ალი-ბეი ალ-ქაბირი

ალი-ბეი ალ-ქაბირი (არაბ. علي باي الكبير‎‎; დ. 1728 — ღ. 8 მესი, 1773) — ეგვიპტეშ მადუდე, მარგალური (ქორთული) გამნაჭყანიშ მამლუქი. დამარცხჷ გეგია ბედუინეფი, აკაშქვჷ ჟილენ დო თუდოლენ ეგვიპტე, ქიმიძინჷ ჰიჯაზი, ქჷდიჭყჷ რეგულარული არმიაშ აკოქიმინუა, გამუკიჸონჷ რეფორმეფი სამართალწარმება დო ფინანსეფიშ სფეროეფს. მოჯილიკუ ეგვიპტეს რინელ ოსმალური ნორთეფი დო ოსმალეთის გინაგაფურიშ მეჩამა მეუჭყვიდჷ. 1770 წანაშ კვირკვეს ეგვიპტეშ ზოხორინალა გაგიმაცხადჷ დო სულთანიშ ტიტული გეჭოფჷ. გეჭოფჷ დამასკო დო ქჷდეკინჷ სირია. ალი-ბეი ეგვიპტეს 1757 წანაშე 1773 წანაშახ დუდენდჷ დო ისტორიკოსეფიშ ნორთი თის ახალი ეგვიპტეშ ნერჩმადვალუთ ხოლო მითმირჩქინანს.

გამნარყალა

ისტორიული წყუეფიშ მეჯინათ, ალი-ბეი ეგვიპტეს ჭკორო გიმოჩამილი მარგალი რდჷ აფხაზეთშე. 1728 წანას აფხაზეთის, მართლმადიდებლური ეკლესიაშ პაპაშ ფანიას დებადჷ დო იოსები ქოგიოდვეს. 13 წანერი რდჷ მუჟამცჷთ იხვამილეს დო ჭკორო გიმოჩესჷნ. თინა ქორთული გამნარყიშ მამლუქიქ იბრაჰიმ ქათხოდაქ ქიჸიდჷ, გამაჰმადიანჷ, ახალი ჯოხო ქოგიოდვჷ დო დუდო მუქ მორდჷ. ქათხოდაშ ღურაშ უკული ქოდეკინჷ თიში არდგილი.

დუდალა

ალი-ბეი ალ-ქაბირწკჷმა დახოლებურ ქორთუ მამლუქეფ შქას რდჷ მუში ნარდი, თაშნეშე ქორთუ მუჰამედ ბეი აბუზაჰაბი, მით ალი-ბეიშ სინჯა ხოლო რდჷ. წორას მუჰამედი აწურინეს ალი-ბეიშ წჷმოძინეფით აშჷმოთებულ ოსმალეფქ ეგვიპტეშ ქორთუ მადუდეს. 1773 წანას, მუჟამცჷთ ალი-ბეი სირიას ორდჷნ, ეგვიპტეს დოსქილადირ მუჰამედიქ მუში მარდუალიშ მეხჷ არყება მანწყუ. არყებაშ ოშქირიტალო, სირიაშე ეგვიპტეშა მალენჭუ ალი-ბეიქ, მარა ქაიროშახ მეულაქ ვა აჭიშუ, არყებულ ბეგეფქ თიში ჯარი დამარცხეს. თე ბურჯაფის დინჭყოლჷ ალი-ბეიქ დო 1773 წანაშ 8 მესის დოღურჷ, მუდგაშ უკულით ეგვიპტეშ მადუდეთ მუჰამედიქ გჷნირთჷ.

ლიტერატურა

• ალ. ელერდაშვილი, უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი; თბ., 2006

• ქორთული სხუნუეფიშ ენციკლოპედია, ტ. 1, ხს. 308, ქართი, 1975 წანა.
• ვ. სალია, „ალი ბეი იყო იოსები“; თბილისი, 2012, პირველი გამოცემა, ISBN 978-9941-0-4891-3