ჰანეს ალფვენი
| ჰანეს ალფვენი | |
| შვედ. Hannes Alfvén | |
 | |
| დაბადებაშ თარიღი: | |
|---|---|
| დაბადებაშ აბანი: | |
| ღურაშ თარიღი: |
პირელი 2, 1995 (86 წანერი) |
| ღურაშ აბანი: |
იურსჰოლმი, შვედეთი |
| მენოღალობა: | |
| ომენცარე სფერო: | |
| სამუშაშ აბანი : |
უფსალაშ უნივერსიტეტი |
| ალმა-მატერი: | |
| ომენცარე ხემანჯღვერი: | |
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი: |
ასტრონომიაშ ომაფე ჯარალუაშ ორქოშ მენდალი (1967) |
ჰანეს ოლოფ იოსტა ალფვენი (შვედ. Hannes Olof Gösta Alfvén; დ. 30 მესი, 1908, ნორჩეპინგი, შვედეთი — ღ. 2 პირელი, 1995, იურსჰოლმი, შვედეთი) — შვედი ფიზიკოსი, ნობელიშ პრემიაშ ლაურეატი ფიზიკაშ დარგის 1970 წანას.
ბიოგრაფია დო მენცარული რკვიებეფი
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]ჰანეს ალფვენი გურაფულენდჷ უფსალაშ უნივერსიტეტის, სოდეთ თხილუ ოდოქტორე დისერტაცია 1934 წანას. გურაფაშ თებაშ უკულ ალფვენი მუშენდჷ უფსალაშ უნივერსიტეტის დო ნობელიშ ფიზიკაშ ინსტიტუტის. 1940 წანაშე ალფვენი მუშენდჷ შვედეთიშ ომაფე ტექნოლოგიურ ინსტიტუტის, ელექტრომაგნიტური თეორიაშ პროფესორო. 1954-1955 წანეფს ფულბრაიტიშ სტიპენდიათ, ალფვენიქ ომუშებუშა გეგნორთჷ ამერიკაშა დო ომენცარე კარიერა გაგინძორჷ მერილენდიშ უნივერსიტეტის (კოლეჯ-პარკი). ალფვენი ართ პერიოდის მუშენდჷ სსრრ-ს ხოლო. 1967 წანას ალფვენიქ ოცხოვრებშა დო ომუშებუშა კინ ამერიკაშა მიდართჷ, სოდეთ იმუშუ კალიფორნიაშ უნივერსიტეტის (სან-დიეგო) დო ობჟათე კალიფორნიაშ უნივერსიტეტის, ელექტროტექნიკაშ პროფესორო.
ჰანეს ალფვენიშ მენცარული რკვიებეფი უმოსო ორხველუდჷ მაგნიტურ ჰიდროდინამიკას. ალფვენიქ გიმირკვიუ მჰდ რეღმეფი, ნამუეფსით ასე ალფვენიშ რეღმეფს უძახჷნა. ჸათე მენცარული ნახანდეფიშ გეშა ალფვენიქ 1970 წანას მიპალუ ნობელიშ პრემია. ალფვენი დუდშე რდჷ ელექტროენერგეტიკაშ ინჟინერი. უკულიან პერიოდეფს დეინტერესჷ პლაზმაშ ფიზიკათ დო ელექტროტექნიკათ. პლაზმაშ ფიზიკაშ დარგის ალფვენიქ დიგურუ დო გიმირკვიუ პოლარული გოსინთაფა, ვან ალენიშ რადიაციული ორტყაფუ, გეომაგნიტური წალიკონიშ ეფექტი დიხაუჩაშ მაგნიტური ველიშ გეშა, ტერესტრიალური მაგნიტოსფერო დო პლაზმაშ დინამიკა მეშხურეშ შარაშ გალაქტიკას.
ჯილდოეფი დო პრემიეფი
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]ჰანეს ალფვენი რდჷ ასტრონომიაშ ომაფე ჯარალუაშ ორქოშ მენდალიშ (1967), ნობელიშ პრემიაშ (1970), ფრანკლინიშ მენდალიშ (1971), ლომონოსოვიშ ორქოშ მენდალიშ (1971), დირაკიშ მენდალიშ (1979), უილიამ ბოუიშ მენდალიშ (1988) დო შხვა ჯილდოეფიშ ლაურეატი. ალფვენი რდჷ ლონდონიშ ომაფე ჯარალუაშ, შვედეთიშ მენცარობეფიშ ომაფე აკადემიაშ, ფიზიკაშ ევროპული ჯარალუაშ, ამერიკაშ მენცარობეფიშ დო ხელუანობეფიშ აკადემიაშ, სსრრ-შ მენცარობეფიშ აკადემიაშ დო ინდოეთიშ მენცარობეფიშ ერუანული აკადემიაშ მაკათური. ევროპაშ ფიზიკაშ ჯარალუაქ 2000 წანას დარსხუ ჰანეს ალფვენიშ ჯოხონობაშ პრემია. პრემია გინმაჩამუ პლაზმაშ ფიზიკაშ დარგის მოხანდე მენცარეფს.
რესურსეფი ინტერნეტის
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
- Hannes Alfvén biography Archived 2021-11-04 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
- Hannes Alfvén biography (Royal Institute of Technology in Stockholm, Sweden)
- Hannes Alfvén Biographical Memoirs (Proceedings of the American Philosophical Society)
- Papers of Hannes Olof Gosta Alfvén
- Timeline of Nobel Prize Winners: Hannes Olof Gosta Alfvén
- Hannes Alfvén Papers (1945–1991) in the Mandeville Special Collections Library.