ციცერონი
| მარკუს ტულიუს ციცერონი | |
| ლათ. Marcus Tullius Cicero | |
_-_Palazzo_Nuovo_-_Musei_Capitolini_-_Rome_2016.jpg) ციცერონიშ ბიუსტი კაპიტოლიუმიშ მუზეუმს | |
| მოღალობა |
სახენწჷფო მოღალე, პოლიტიკოსი, იურისტი, მენცარი, ჭარუ, ფილოსოფოსი, ორატორი |
|---|---|
|
ბიოგრაფიული ჩინებეფი
| |
| დაბადებაშ თარიღი | |
| დაბადებაშ აბანი | |
| ღურაშ თარიღი |
7 ქირსეთუთა, ჯვ. წ. 43 (63 წანერი) |
| ღურაშ აბანი |
ფორმია, იტალია |
| მენოღალობა | |
| მუმა |
მარკუს ტულიუს ციცერონი |
| ნანა |
ჰელვია |
| ალმასქუ |
ტერენცია (ჯვ.წ. 79-51) |
| სქუალეფი | |
მარკუს ტულიუს ციცერონი (ლათ. Marcus Tullius Cicero; დ. 3 ღურთუთა, ჯვ. წ. 106 — ღ. 7 ქირსეთუთა, ჯვ. წ. 43) — რომალი სახენწჷფო მოღალე, პოლიტიკოსი, იურისტი, მენცარი, ჭარუ, ფილოსოფოსი დო ორატორი. თიში ნაჭარეფი ორხველჷ რიტორიკას, ფილოსოფიას დო პოლიტიკას. ციცერონი მერჩქინელი რე რომიშ ართ-ართი უდიდაში ორატორო.
ციცერონს ჯგირი გონათაფა მეუღებუ. გურაფულენდჷ რომს დო საბერძნეთის. შხვადოშხვა ბორჯის უკინებუდჷ შანულამი პოსტეფი. რდჷ კვესტორი, ედილი, პრეტორი, კონსული, ლეგატი, პროკონსული. კონსულობაშ პერიოდის, ჯვ. წ. 63 წანას, რომს არდგილი უღუდჷ ლუციუს სერგიუს კატილინაშ კონსპირაციას. კატილინაშ ღანკი რდჷ კონსულეფიშ: ციცერონიშ დო გაიუს ანტონიუს ჰიბრიდაშ გინორაგვაფა დო ხეშულობაშ ხეშა ეშაჸოთამა. ართი წანაშ წოხოლე კონსულეფიშ გიშაგორუეფს კატილინაქ დემარცხჷ. უკმაყოფილე კატილინაქ ქელირინუ შხვა უკმაყოფილე პოლიტიკოსეფი დო არისტოკრატეფი დო თინეფიწკჷმა ართო ულამუდჷ პუტჩიშ მონწყუალა. ციცერონქ კონსპირაციაშ მაკათურეფი ოჭოფუ დო სასამართალოშ უმუშო დაჸვილაფუ (ციცერონიშ ჸათე მოქმენდალა უკულ ციცერონიშ ოპონენტეფქ გიმირინეს თიში მეხჷ). არყებაშ ხემანჯღვერქ, კატილინაქ რომშე ინტუ. ჯვ. წ. 62 წანას, პისტორიაშ ლჷმას, ანტონიუს ჰიბრიდაქ დამარცხჷ კატილინაშ ჯარეფი. ბურჯაფიშ მიმალობას კატილინა დოჸვილეს.
ომენოღალე ლჷმეფიშ დო იულიუს კეისარიშ დიქტატურაშ პერიოდის, ციცერონი ალურდჷ ოპტიმატეფიშ ფრაქციას. კეისარიშ ღურაშ უკულ, ციცერონი ოპონირენდჷ მარკუს ანტონიუსის დო თის ფშხირას აკრიტიკენდჷ. შედეგო, მაჟირა ტრიუმვირატიქ (მარკუს ანტონიუსი, ლეპიდუსი, ოქტავიანე) ციცერონი სახენწჷფოშ ნტერო გეგმაცხადჷ. ჯვ. წ. 43 წანაშ 7 ქირსეთუთას, ტრიუმვირატიშ მოხუჯე ჯარიშკოჩეფქ ციცერონი დოჸვილეს.
ციცერონქ მიშეღჷ კაბეტი თია ლათინური ლიტერატურული ნინაშ გოვითარაფაშა. თიში ნაჭარეფიშ უმენტაშობაქ ამდღარი ბორჯიშა ქჷმაჭირინუ. ციცერონქ კაბეტი გოლინა იღვენუ რენესანსიშა დო გონათუარობაშა. შანულამი რდჷ ციცერონიშ გოლინა პოლიტიკური თეორისტეფიშ: ჯონ ლოკიშ, დევიდ ჰიუმიშ, მონტესკიეშ დო ედმუნდ ბერკიშ არზუანობაშო.
რესურსეფი ინტერნეტის
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- ენციკლოპედია ბრიტანიკა
- ციცერონი - ნახანდეფი პროექტ „გუტენბერგის“
- ნახანდეფი ლათინური ბიბლიოთეკას