ათეიზმი
ათეიზმი (ბერძენ. ἀ — ვარება დო θεός — ღორონთი) — არძაშე ფართო სმებათ, დგომარობა, მუჟანსჷთ ადამიერს ღორონთიშ ჸოფაშ ვაწანსჷნ.[1][2][3][4] უმოსი ინწრო სმებათ, ათეიზმი რე ვარება თი რწუმაშუ, ნამჷ-და ნამდგაინ ღორონთი ქო რენ.[5][6] ხოლო უმოსი ინწრო სმებათ, ათეიზმი პოზიცია რე, ნამუშ მეჯინათ ვა რე აკა ღორონთი.[1][2][7] ათეიზმიშ აწმარენჯი რე თეიზმი,[8][9] ნამუთ, არძაშე ზოგადი ფორმათ, რე რწუმა, ნამჷ-და არძაშ უკულაში ართი ღორონთი იშენით რე.[9][10][11]
ტერმინ „ათეიზმიშ“ ეტიმოლოგია მოურს ბერძენული ზიტყვაშე ἄθεος (atheos), ნამუქჷთ ჩქინ წანეფიშეჭარუაშახ V ოშწანურაშახ გიჭყჷ დო შანენს „ღორონთ(ეფ)იშ უმუშო“. ანტიკურ ხანს ეშანილი ზიტყვა გიმირინუაფუდჷ, მუჭოთ ეიორდებელი ტერმინი თინეფშო, ნამუთ ვარებულენდჷ თი ღორონთიერობეფიშ პატჷცემას, ნამუეფსჷთ ჯარალუაშ უმენტაშობა პატის ცენდჷნ; ნამუთ დოჭყოლადირი რდჷ ღორონთიშე; ვარ-და მიდგას შურო ვაუღუდჷ ღორონთიშ რწუმა.[12] ტერმინი შანენდჷ სოციალურ ბუნას, ნამუსჷთ რელიგიური ორთოდოქსეფი მიარზენდეს ადამიერეფს, ნამუეფჷთ თინეფიშ რელიგიურ მეჯინეფს ვეშელუანდეს.[13] კჷნე ზიტყვაქ „ათეიზმი“ პირველაშე XVI ოშწანურას იჸუ გიმორინაფილქ.[14] დუდიშული აზრებაშ, სკეპტიკური რკვიებაშ მოდვალაშ დო რელიგიაშ კრიტიკაშ გეჸვენჯი ძინაშ ჭყოლოფუათ, ტერმინიშ გჷმორინაფაქ აკიჭიჭიხჷ. პირველი ინდივიდეფი, ნამუეფქჷთ მუნეფიშ დუდიშ იდენტიფიკაცია ზიტყვა „ათეისტით“ მიშინესჷნ, ოხორანდეს XVIII ოშწანურაშ გონათუობაშ ეპოქას. საფრანგეთიშ რევოლუცია, ნამუთ ჩინებული რე „უპრეცედენტე ათეიზმით“, მაჭიშჷ ისტორიას პირველ კაბეტ პოლიტიკურ ყარაფის, ნამუთ ადამიერიშ ლოგიკური აზრებაშ უმოსობას თხილანდჷ.[15]
ათეიზმიშო ორგებელი არგუმენტეფიშ დიაპაზონი ფილოსოფიური, სოციალური დო ისტორიული მერინეფშე აკმოდირთჷ. დოსაბუთაფილი სხუნუეფი ღორონთეფიშ ჸოფაშ რწუმაშ მერკეობაშ ვარ-და უჸოფობაშო იკათუანს გეჸვენჯი არგუმენტეფს: ღორონთიშ ორგებელო ემპირიული ბეჭედუეფიშ უღვენობა,[16][17] უბადობაშ პრობლემა, უგეჸვენჯე გჷმოცხადებეფი; თი კონცეფციეფიშ ვარება, ნამუეფიშ ფალსიფიცირაფათ ვეშილებე დო ურწუმობაშ არგუმენტი.[16][18] თიშ უმკუჯინალო, ნამჷ-და კანკალე ათეისტიქ ქემუხუჯუ სეკულარულ ფილოსოფიეფსჷნ (სამანგ. ჰუმანიზმი დო სკეპტიციზმი),[19][20] ვა რე იდეოლოგია ვარ-და რჯეფეფიშ ნაკორობა, ნამუსჷთ არძა ათეისტი გეჸუნსჷნ.[21]
სქოლიო[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
- ↑ 1.0 1.1 ციტირაფაშ ჩილათა არასწორი ტეგი
