არაგვი
| არაგვი | |
|---|---|
 მტკვარიშ დო არაგვიშ მიშაკათუ | |
| დოხასიათაფა | |
| სიგჷრძა | 112 კმ |
| ღანჩოშ ფართობი | 2724 კმ² |
| ოდუდე | კავკაციონი (საქორთუო) |
| ორენი | |
| |
| ქიანა |  საქორთუო
|
არაგვი — წყარმალუ ბჟაეიოლ საქორთუოს, ყაზბეგიშ, დუშეთიშ დო მცხეთაშ მუნიციპალიტეტეფს. სიგირძა 112 კმ, ღანჩოშ ფართობი 2724 კმ2. არაგვიშ სისტემას მუწმოქიმინჷნა წყარმალუეფი - მთიულეთიშ (ჩე) არაგვი, გუდამაყარიშ (უჩა) არაგვი, ხევსურეთიშ არაგვი დო ფშავიშ არაგვი. თარი რე არაგვი, ნამუთ იჭყაფუ კისერიშ ვულკანური გვალეფიშ ბუნაშ ოორუე-ბჟადალ ნორთის. არაგვი ჟინი დო შქა წელს გვალაშ წყარმალუ რე, თუდონ წელს იფაჩუ მუხრან-საგურამოშ ტიოზის. მიშაკათაფუწკჷმა გჷთმორთუნს სხალტბაშ დო საგურამოშ ქჷნდჷრეფს. ნოღა მცხეთაწკჷმა მიშმაკათუ მტკვარს კვარჩხან განშე.
არაგვი ეთმიჯუმუაფუ დიხაშთუდონი, ჭვემაშ დო თირიშ, თაშნეშე ჯიშთიშ დო ირიათონი თირიშ წყარეფით. დიხაშთუდონი წყარი წყარმალუშ შხვადოშხვა ნაწილს წანური გიმნაკათაშ 40-70 პროცენტის აკმადგინანს, ჭვემაშ დო თირიშ წყარეფი - ცალ-ცალკე 16-შე 30 პროცენტიშა მითმიონჭირნუანს.
არაგვის წყარალა უჩქჷ აფუნს დო შქა მარაშინათუთაშახ იგინძორებუ. დამორჩილს ფხშირი რე წყარიშ მოლაფა. ზოთონჯის წყარიშ სიჭიჭარე უჩქჷ. არაგვიშ გუმნაკათაშ 39,3 %-ის მოურს აფუნშა, ზარხულშა 30,8 %, დამორჩილშა - 19,5 %, ზოთონჯიშა - 10,4 %. მუჭოთ წესინ ვეჸინუ.
არაგვის მტკვარიშა წანაშ მალობას ირწანიერო 1,5 მლრდ.მ3 წყარი მიშმუღჷ. არაგვიშ წყარს გჷმირინუანა მუხრან-საგურამოშ ტიოზიშ ოწყარალო. არაგვიშ თუდონი წელიშ ფარგალეფს გჷშმურს ბულაჩაურიშ, ნატახტარიშ დო საგურამოშ წყარეფი, ნამუეფსჷთ გჷმირინუანა ნოღა ქართიშ ოშუმალი წყარით ეიოჯუმაფალო. არაგვიშ ლეხერშა გიშმურს საქორთუოშ ოურდუმე შარა.
წყარმალუ არაგვიშ საეგებიო ურცხოული ჯოხოდვალა რე პელორი. ზიტყვა "პელორი"-ს ბერძენული კილოთა უღჷ ჯინჯო - pelo - ნამუთ შანენს: "აყარებულ ვორექ, მივანჭაფუქ". თეს შინანს II-III ოშწანურეფიშ ბერძენი ისტორიკოსი დიონ კასიუსი ჯვ. წ. 65 იბერიას რომალეფიშ ლაშქარუაწკჷმა მეწაწაფილო (ქოძირით პომპეუსიშ ლაშარუა საქორთუოს).
ლიტერატურა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- აფხაზავა ი., ქორთული სხუნუეფიშ ენციკლოპედია, ტ. 1, ხს. 532, ქართი, 1975 წანა.