ემი ნეთერი
| ემი ნეთერი | |
| გერმ. Emmy Noether | |
 | |
| დაბადებაშ თარიღი: | |
|---|---|
| დაბადებაშ აბანი: | |
| ღურაშ თარიღი: |
პირელი 14, 1935 (53 წანერი) |
| ღურაშ აბანი: | |
| მენოღალობა: | |
| ომენცარე სფერო: | |
| სამუშაშ აბანი : | |
| ალმა-მატერი: |
ერლანგენიშ უნივერსიტეტი |
| ომენცარე ხემანჯღვერი: |
პაულ გორდანი |
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი: | |
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი: |
აკერმან-ტებნერიშ პრემია (1932) |
ამალი ემი ნეთერი (გერმ. Amalie Emmy Noether; დ. 23 მელახი, 1882, ერლანგენი, გერმანიაშ იმპერია — ღ. 14 პირელი, 1935, ბრინ-მარი, პენსილვანია, ააშ) — გერმანალი მათემატიკოსი, ნამუქჷთ მიშეღჷ დიდი თია აბსტრაქტული ალგებრაშ გოვითარაფაშა. ნეთერიქ, 1915 წანას, დანტკიცჷ თეორემა, ნამუთ თიშ ჯოხონობაშ რე. ნეთერიშ თეორემა რე ართ-ართი ფუნდამენტალური თეორემა მათემატიკური ფიზიკაშ დარგის. გიშარჩქინელი მენცარეფიშ: პავლე ალექსანდროვიშ, ალბერტ აინშტაინიშ, ჟან დიოდონეშ, ჰერმან ვეილიშ დო ნორბერტ ვინერიშ აზრით ემი ნეთერი რდჷ უდიდაში მენცარი ოსური მათემატიკაშ ისტორიას. ემი ნეთერიქ დებადჷ ურიეფიშ ფანიას, ნოღა ერლანგენს. გურაფულენდჷ მათემატიკას ერლანგენიშ უნივერსიტეტის, სოდეთ თხილუ ოდოქტორე დისერტაცია 1907 წანას, პაულ გორდანიშ ხემანჯღვერობათ. გურაფაშ თებაშ უკულ მუშენდჷ ერლანგენიშ მათემატიკაშ ინსტიტუტის 7 წანას. ერლანგენიშ ინსტიტუტიშ უკულ გეგნორთჷ გეტინგენიშ უნივერსიტეტიშა. ჸათე პერიოდის გეტინგენიშ უნივერსიტეტი რდჷ მათემატიკური რკვიებეფიშ ლიდერი ინსტიტუტი ევროპას. გერმანიაშ თარობაშა ადოლფ ჰიტლერიშ მულაშ უკულ, ურიეფი უნივერსიტეტეფიშე გოუტეს. ჸათეშ გეშათ, ნეთერიქ ოცხოვრებშა დო ომუშებუშა ამერიკაშა გეგნორთჷ. ამერიკას ნეთერიქ მუშობა ქიდიჭყჷ პენსილვანიაშ ბრინ-მარიშ კოლეჯის. ემი ნეთერიქ ღურუ 1935 წანაშ 14 პირელს, 53 წანერქ. ისრაელს, ბარ-ილანიშ უნივერსიტეტის რე დორსხუაფილი ემი ნეთერიშ ჯოხონობაშ მათემატიკაშ ინსტიტუტი. ნეთერიშ ჯოხონობაშ ართ-ართი კრატერი თუთას დო ართი ჭიჭე პლანეტა.
ლიტერატურა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- Tent, M.B.W. (2008), Emmy Noether: The Mother of Modern Algebra, CRC Press.