უტუფურსი

	უტუფურსი
დიაოხიშ მაფა
პოსტის გერინაშ ბორჯი
	ჯვ. წ. IX ოშწანურაშ ეკონია – ჯვ. წ. VIII ოშწანურაშ ორდოიანი პერიოდი
წიმოხონი	ვარე რჩქინელი
მონძე	ვარე რჩქინელი

უტუფურსი — დიაოხიშ ეკონია მაფა, ნამუთ ისტორიული წყუეფს იშინუაფუ. თინა დოხოლაფირო სუმი დეკადაშ გოძვენას მართუნდჷ ქიანას. ლიმენდჷ მეძობელი ურარტუშ ექსპანსიონისტური პოლიტიკაშ მეხჷ. უტუფურსი იშინუაფუ ურარტული ტექსტეფს.

ბიოგრაფია[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

მენუაშ ლესქერობა[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

უტუფურსი მაფენდჷ ჯვ. წ. IX ოშწანურაშ ეკონია პერიოდიშე ჯვ. წ. VIII ოშწანურაშ ორდოიანი პერიოდიშახ. თიში ომაფე გინოზინდილი რდჷ ანატოლიაშე კოლხეთიშ ომაფეშახ. უტუფურსიშ მართუალაშ ბორჯის ურარტუშ მაფა მენუა აწარმენდჷ ექსპანსიური პოლიტიკას ობჟათე კავკაციას. მენუაქ დიაოხიშა გემშეჭკირჷ, ორჯგინჷ უტუფურსის დო გეჭოფუ ნანანოღა სასილუ. მენუაქ ოურდუმე კამპანია გაგინძორჷ, ქიდეკინჷ დიაოხიშ შხვადოშხვა ჯიხაზურგეფი დო თაშნეშე ნოღა ზუა. შედეგო, უტუფურსიქ დემარცხჷ დო დუდი ურარტუშ ვასალო გეგმაცხადჷ. მენუაქ დიაოხის ქიგიოდვჷ ირწანური ოგაფური (ორქო, ვარჩხილი).

არყებეფი[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

უტუფურსი ურარტუშ ლოიალური ვასალი დღას ვაჸოფე. მენუაშ ღურაშ უკულ ჯვ. წ. 786 წანას, უტუფურსიქ მენუაშ მონძე არგიშთი I-ს მეუტუ ირწანური ოგაფურიშ გაფა დო ზოხორინელობა გეგმაცხადჷ. ჯვ. წ. 785 წანას არგიშთიქ დიაოხიშა გემშეჭკირჷ, ორჯგინჷ უტუფურსის დო გეჭოფუ დიაოხიშ ახალი ნანანოღა ზუა. უტუფურსიქ დემარცხჷ დო ურარტუშ დომინაცია ქიჩინჷ. წანეფიშ უკულ, მუჟამსჷთ ურარტუ ოლიმუდჷ ასურეთის, ჸათე მომენტიქ ქისარგებლჷ უტუფურსიქ დო კინ ეარყჷ. არგიშთიქ მალას კინ გემშეჭკირჷ, გეჭოფუ დო გეგნოჭუ ნანანოღა ზუა, მარა უტუფურსი ხვისტაშე ვეგთურაგუაფუ.

ჯვ. წ. 768 წანას უტუფურსიქ წიმიჭყჷ მასუმა არყება, მარა თინა კინ დამარცხჷ არგიშთიქ. არგიშთიქ ქიდეკინჷ დიაოხიშ ობჟთე ტერიტორიეფი დო დიაოხიშ სანძღოეფიშ გოხოლუას ჯიხაზურგეფი ეიოგჷ. ჸათე მოლინეფიშე ოთხი წანაშ უკულ დოღურჷ არგიშთი I-ქ დო უტუფურსი ხოლო ისტორიული წყუეფიშე დინუ. დიაოხიქ მიჯალაგჷ კოლხეთი-ურარტუშ ალიანსიშ შედეგო, უტუფურსიშ მართუალაშ ეკონია ბორჯის დო ვარდა თიში ღურაშ უკულ.

ლიტერატურა[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

Asatiani, Nodar; Bendianashvili, Alexandre (1997). Histoire de la Géorgie. Paris: L'Harmattan.
Asatiani, Nodar; Janelidze, Otar (2009). History of Georgia. Tbilisi: Publishing House Petite.