დიდი დეპრესია

ვიკიპედიაშე
მოჩამილი სტატია 1930-იანი წანეფიშ მოსოფელიშ ეკონომიკურ კრიზისის ოწაწჷ.
დოუ ჯონსის ინდექსი, (1928-1930)

კაბეტი დეპრესია — მასობური გლობალური ეკონომიკური დოლაფა, ნამუთ იგჷნძორებუდჷ 1929 წანაშე დოხოლაფირო 10 წანაშ გოძვენას. კრიზისიქ გჷმიჭანუ ანდა ბანკიშ აკორცუაფა, რეკორდული უმუშერალა, თეშ, მუჭოთ ედომუშამი ერუანული პროდუქტიშ, ინდუსტრიული წარმებაშ, აქციეფიშ ბაზარს ფასეფიშ დო თაშნეშე პრაქტიკულო ეკონომიკაშ ძინაშ არძა პარამეტრიშ ბიწორი დოლაფა. დოლაფაშ პიკიქ მიოჭირინჷ 1933 წანას, მარა ხვალე მაჟირა მოსოფელიშ ლჷმაშ უკულ იჸუ შილებუამქ თიჯგურა ინდიკატორეფიშ, მუჭოთ რე ინდუსტრიული წარმაფა, ოწარმე აქციეფიშ ფასეფიშ დო გლობალური ერუანული დინოხოლენი პროდუქტიშ 1929 წანაშ დონეშა მოჸონაფა.

ჯოხოდვალა „კაბეტი დეპრესიაქ“ თე მოლინაშო გედვალირქ იჸუ თი ბაძაძეფიშ გეშა, ნამჷ-და თინა რდჷ ინდუსტრიული ქიანეფიშ ისტორიას არძაშე მასშტაბური დოლაფა წარმებას დო პროდუქტიულობას, დო ნამჷ-და თიშ ეფექტი ოგინაფეთ საჭვებო რდჷ ედომუშამ ინდუსტრიულ მოსოფელს დო თიშ ოვაჭარე პარტნიორეფშო გოვითარაფონ ქიანეფს.

ტერმინი „კაბეტი დეპრესია“ მიოწურუანს ხვალე ეკონომიკურ მოლინაშა ვარჷნ, თინა თაშნეშე გჷთმოთანჯჷნს ართ ედომუშამ კულტურულ პერიოდის, ნამუსჷთ ლექინას „დეპრესია“ უჯოხონა, დო პოლიტიკურ გჷმოხონარაფას თე ეკონომიკური მოლინაშო.

კაბეტი დეპრესიაშ ბაძაძეფი[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

ეკონომისტეფი, ისტორიკოსეფი დო პოლიტიკური მენცარობეფი კაბეტი დეპრესიაშ ბაძაძეფიშ ანდა თეორიას წჷმარინუანა. თეშნერო თინა ეკონომიკური ისტორიაშ ართ-ართ არძაშე უმოსო დოგურაფილ მოლინათ სქიდუ ასეშა. ართამი მოარზაფათ კაბეტი დეპრესიაშ ბაძაძი თარო თარობაშით მონეტარული პოლიტიკაშ ჩილათირ მართუალაქ იჸუ.

თარი კაპიტალისტური ეკონომიკაშ თეორიეფი ხვილაფას აკვანთირენა წარმებას, ხვარებას დო კრედიტს შქას ურთიართალას მაკროეკონომიკაშჸურე, დო პიჯულ ინცენტივეფს დო მაჸიდეფონ გჷნოჭყვიდირეფშე მიკროეკონომიკაშჸურე. თე თეორიეფი ოცადჷნა დიჭყან მოლინეფიშ ქრონოლოგია თეშ, ნამჷ-და გოსხუნან მუქ გჷმიჭანუ ინდუსტრიული ოქიანუშ მონეტარული სისტემაშ დო თინეფიშ ოვაჭარე ურთიართალეფიშ ინონთხაფაქ. თინეფშე გინორთელო მარქსისტული ეკონომიკაშ თეორია ხვილაფას აკვანთიერენს ურთიართალაშა წარმებაშ კონტროლს დო სიდინდარაშ კონცენტრაციაშ შქას. მარქსისტეფიშო კაბეტი დეპრესია უგნულუ რე კაპიტალიზმიშო დო თე მოლინა ოთოლსერე ვა რდას ოკო.

ბოლო ბორჯის, ეკონომისტეფიშ უმენტაშობა უხუჯანს მოარზაფას, ნამჷ-და ოფონდე ბაზარიშ აკორცუაფა 1929 წანას ვაჸოფე კაბეტი დეპრესიაშ ბონი ბაძაძი, უმოსო შედეგი რდჷ, ნამუქჷთ კატალიზატორიშ როლი არსულჷ დო მოლინეფიშ დრამატულ გოვითარაფაშახ ქიმიჸონჷნ. თიმბორჯიანი ეკონომიკური მუნაჩემეფიშ სტატისტიკაშ დოგურაფათ სინთიერო გჷნირთჷ დეპრესიაშ უმოს ტომბა ბაძაძეფქ, ნამუსჷთ თაშნეშე მეჸუნდჷ ევროპაშ ეკონომიკური დიკოხონი. ასეშო, არძაშე მეღებული რე პეტრე ტემინიშ თეორია: კაბეტი დეპრესია გჷმოჭანაფილი რდჷ აკოართიანაფილი შტატეფიშ ფედერალური რეზერვიშით წანეფიშ გოძვენას მანჯაფილი კატასტროფულო ჩილათერი მონეტარული პოლიტიკათ, ნამუთ წჷმი აწოჸუნდჷ კაბეტ დეპრესიას. ინფლაციაშ შეკებაშ ღანკით, ფარაშ მეჭირინაფაშ გოხურგუაშ პოლიტიკაქ მეჭვილი აჯამრეაქცია გჷმიჭანუ, თიშენ, ნამჷ-და ეკონომიკაშ ფაქტობური პრობლემა დეფლაცია რდჷ.

რესურსეფი ინტერნეტის[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

ვიკიოწკარუეს? რე ხასჷლა თემაშენ: