ჰანეს ალფვენი

ვიკიპედიაშე
ჰანეს ალფვენი
შვედ. Hannes Alfvén
დაბადებაშ თარიღი:

30 მესი, 1908

დაბადებაშ აბანი:

ნორჩეპინგი, შვედეთი

ღურაშ თარიღი:

პირელი 2, 1995 (86 წანერი)

ღურაშ აბანი:

იურსჰოლმი, შვედეთი

მენოღალობა:

შვედეთიშ შილა შვედეთი

ომენცარე სფერო:

ფიზიკა

სამუშაშ აბანი :

უფსალაშ უნივერსიტეტი
შვედეთიშ ომაფე ტექნოლოგიური ინსტიტუტი
კალიფორნიაშ უნივერსიტეტი (სან-დიეგო)
მერილენდიშ უნივერსიტეტი (კოლეჯ-პარკი)
ობჟათე კალიფორნიაშ უნივერსიტეტი

ალმა-მატერი:

უფსალაშ უნივერსიტეტი

ომენცარე ხემანჯღვერი:

მანე სიგბანი
კარლ ვილჰელმ ოზეენი

ჯილდოეფი დო პრემიეფი:

ასტრონომიაშ ომაფე ჯარალუაშ ორქოშ მენდალი (1967)
ნობელიშ პრემია ფიზიკაშ დარგის (1970)
ფრანკლინიშ მენდალი (1971)
ლომონოსოვიშ ორქოშ მენდალი (1971)
დირაკიშ მენდალი (1979)
ლონდონიშ ომაფე ჯარალუაშ მაკათური (1980)
უილიამ ბოუიშ მენდალი (1988)

ჰანეს ოლოფ იოსტა ალფვენი (შვედ. Hannes Olof Gösta Alfvén; დ. 30 მესი, 1908, ნორჩეპინგი, შვედეთი — ღ. 2 პირელი, 1995, იურსჰოლმი, შვედეთი) — შვედი ფიზიკოსი, ნობელიშ პრემიაშ ლაურეატი ფიზიკაშ დარგის 1970 წანას.

ბიოგრაფია დო მენცარული რკვიებეფი[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

ჰანეს ალფვენი გურაფულენდჷ უფსალაშ უნივერსიტეტის, სოდეთ თხილუ ოდოქტორე დისერტაცია 1934 წანას. გურაფაშ თებაშ უკულ ალფვენი მუშენდჷ უფსალაშ უნივერსიტეტის დო ნობელიშ ფიზიკაშ ინსტიტუტის. 1940 წანაშე ალფვენი მუშენდჷ შვედეთიშ ომაფე ტექნოლოგიურ ინსტიტუტის, ელექტრომაგნიტური თეორიაშ პროფესორო. 1954-1955 წანეფს ფულბრაიტიშ სტიპენდიათ, ალფვენიქ ომუშებუშა გეგნორთჷ ამერიკაშა დო ომენცარე კარიერა გაგინძორჷ მერილენდიშ უნივერსიტეტის (კოლეჯ-პარკი). ალფვენი ართ პერიოდის მუშენდჷ სსრრ-ს ხოლო. 1967 წანას ალფვენიქ ოცხოვრებშა დო ომუშებუშა კინ ამერიკაშა მიდართჷ, სოდეთ იმუშუ კალიფორნიაშ უნივერსიტეტის (სან-დიეგო) დო ობჟათე კალიფორნიაშ უნივერსიტეტის, ელექტროტექნიკაშ პროფესორო.

ჰანეს ალფვენიშ მენცარული რკვიებეფი უმოსო ორხველუდჷ მაგნიტურ ჰიდროდინამიკას. ალფვენიქ გიმირკვიუ მჰდ რეღმეფი, ნამუეფსით ასე ალფვენიშ რეღმეფს უძახჷნა. ჸათე მენცარული ნახანდეფიშ გეშა ალფვენიქ 1970 წანას მიპალუ ნობელიშ პრემია. ალფვენი დუდშე რდჷ ელექტროენერგეტიკაშ ინჟინერი. უკულიან პერიოდეფს დეინტერესჷ პლაზმაშ ფიზიკათ დო ელექტროტექნიკათ. პლაზმაშ ფიზიკაშ დარგის ალფვენიქ დიგურუ დო გიმირკვიუ პოლარული გოსინთაფა, ვან ალენიშ რადიაციული ორტყაფუ, გეომაგნიტური წალიკონიშ ეფექტი დიხაუჩაშ მაგნიტური ველიშ გეშა, ტერესტრიალური მაგნიტოსფერო დო პლაზმაშ დინამიკა მეშხურეშ შარაშ გალაქტიკას.

ჯილდოეფი დო პრემიეფი[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

ჰანეს ალფვენი რდჷ ასტრონომიაშ ომაფე ჯარალუაშ ორქოშ მენდალიშ (1967), ნობელიშ პრემიაშ (1970), ფრანკლინიშ მენდალიშ (1971), ლომონოსოვიშ ორქოშ მენდალიშ (1971), დირაკიშ მენდალიშ (1979), უილიამ ბოუიშ მენდალიშ (1988) დო შხვა ჯილდოეფიშ ლაურეატი. ალფვენი რდჷ ლონდონიშ ომაფე ჯარალუაშ, შვედეთიშ მენცარობეფიშ ომაფე აკადემიაშ, ფიზიკაშ ევროპული ჯარალუაშ, ამერიკაშ მენცარობეფიშ დო ხელუანობეფიშ აკადემიაშ, სსრრ-შ მენცარობეფიშ აკადემიაშ დო ინდოეთიშ მენცარობეფიშ ერუანული აკადემიაშ მაკათური. ევროპაშ ფიზიკაშ ჯარალუაქ 2000 წანას დარსხუ ჰანეს ალფვენიშ ჯოხონობაშ პრემია. პრემია გინმაჩამუ პლაზმაშ ფიზიკაშ დარგის მოხანდე მენცარეფს.

რესურსეფი ინტერნეტის[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

ვიკიოწკარუეს? რე ხასჷლა თემაშენ: