დიდი გოფათქუა

ვიკიპედია-შე
ნავიგაციაზე გადასვლა ძიებაზე გადასვლა
დიდი გოფათქუა — ოქიანუშ გოფართინაფა

დიდი გოფათქუა (ინგლ. Big Bang) — ფიზიკური თეორია, ნამუთ ეთმონწყუნს მუჭო გიფართინუ ოქიანუქ მაღალი პისქვინიშ დო ტემპერატურაშ დაჭყაფურ დგომარობაშე. ოქიანუშ გოჭყაფაშ დიდი გოფათქუაშ ჸათე მოდელი, თაშნეშე ოცადჷ ქექე ქიმიური ელემენტეფიშ, კოსმოსური მიკრორეღმული ფონიშ დო ოქიანუშ ფართომასშტაბამი სტრუქტურაშ თეორიულ ენწყუმას.

ყათე თეორიაშ ნტკიცებაშო არძოშ უმოსი დიდი შანულობა უღჷ თისი ნამდა დიდი გოფათქუაშ თეორია დუთმაჸუნუ ჰაბლი-ლემეტრიშ კანონს — მუთ უმოს შორს მადვალუ რე გალაქტიკა, თით უმოს ჩქარას ეთხიებუ თინა დიხაუჩას.

დიდი გოფათქუაშ თეორიაშ მაჟიმა შანულამი ნტკიცება რე კოსმოსური მიკრორეღმული ფონი, ნამუთ მენცარეფიშ აზრით დიდი გოფათქუაშ ნოსქილედი რე.

XX ოშწანურაშ დაჭყაფუს, მენცარეფი ფირქენდეს ნამდა ოქიანუ სტატიკური რდჷ. ჸათე მოდელიშ მეჯინათ ოქიანუ ირო არსებენდჷ დო თინა ვართ იჭიჭარებუდჷ დო ვართ იფართინუაფუდჷ. XX ოშწანურაშ 20-იან წანეფიშე, ედუინ ჰაბლიშ დო ჟორჟ ლემეტრიშ რკვიებეფით, გორჩქინდჷ იდეაქ ოქიანუშ დიდი გოფართინაფათ გოჭყაფაშ გეშა. უკულიანი პერიოდეფიშ რკვიებეფით, მენცარეფქ აკეთეს დოხოლაფირი კალკულაცია ოქიანუშ ასაკიშ. მენცარეფიშ აზრით დიდი გოფათქუაქ მოხვადჷ 13.787±0.020 მილიარდი წანაშ წოხოლე.

დიდი გოფათქუაშახ ვაარსებენდჷ ვართ ოფირჩა დო ვართ ბორჯი.

გოფართაფაშ ორდოიან სტადიას, ოქიანუქ გორგიდჷ დო იფორმირჷ სუბატომურ წილაკეფქ დო უკულ ატომეფქ. ელემენტეფქ წყარბადიქ, ჰელიუმქ დო ლითიუმქ გრავიტაციაშ ნძალათ აფორმირჷ ორდოიანი მურიცხეფი დო გალაქტიკეფი.

ტერმინი დიდი გოფათქუა (ინგლ. "Big Bang") მიშეღჷ 1949 წანას ბრიტანალ ასტრონომქ ფრედ ჰოილიქ, ნამუსჷთ ჸათე თეორიაშ ვაჯერდჷ.

ლიტერატურა[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

  • Barrow, John D. (1994). The Origin of the Universe. Science Masters. London: Weidenfeld & Nicolson. ISBN 978-0-297-81497-9.

რესურსეფი ინტერნეტის[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]



wikistub ათე სტატია მერკე რე.
თქვა შეგილებუნა ქიმეხვარათ ვიკიპედიას დო გაგშათინათ დო გახვეიანათინ.