<ref>; სქოლიოსათვისencyc-unbelief-def-issuesარ არის მითითებული ტექსტი - ↑ 2.0 2.1 ციტირაფაშ ჩილათა არასწორი ტეგი
<ref>; სქოლიოსათვისoxdicphilარ არის მითითებული ტექსტი - ↑ ციტირაფაშ ჩილათა არასწორი ტეგი
<ref>; სქოლიოსათვისreligioustoleranceარ არის მითითებული ტექსტი - ↑ "Atheism". Oxford Dictionaries. Oxford University Press. http://www.oxforddictionaries.com/definition/english/atheismაკითხულია: 2013-11-21.
- ↑ ციტირაფაშ ჩილათა არასწორი ტეგი
<ref>; სქოლიოსათვისeb2011-atheismარ არის მითითებული ტექსტი - ↑ ციტირაფაშ ჩილათა არასწორი ტეგი
<ref>; სქოლიოსათვისencyc-philosophyარ არის მითითებული ტექსტი - ↑ ციტირაფაშ ჩილათა არასწორი ტეგი
<ref>; სქოლიოსათვისRoweRoutledgeარ არის მითითებული ტექსტი - ↑ ციტირაფაშ ჩილათა არასწორი ტეგი
<ref>; სქოლიოსათვისreldefარ არის მითითებული ტექსტი - ↑ 9.0 9.1 (1989) Oxford English Dictionary, 2nd. „Belief in a deity, or deities, as opposed to atheism“
- ↑ Merriam-Webster Online Dictionary. დოარქივაფილი რე ორიგინალშე 2011-05-14-ს. ციტატა: „...belief in the existence of a god or gods...“ კითხირიშ თარიღი: 2011-04-09.
- ↑ Smart, J. J. C.. Atheism and Agnosticism. The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2013 Edition).
- ↑ ციტირაფაშ ჩილათა არასწორი ტეგი
<ref>; სქოლიოსათვისdrachmannარ არის მითითებული ტექსტი - ↑ (2016) "8. Atheism on Trial", Battling the Gods: Atheism in the Ancient World. Knopf Doubleday. ISBN 978-0-307-94877-9.
- ↑ Wootton, David (1992). "1. New Histories of Atheism", Atheism from the Reformation to the Enlightenment. Oxford: Clarendon Press. ISBN 978-0-19-822736-6.
- ↑ Hancock, Ralph (1996). The Legacy of the French Revolution. Lanham, United States: Rowman and Littlefield Publishers, ხს. 22. ISBN 978-0-8476-7842-6. კითხირიშ თარიღი: 2015-05-30. Extract of page 22
- ↑ 16.0 16.1 ციტირაფაშ ჩილათა არასწორი ტეგი
<ref>; სქოლიოსათვისlogicalარ არის მითითებული ტექსტი - ↑ Shook, John R.. Skepticism about the Supernatural. კითხირიშ თარიღი: 2012-10-02.
- ↑ ციტირაფაშ ჩილათა არასწორი ტეგი
<ref>; სქოლიოსათვისDrange-1996არ არის მითითებული ტექსტი - ↑ ციტირაფაშ ჩილათა არასწორი ტეგი
<ref>; სქოლიოსათვისhonderichარ არის მითითებული ტექსტი - ↑ Fales, Evan. Naturalism and Physicalism. in Martin 2006.
- ↑ Baggini 2003.