მაია (კათა)
    .jpg) |
მაია — ინდიარეფიშ გამნარყობაშ კათა (თური კათეფიშ ბუნა), მესოამერიკას მაიაშ მახორობაშ მუდანობა 6-7 მილიონ ადამიერშახ ვარირენს. მაიაშ ნინეფიშ ბუნეფშა იჩიებუნა. მაიაშ გვერდიქ ესპანურშა გეგნორთჷ. მაიაშ კათა ჯვეში მაიაშ ცივილიზაციაშ მონძეეფი რენა.
დოხორუაშ აბანეფი
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]არძაშე უმოსო მაიაშ კათა, მექსიკაშ ობჟათე შტატეფს ოხორანა: ჩიაპასი, კამპეჩე, იუკატანი, კინტანა-როო დო ტაბასკო. ბელიზის მაია მახორობაშ 10 %-ის აკმადგინანს. გვატემალას მუშ დუდს მაიაშ კათათ კოროცხჷნს ქიანაშ მახორობაშ გვერდშე მეტი. თაშნეშე მაიაშ კათა ხოლო ოხორანს ჰონდურასიშ ბჟადალ ნორთის, სალვადორს დო ჭიჭე მუდანობათ, ცენტრალური ამერიკაშ შხვა ქიანეფს.
იუკატანიშ ჩქონი
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]ჩქონს იდვალუაფუ მექსიკაშ შტატეფი - იუკატანი, კინტანა-როო დო კამპეჩე. თე შტატეფიშ მახორობაშ უმენტაშობა, მაიაშ კათაშ მონძე რე, მარა ჩქონიშ ბჟადალი ნორთიშ მაიაშ მახორობა ძალამ ასიმილირებული რე შხვა კათეფწკჷმა. თინეფი ხოლო, მით ჸუდეს მუშ ნანანინაშა რაგადანა, მუნეფიშ დუდს აიდენტიფიცირენა მუჭოთ მეტისეფი. გვატემალაშ გვალაშ მაიაშ ტომეფიშე გოშხვებათ, იუკატანიშ მაიაშ კათა ართამი მაიაშ ნინაშა რაგადანს (Yucatec Mayan) დო მუნეფიშ დუდს აიდენტიფიცირენა უბრალოთ მუჭო მაია, ტომური დორხველობაშ უმუშო.
შტატის ოხორანს მაიაშ კათეფი - ცეცილი დო ცელტალი (გვალამი აბანეფს) დო ჩოლი ჯუნგლეფს.
ბრელი მაია მუურინუანს ერუანული გოდუდიშულაფაშ საპატისტურ არმიას, ნამუთ მონძენს რეგიონს დო თი ტერიტორიაშ ზოხორინალაშო ცადენს, სოდეთ ინდიარეფი ოხორანა.
მაია აკმადგინანს ქიანაშ ნთელ მახორობაშ 65 %-ის დო თხილანა 23 მაიაშ ნინას, ნამუთ ორველჷ მაია-კიჩეშ ნინაშ ფანიას.
მაიაშ ლიტერატურა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- პოპოლ-ვუჰი. ტოტონიკაპანიშ მონძური ომართუე / კიჩეშ ნინაშე გინნოთანგა Р. В. Кинжалова-ქ. გინმაბეშტალი გიშმაშქუმალარი 1953 წ. — М.: Наука, 1993. — 252 ხს. (ლიტერატურული ნაჭახნაკუეფი)
- კეცალი დო ტორონჯი: ნაუაშ, მაიაშ დო კეჩუაშ პოეზია / ესპანურ დო ინდიურ ნინეფშე გინოთანგილი; — М.: ხანტუ ლიტ., 1983. — 398 ხს.
მაიაშ კალენდარი
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]ქოძირით
თარი სტატია: მაიაშ კალენდარი.ციტატეფი
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]„ჩქი — რინელიშ მითეფი ვაორეთი, ვართი აკნაცუმეფი ჯუნგლეფს დო ვართი ჩქოლარეფი ზოოპარკის. ჩქი ვორეთ კათა, ჩქი მოკონა პატიცემა, ჩქი ვამკონა ვატოლერანტობაშ დო რასიზმიშ გიოჩირქოლაფარი ვორდათ“, — რიგობერტა მენჩუ.