ჟანგბადი

ჟანგბადიშ ჟირ ატომიანი O₂ მოლეკულა

ჟანგბადი (ლათ. Oxygenium) — ქიმიური ელემენტი, პერიოდულ რცხილს ჟანგბადიშ სიმბოლო რე — O, ატომური ნომერი 8; ფორმულა-${O_{2}}$

ჟანგბადი, მაჟირა არძაშ ეუმოსო გოფაჩლი ელემენტი რე დიხაუჩას, ნამუთ დიხაუჩაშ ქერქაშ მასაშ დოხოლაფირო 49% დო ედომუშამი მასაშ 28%-ის აკმადგინანს; მასუმა არძაშე გოფაჩილი ელემენტი რე ოქიანუს. დიხაუჩას ჟანგბადი კოველანტურო ვარდა იონურო არსხუ შხვა ელემენტეფს. ზოხო ჟანგბადი (მოლეკულური ორჟანგი O₂, დიატომური მოლეკულა) მაართაშო დიდი მუდანობათ დიხაუჩას გორჩქინდჷ პელოპროტეროზოულ ერას (დოხოლ. 2,5-1,6 მილიარდი წანაშ კინოხ პერიოდის), მუჭოთ ორდოშიანი ანაერობეფიშ (არქეა დო ბაქტერია) მეტაბოლური ურთიართქიმინჯალაშ შედეგიქ. დუდიშული ჟანგბადიშ დიდი მუდანობათ გორჩქინაქ თიმბორჯიან ორგანიზმეფიშ უმენტაშობაშ ეშალაფა გჷმიჭანუ. ატმოსფერული დუდიშული ჟანგბადიშ ხვეიანობაქ გვიანიშ გეოლოგიურ ეპოქეფს ასეშა გჷმოჭანაფილი რე ფოტოსინთეზური ორგანიზმეფიშ - ოკიანეეფს ფიტოფლანქტონიშ დო ფურცელამი ჩანარეფით სქირონას - ჸოფათ. რჩქვანელობურ პიჯალეფს ჟანგბადიშ მოლეკულა ჟირ ატომიანი რე.

თაშნეშე ქოძირით

• ჰიპოქსია
• ლამბდა სენსორი

ლიტერატურა

• Walker, J. (1980). "The oxygen cycle", რედ. Hutzinger O.: Handbook of Environmental Chemistry. Volume 1. Part A: The natural environment and the biogeochemical cycles. Berlin; Heidelberg; New York: Springer-Verlag, ხს. 258. ISBN 0-387-09688-4. 

რესურსეფი ინტერნეტის

• Oxidizing Agents > Oxygen
• Oxygen (O₂) Properties, Uses, Applications
• Roald Hoffmann article on "The Story of O" Archived 2017-02-23 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
• WebElements.com – Oxygen
• Chemistry in its element podcast

ქიმიურ ელემენტეფიშ პერიოდული სისტემა

ბუნა

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

IA

IIA

IIIB

IVB

VB

VIB

VIIB

----

VIIIB

----

IB

IIB

IIIA

IVA

VA

VIA

VIIA

VIIIA

პერიოდი

1

1 H

2 He

2

3 Li

4 Be

5 B

6 C

7 N

8 O

9 F

10 Ne

3

11 Na

12 Mg

13 Al

14 Si

15 P

16 S

17 Cl

18 Ar

4

19 K

20 Ca

21 Sc

22 Ti

23 V

24 Cr

25 Mn

26 Fe

27 Co

28 Ni

29 Cu

30 Zn

31 Ga

32 Ge

33 As

34 Se

35 Br

36 Kr

5

37 Rb

38 Sr

39 Y

40 Zr

41 Nb

42 Mo

(43) Tc

44 Ru

45 Rh

46 Pd

47 Ag

48 Cd

49 In

50 Sn

51 Sb

52 Te

53 I

54 Xe

6

55 Cs

56 Ba

*

72 Hf

73 Ta

74 W

75 Re

76 Os

77 Ir

78 Pt

79 Au

80 Hg

81 Tl

82 Pb

83 Bi

84 Po

(85) At

86 Rn

7

(87) Fr

88 Ra

**

(104) Rf

(105) Db

(106) Sg

(107) Bh

(108) Hs

(109) Mt

(110) Ds

(111) Rg

(112) Cn

(113) Uut

(114) Fl

(115) Uup

(116) Lv

(117) Uus

(118) Uuo

ლანთანოიდეფი *

57 La

58 Ce

59 Pr

60 Nd

(61) Pm

62 Sm

63 Eu

64 Gd

65 Tb

66 Dy

67 Ho

68 Er

69 Tm

70 Yb

71 Lu

აქტინოიდეფი **

89 Ac

90 Th

91 Pa

92 U

(93) Np

(94) Pu

(95) Am

(96) Cm

(97) Bk

(98) Cf

(99) Es

(100) Fm

(101) Md

(102) No

(103) Lr

ქიმიური ბუნეფიშ პერიოდული რცხილი

ტუტე ლითონეფი	ტუტე-დიხეფიშ ლითონეფი	ლანთანოიდეფი	აქტინოიდეფი	გჷნმაულარი ლითონეფი
ქექე ლითონეფი	მეტალოიდეფი	ვალითონეფი	ჰალოგენეფი	ინერტული აირეფი