ფრანც ფონ პაპენი
| ფრანც ფონ პაპენი Franz von Papen | ||
.jpg) პაპენი 1933 წანას | ||
| გერმანიაშ კანცლერი (ვაიმარიშ რესპუბლიკა) | ||
|---|---|---|
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| 1 მანგი, 1932 – 3 ქირსეთუთა, 1932 | ||
| პრეზიდენტი | პაულ ფონ ჰინდენბურგი | |
| წიმოხონი | ჰაინრიხ ბრიუნინგი | |
| მონძე | კურტ ფონ შლაიხერი | |
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| 30 ღურთუთა, 1933 – 7 მარაშინათუთა, 1934 | ||
| კანცლერი | ადოლფ ჰიტლერი | |
| წიმოხონი | ჰერმან დიტრიხი | |
| მონძე | ფრანც ბლიუხერი (1949, მუჭოთ გფრ-შ ვიცე-კანცლერი) | |
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| 30 ღურთუთა, 1933 – 10 პირელი, 1933 | ||
| წიმოხონი | კურტ ფონ შლაიხერი | |
| მონძე | ჰერმან გერინგი | |
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| 20 კვირკვე, 1932 – 3 ქირსეთუთა, 1932 | ||
| წიმოხონი | ოტო ბრაუნი | |
| მონძე | კურტ ფონ შლაიხერი | |
| დუნაბადი | 29 გჷმათუთა, 1879 ვერლი, პრუსია, გერმანიაშ იმპერია | |
| ნაღურა | 2 მესი, 1969 (89 წანერი) ზასბახი, გფრ | |
| ნთხორუ აბანი | ვალერფანგენი, გერმანია | |
| ერუანობა | გერმანალი | |
| პოლიტიკური პარტია | გერმანიაშ ცენტრისტული პარტია (1918-1932) ნაციონალ-სოციალისტური გერმანული მუშეფიშ პარტია (1938-1945) | |
| ალმასქუ | მარტა ფონ ბოხ-გალჰაუ | |
| სქუალეფი | 5 | |
| გონათაფა | პრუსიაშ ოურდუმე აკადემია | |
| საქვარუა | დიპლომატი, პოლიტიკოსი, ოურდუმე მოღალე | |
| ხეშმოჭარუა |  | |
ფრანც იოზეფ ჰერმან მიხაელ მარია ფონ პაპენი, ერბზელცერ ცუ ვერლ უნდ ნოივერკი (გერმ. Franz Joseph Hermann Michael Maria von Papen, Erbsälzer zu Werl und Neuwerk; დ. 29 გჷმათუთა, 1879 — ღ. 2 მესი, 1969) — გერმანალი დიპლომატი, ოურდუმე მოღალე, ნაციონალ-კონსერვატორი პოლიტიკოსი, გერმანიაშ კანცლერი 1932 წანას დო გერმანიაშ ვიცე-კანცლერი 1933-1934 წანეფს.
დებადჷ დინდარი კათოლიკე არისტოკრატეფიშ ფანიას. 1898 წანაშე ნინალენდჷ პრუსიაშ არმიას. 1913-1915 წანეფს პაპენი რდჷ ოურდუმე ატაშე მექსიკას დო ააშს. მექსიკაშ რევოლუციაშ მიმალობას, გერმანიაშ თარობაშ დავალებათ, პაპენი აწარმენდჷ საბოტაჟიშ პოლიტიკას ამერიკას დო აფინანსენდჷ მექსიკაშ აკოანჯარაფილი ნძალეფს. ჸათეშ გეშათ თინა ააშ-იშ სახენწჷფო დეპარტამენტიქ პერსონა ნონ გრატათ გეგმაცხადჷ დო ამერიკაშ ტერიტორია ქუდატებაფუ, 1915 წანას. უკულ, პაპენი მონაწილენდჷ მაართა მოსოფელიშ ლჷმას დო რდჷ ბატალიონიშ მადუდე.
