ატომი

ჰელიუმიშ ატომი
ჰელიუმიშ ატომიშ ილუსტრაცია წჷმარინუანს გვირზილიშ (ვარდიშფერი) დო ელექტრონული მუნაფაშ გორთუალას (უჩა). გვირზილი (ჟილენი მარძგვანი კუნთხუ) ჰელიუმ-4-ს რეალურო სფერულო სიმეტრიული რე დო კვათიერო მოგენს ელექტრონულ მუნაფას, მარა უმოსი რთული გვირზილი ირო თეჯგურა ვა რე. უჩა ღოზი ართი ანგსტრემი რე (10−10 ვარ-და 100 პმ).
კლასიფიკაცია
ქიმიური ელემენტიშ უჭიჭაში დოდასურაფილი ართული
მახასიათებელეფი
მასაშ ორკე	1,67×10−27 კგ-შე 4,52×10−25 კგ-შახ
მუხტი	ნული (ნეიტრალური), ვარ-და იონური მუხტი
დიამეტრიშ ორკე	62-შე (He) 520 პმ-შახ (Cs)
კომპონენტეფი	ელექტრონეფი დო პროტონეფიშ დო ნეიტრონეფშე აკოდგინელი გვირზილი

ატომი (ჯვ.-ბერძენ. ἄτομος) — რჩქვანელობური მატერიაშ აკმადგინალი უჭიჭაში ართული, ნამუსჷთ ქიმიური ელემენტიშ ანდეფი უღჷა. ირი მანგარი რსხული, ქვანთი, აირი დო პლაზმა აკმოდგირთუ ნეიტრალური ვარ-და იონიზირაფილი ატომეფშე. ატომეფი ძალამ მორჩილი ზჷმაშ რე, თინეფიშ რჩქვანელობური ზჷმა, დოხოლაფირო, 100 პიკომეტრი რე (მეტრიშ ვითნამილიარდონი მეტრულ სისტემას), მარა ატომეფს კვათიერო გოთანჯილი ხურგეფი ვა უღჷნა დო რე თინეფიშ ზჷმეფიშ გოთანჯუაშ შხვადოშხვა მეთოდი, ნამუეფჷთ გინორთელი, მარა მოგვენ ფასებეფს ირზენა.

ატომეფი ძალამ ჭიჭელეფი რენა თიშოთ, ნამჷ-და კლასიკურ ფიზიკოსეფს თოლოძირეთ ჩილათერი შედეგეფი მეჩასჷნ. ფიზიკაშ გოვითარაფაწკჷმა ართო, ატომური მოდელეფი აკოკათეს კვანტური პრინციპეფით თინეფიშ რჯებაშ უჯგუშო ეიონწყუმალო დო პროგნოზირაფაშო.

ირი ატომი აკმოდირთუ გვირზილშე დო თიწკჷმა მერსხილ ართი ვარ-და უმოსი ელექტრონიშე. გვირზილი აკმოდირთუ ართი ვარ-და უმოსი პროტონიშე დო რჩქვანელობურო, მოგვენ მუდანობაშ ნეიტრონეფშე (პროთიუმს ნეიტრონი ვა უღჷ). პროტონეფშა დო ნეიტრონეფშა ნუკლონეფი უჯოხონა. ატომიშ მასაშ 99,94%-შე უმოსის გვირზილი იკენს. პროტონეფს უღჷნა დადებითი მუხტი, ელექტრონეფს — უარჸოფური, ნეიტრონეფს — მუხტი ვა უღჷნა. დო პროტონეფიშ დო ელექტრონეფიშ მუფდანობა ართნერი ქორე-და, ინწკჷმა ატომი ელექტრონეიტრალური რე, დო ატომს პროტონეფიშ მუდანობაშე უმოსი ვარ-და მერკე ელექტრონი ქუღჷ-და, ინწკჷმა თის, ომანგეთ, უარჸოფური ვარ-და დადებითი მუხტი უღჷ. მუხტიშ მოღვენი ატომს იონი ჯოხო.

რესურსეფი ინტერნეტის

• „კვანტური მექანიკა დო ატომიშ სტრუქტურა“ YouTube-ს (ინგლისური)
• Freudenrich, Craig C.. How Atoms Work. How Stuff Works. დოარქივაფილი რე ორიგინალშე 8 ღურთუთა, 2007-ს. კითხირიშ თარიღი: 9 ღურთუთა, 2007. (ინგლისური)
• The Atom. Free High School Science Texts: Physics. Wikibooks. კითხირიშ თარიღი: 10 კვირკვე, 2010. (ინგლისური)
• Anonymous (2007). The atom. Science aid+. კითხირიშ თარიღი: 10 კვირკვე, 2010.—a guide to the atom for teens. (ინგლისური)
• Anonymous (3 ღურთუთა, 2006). Atoms and Atomic Structure. BBC. დოარქივაფილი რე ორიგინალშე 2 ღურთუთა, 2007-ს. კითხირიშ თარიღი: 11 ღურთუთა, 2007. (ინგლისური)
• Various (3 ღურთუთა, 2006). Physics 2000, Table of Contents. University of Colorado. დოარქივაფილი რე ორიგინალშე 14 იანვარი, 2008-ს. კითხირიშ თარიღი: 11 ღურთუთა, 2008. (ინგლისური)
• Various (3 ფურთუთა, 2006). What does an atom look like?. University of Karlsruhe. კითხირიშ თარიღი: 12 მესი, 2008. (ინგლისური)
• ატომი. კითხირიშ თარიღი: 29 ღურთუთა, 2016. (ქორთული)
• ბორიშ ატომი. კითხირიშ თარიღი: 29 ღურთუთა, 2016. (ქორთული)
• ატომიშ გვირზილიშ აკოგაფა. კითხირიშ თარიღი: 29 ღურთუთა, 2016. (ქორთული)

სქოლიო

ათე სტატია მერკე რე. თქვა შეგილებუნა ქიმეხვარათ ვიკიპედიას დო გაგშათინათ დო გახვეიანათინ.