ჰანს ქრისტიან ანდერსენი

ჰანს ქრისტიან ანდერსენი (დან. Hans Christian Andersen; დ. 2 პირელი, 1805, ოდენსე, დანია – ღ. 4 მარაშინათუთა, 1875, კოპენჰაგენი) — დანიარი პოეტი დო მოარიკე.

ბიოგრაფია

ანდერსენი რდჷ უღვენჯი მეწაღეშ სქუა. თის ორდოშე კილურჩქინდუ̂ დიდი წჷმოსახუაშ უნარქ, მუთ უმოსო გაძალიერჷ დიამუშიშ რცუმორწუმობაქ. მუმაქ 1816 წანას დუღურუ̂ დო ჰანს-ქრისტიანს დუდიშ ეჯუმაფა თითონ უწიენდჷ. თიქ მეჭყვიდჷ სკოლაშა გილულა, მუშით გეიოგუ̂ თოჯინეფიშ ჭიჭე თეატრი დო დიჭყჷ მუში მარიონეტეფშო მუკაქუნალიშ ჭალა. თეშ გალე, კითხულენდჷ ირფელს, მუდგათ აშიდჷნ.

ჰანს ქრისტიანიშ ნატრუა რდჷ ოპერაშ მაბირალა, თეშ გეშა 1819 წანას კოპენჰაგენშა მიდართჷ. თაქ თინა ხანგათ მირჩქინეს დო სოდგა მერთუნ არძა თეატრიშე გეგმაჸათეს. მანგიორი დემაჸალეს თიშნერი მუსიკოსეფქ, მუნერეფით რდეს კრისტოფ ვეისი დო სიბონი დო მოგვიანაფათ პოეტი ფრედერიკ გულდბერგიქ. მალას თინა შეგირდ მასხაპალო ქიმიღეს ომაფე თეატრიშა. ლალობუაშ გურშენი თიქ გულდბერგიშ ალარინა მიოდინუ, მანგიორი ქიშუ ახალი ალმარენჯი ჯონა კოლენიშ სახეთ.

მაფა ფრედერიკ VI დეინტერეს თე უცნაური ბოშით, მუშ დუდშა გეჭოფუ თიში თხილუა დო ქაჯღონჷ სლაგელსიშ გრამატიკაშ სკოლაშა ოგურაფალო. 1822 წანას ანდერსენქ გჷმაბჟინუ მუში მაართა წინგი აწოძირაფა პალნატოკიშ საფულეს. თინაქ ძალამი უდისციპლინო დო ლალა მაგურაფუქ იჸუ დო ოგურაფუს 1827 წანაშახ ქჷდოსქიდჷ.

1829 წანას ანდერსენქ შანულამ წჷმოძინას ქიმიოჭირინუ ფანტასტიკური რომანით კუჩხით შარალუა ჰოლმენიშ გონთხორილშე ამაგერშახ. თე წანასჷთ გჷმაბჟინუ ლერსეფიშ კათელი. 1833 წანას მაფაქ თინა ევროპაშა ოშარალუშა ქაჯღონჷ.

1835 წანას გჷშართჷ ანდერსენიშ რომანქ იმპროვიზატორი დო ძალამ დიდი წუმოძინა იშუ. კინ თე წანას გჷმიბჟინუ თიშ პირველი არიკეფქ, ნამუეფიშ შანულობა დუდშენო ვა ჸოფე აღიარებული დო ვართ გჷმიჩამუდჷ.

1840-1841 წანეფს ანდერსენქ იშარჷ გერმანიაშა, იტალიაშა, მალტაშა დო საბერძნეთშა. თე შარალუა ეჭარილი აფუ̂ მუშ ნაწარმებს პოეტიშ ბაზარი (1842).

1838 წანას გჷშართ არიკეფიშ მაჟირა სერიაქ დო 1845 წანას - მასუმაქ. თიშ უმკუჯინუო, ნამდა არიკეფი ანდერსონს ბაღანეფშო ვაუჭარჷ, თინეფქ გვალო მარდუეფშო გჷნირთჷ პოპულარულქ.

თე პერიოდშო თინა უკვე თელ ევროპას რდჷ რჩქინელი. 1857 წანას გჷშაშქუ̂ ნოველა დორინა თუ ვადორინა. 1872 წანას გჷშართჷ ანდერსენიშ ეკონია არიკეფქ. თე წანას თიქ ტრავმა მიღჷ, მუშ მოღალუთ დოღურჷ 1875 წანაშ 4 მარაშინათუთას. თინა დასაფულებურიე ასისტენიშ სასაფულეს, კოპენჰაგენს.

გეძინელი ლიტერატურა

ინგლისურ ნინაშა

Stig Dalager, Journey in Blue, historical, biographical novel about H.C.Andersen, Peter Owen, London 2006, McArthur & Co., Toronto 2006.
Ruth Manning-Sanders, Swan of Denmark: The Story of Hans Christian Andersen, Heinemann, 1949
Norton, Rictor (ed.) My Dear Boy: Gay Love Letters through the Centuries. Leyland Publications, San Francisco. 1998 ISBN 0-943595-71-1

რესურსეფი ინტერნეტის