკულნეშის ჩინებული, მუჭოთ "უინძორალი ხიარული ოსურეფი".
სტილი
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
უილიამ შექსპირიშ არძოშე ჩინებული ტრაგედიეფიე: "ჰამლეტი", "ოტელო", "მაფა ლირი", "მაკბეტი" დო "ანტონიუსი დო კლეოპატრა". თე ტრაგედიეფც არძოშე ტომბას ესახჷ შექსპირიშ ჰუმანისტურ გაგებაქ, ადამიერიშ ძალაშ დო ინტელექტუალური შელებეფიშ რწუმაქ.
მუში უღურალე ტრაგედიეფც შექსპირქ მიოჭირინუ თ.გ. "ჩე ლერსეფიშ" სტილიშ უგუმაჟირებუ პოეტურ წჷმოძინას, თეწკჷმა ართო ნაწარმებეფი ეფშა რდჷ დუდიშალათ. გეჸვენჯი პერიოდიშ შედევრეფც — "ზოთონჯიშ სისმარი" დო "კოხი" — არგამათ გიოხენა გვიანი რენესანსიშ კრიზისიშ შანეფი. დირფა კონფლიქტეფიშ გამანჯებაშ კომპრომისული შარეფი რჩქინდუ. თეშნერი აკმარიგინაფალი ნოტას გაათუ უილიამ შექსპირქ მუში ყანთი კარიერა.
1599 წანას, მუჟამცჷთ "ლორდ კამერჰერიშ მოინალობაშ" თეატრალურ დასიქ გჷნილჷ "გლობუსიშ" ჩინებულ თეატრიშან, შექსპირქ თეატრიშ ნავითორი აქციეფიშ მაღვენჯო გჷნირთჷ. აქციონერობაქ თიშო უმოსო წჷმოძინელქ იჸუ, ვინდარო პიესეფიშ ჭარუაქ. უილიამ შექსპირს თითოკაკალია პიესას ხვალე 6 ფუნტის უგანდეს. 1603 წანას დიაფალი ელიზაბეთიქ დოღურჷ დო ოხვენშა გეშართჷ ჯეიმზ I-ქ. შექსპირიშ კომპანიაქ გეგნიქიმინჷ ომაფე დასო დო ხშირას ამანჯენდჷ სპექტაკლეფც ომაფე კარც. თე ბორჯიშო უილიამი გოთქვილი დო წჷმოძინელი დრამატურგო გჷნმირთუ დო ოდაბადურ ნოღას დოსაქანცეშ ჸიდირც იჭყანც.
დოხოლაფირო 1610 წანაშე შექსპირი ოდაბადურ სტრატფორდის ართუ, მორო გეჸვენჯი ჟირ-სუმი წანაშ დინოხოლე კონტაქტენც ლონდონიშ თეატრწკჷმა. 1616 წანაშ 23 პირელც, ორჩანიეთ, 52 წანერქ, უილიამქ შური გოტუ. თეშ უკული, თიში მაჸალეეფქ ჯონ ჰემინგიქ დო ჰენრი კონდელქ აკადგინეს შექსპირიშ ნაწარმებეფიშ მაართა ედომუშამი კათელი, თ.გ. მაართა ფოლიო. გჷმოჩამას გეძინელი აფუ ბენ ჯონსონიშ ლერსი, ნამუსუთ უილიამი მოშინელიე, მუჭოთ "ეივონიშ შვენიერი ოლორი".
ონოფული სუმერი
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]1593-94 წანეფც შექსპირქ დოჭარჷ ჟირი დიდი პოემა — "ვენერა დო ადონისე" დო "ლუკრეციაშ გოუპატიურაფა". ჟირხოლო ნაწარმები ავტორქ მეუჯღუნ საუთჰემპტონიშ გრაფის, ახალნორდი ჰენრი რიზლის. თეშნერი ძღვინი შილებე ჸოფედუკო უბრალე მარდიელობაშ შანი გრაფიშ პატრონაჟიშ საგამათ, მორო მარკვიებელეფიშ ნორთი კოროცხუნც, ნამდა თე ახალნორდი ბოშბაღანას გჷშაკერზაფილი აბანი უკინებუდჷ შექსპირიშ რინას. თე ახალნორდი ბოშბაღანა შექსპირიშ სონეტეფც ხშირას მიშინუაფუ. ინტერესის იჭანუანც თაშნეშე უჩინებუ "შანგიშფერი ოსურპატჷნი". თენერო აკმიკირუ ონოფული სუმერი: შექსპირი, ახალნორდი ბოშბაღანა დო შანგიშფერი ოსური. დუდო შექსპირი ათაშ ეთმონწყუნც თეს (ორიგინალც):
| Two loves I have of comfort and despiar,
Which like two spirits do suggest me still: The better angel is a man right fiar, The worser spirit a woman color'd ill. To win me soon to hell, my female evil Tempteth my better angel from my side, And would corrupt my saint to be a devil, Wooing his purity wiht her foul pride. And whether that my angel be turn'd fiend, Suspect I may, yet not directly tell; But being both from me, both to each friend, I guess one angel is another's hell: Yes this shell I ne'er know, but live in doubt, Till my bad angel fire my good one out. |
_cropped.png)
|
|---|
ნაწარმებეფი
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
პოემეფი[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]კომედიეფი[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა] |
ტრაგედიეფი[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა] |
ისტორიული[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა] |
რესურსეფი ინტერნეტის
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- (ინგლ.) Open Source Shakespeare
- (ინგლ.) The Shakespeare Birthplace Trust
- (ინგლ.) The Internet Shakespeare Editions
- უილიამ შექსპირი ლიბ.ჯე-ს[ღურელი რსხილი]
- უილიამ შექსპირიშ სონეტეფი, ნათანგა ალექსანდრე ელერდაშვილიშით
- უილიამ შექსპირიშ სონეტეფი Archived 2012-03-21 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
- უილიამ შექსპირი, რინა, ქიმერონი
- ქიმერონი Lib.ge–ს[ღურელი რსხილი]