ლჷმაშ თებაშ უკულ, პაპენი აქტიურო ოკათუდჷ პოლიტიკური პროცესეფს. 1932 წანას, გერმანიაშ პრეზიდენტიქ პაულ ფონ ჰინდენბურგიქ პაპენი ქჷმწარინუ კანცლერო. კანცლერობაშ ბორჯის, 1932 წანაშ 20 კვირკვეს, პაპენქ მანწყუ Preußenschlag - გინორთა პრუსიას დო დოთირუ თექიანი სოციალ-დემოკრატიული კანონიერი თარობა. პაპენქ გინირთჷ პრუსიაშ რაიხსკომისარო. ჸათე გინოჭყვიდირით პრუსიაქ მიშელჷ გერმანიაშ კონდაკი მართუალაშა (Direct rule).
პაპენს, რაიხსტაგის შანულამი ელარნა ვაუღუდჷ დო ვართ თიში პოლიტიკა რდჷ პოპულარული. ჸათე გეშათ თინა ჰინდენბურგიქ გეგნარინუ. პაპენი დოთირუ გენერალი კურტ ფონ შლაიხერქ.
პოსტიშ დოტებაშ უკულ, პაპენი ძალამს ოცადუდჷ ხეშულობაშა დორთას დო მუში პოლიტიკური ღანკეფშო ლჷმენდჷ. თის ჯერდჷ ნამდა, თარობას ქიჸიდუდა, მუს შეულებუდჷ ჰიტლერიშ დო ნაცისტური პარტიაშ კონტროლი. პაპენქ ქეშეხვადჷ ჰინდენბურგის დო თინა დარწუმჷ, ნამდა ქუდურინუაფუდუკო ჰიტლერი კანცლერო. ჰინდენბურგიქ კანცლერო ჰიტლერი ქუდარინუ. ვიცე-კანცლერო პაპენქ გინირთჷ. ჰიტლერქ, ხეშულობაშა მულაშ უკულ მალას ძალამს დადაღარჷ პაპენიშ დო თიში მოხუჯეეფიშ გოლინა. გჷნძე ხამუეფიშ სერიშ მიმალობას, ნაცისტეფქ გამათხოზეს პოლიტიკური ოპონენტეფს, ბრელი ოჭოფეს დო სასამართალო გინოჭყვიდირიშ უმუშო გორხვეს. ჸვილირეფს შქას რდეს პაპენიშ მოხუჯეეფი ხოლო. ჸათეშ უკულ, 1934 წანაშ მარაშინათუთას პაპენქ ვიცე-კანცლერიშ პოსტი ქიდიტუ. უკულიანი პერიოდეფს პაპენი მოღალენდჷ დიპლომატო. 1934-1938 წანეფს რდჷ გერმანიაშ ელჩი ავსტრიას დო 1939-1944 წანეფს გერმანიაშ ელჩი თურქეთის. პაპენქ, 1938 წანას ოფიციალური ქაკათჷ ნაცისტური პარტიას. მაჟირა მოსოფელიშ ლჷმაშ თებაშ უკულ, პაპენი ოჭოფეს დო ნიურნბერგიშ პროცესის გასამართეს. სასამართალოქ პაპენი გამართჷ. 1947 წანას, გერმანიაშ დენაციფიკაციაშ სასამართალოქ პაპენს შხვადოშხვა დანაშურეფი ქეკადვუ დო განჩინებათ გეგმუღჷ ჯიხას დოხუნა ვითი წანათ. 1949 წანაშ აპელაციათ პაპენი გადუდიშულეს. 1952-1953 წანეფს პაპენქ გჷმაბჟინუ მემუარეფი. თიქ ღურუ 1969 წანაშ 2 მესის, 89 წანერქ. დასაფულებური რე ვალერფანგენიშ მუნიციპალიტეტიშ სასაფლას.