ერიხ მარია რემარკი

ვიკიპედიაშე
ერიხ მარია რემარკი

ერიხ მარია რემარკი (გერმ. Erich Maria Remarque; 22 მანგი, 1898, ოსნაბრიუკი - 25 ეკენია, 1970, ლოკარნო) თახმი ჯოხო ერიხ პაულ რემარკი (Erich Paul Remark) — გერმანალი ჭარუ დო გერმანული კულტურაშ ართ-ართი საუჯგუშო ლიტერატორი. თიში ანტიფაშისტური რომანეფქ დიდი გოლინა მახვამილუ დო ამუდღათ ოხვამილუანს მიარე მოითირშა დო ვარ ჯარალუაშა. თიშ რომანეფს უმენტაშო ეხანტილი რე ლჷმაში უკულნეშიანი (მუჭოთ მაართა, თაშნეშე მაჟირა მოსოფელიშ ლჷმა) გერმანიაშ რინა დო საჩემარი რეალიზმით რე გინოჩამილი თიწკჷმაშიანი მონკა სოციალური სიტუაცია. რემარკიშ არძოშე უუჯგუშაში ნახანდეფო ამუდღარშახ იკოროცხუ: „ბჟადალიშ ფრონტი უთირუ რე“, „სუმი მაჸალე“ დო „ტრიუმფალური ორგალი“.

ბიოგრაფია[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

ერიხ პაულ რემარკიქ პროვინციულ ნოღა ოსნაბრიუკეს კათოლიკე მუშეფიშ ფანიას დებადჷ. ბაღანობას მუში ფანია შხირას ითირანდჷ ბინას. ჟირი და დო ართი ჯიმა ჸუნდჷ, მორო ჯიმაქ ორდოშენო დოუღურჷ.

1904-1912 წანეფს რემარკი ოკათე სკოლას გურაფულენდჷ, ოდო სკოლაშ თებაშ უკული – 3 წანა კათოლიკურ ომაგურაფალე სემინარიას, სოდეთ ოკათე სკოლეფიშ მაგურაფალეფს მუთმახაზირანდესჷნ.

1915 წანას ახალნორდულ წირეს „სისმარეფიშ მანსარდა“ ქახოლჷ. კჷნე თი წანას გაათუ ომაგურაფალე სემინარიაშ მუმახაზირაფალი კურსი დო ომაფე ომაგურაფალე სემინარიას ქენირიცხჷ. 1916 წანაშ 21 გერგობათუთას რემარკი ჯარშა მიდეჭანეს, ოდო 1917 წანაშე უკვე ფრონტიშა გეგნიჸონეს. ლჷმაშ ბორჯის მუსხიშახრენ დინჭყოლჷ. თე წანასჷნე ღურჷ მუში ნანაქ ანა მარია რემარკიქ. 1918 წანას თინა რკინაშ ჯვარიშ ორდენით დაჯილდოვეს.

მაართა მოსოფელიშ ლჷმაშ თებაშ უკული რემარკიქ ოდაბადურ ნოღაშა დიირთჷ. რემარკეფიშ ფანია ხაკენშტრასეშ შოშეს ოხორანდჷ, სოდეთ მუში რომანეფიშ ქიმინჯალეფი ივითარებუნ. 1919 წანაშე ომაგურაფალე სემინარიას აგინძორენს გურაფას დო მოგურაფუეფიშ გოართოიანაფაშ მელამოსეთ გინმირთუ. თე წანასჷნე ჯარს გაგმეთხუ დო ჯილდოეფშეთ ვარია თქუ.

ოკათე სკოლაშ მაგურაფალიშ დიპლომიშ ეჭოფუაშ უკული 1920 წანას დიო მაგურაფალო გერე, მარა თე საქვარს მალასჷნე მითმიოტალენს დო საფულაშ ქუალეფით ოვაჭარე კომპანიას ბუღალტერო იჭყანს მუშობას; უკული ფორტეპიანოშ მეგამას ოგურუანდჷ დო ორღანისტოთ ქომუშენდჷ. თე პერიოდის დიჭყჷ რემარკიქ მუში ინნახანტეფიშ გიშაშქუმალა ფსევდონიმით ერიხ მარია რემარკი.

1925 წანაშე რემარკი ოხორინალაო ბერლინშა გინმურს, სოდეთ გაზეთიშ რედაქტორო იჭყანს მუშობას. კჷნე თი წანაშ 14 გჷმათუთას ილზა ჯინ ცამბი მოჸუნს ჩილო. 1927 წანას ჩილწკჷმა ართო კათოლიკური ეკლესიაშე გჷშმურს. თე წანაშ დამორჩილსჷნე იჭყანს მუშობას მუში მაართა რომანშენ „ბჟადალიშ ფრონტი უთირუ რე“ (Im Western nichts Neues). რომანქ დიო გაზეთის იბეშტუ 1928 წანას, დო ხვალე უკულნეშიან წანას გჷშართჷ წინგო.

გერმანული ჯარალუას თე რომანიშ მეხჷ შხვადოშხვანერი მერინა რდჷ, ნამუთინე კოროცხუნდჷ ნამუდა თინა საუჯგუშოთ ეთმოჭარუნდჷ მაართა მოსოფელიშ ლჷმას, ოდო შხვეფი თე რომანს გერმანიაშ გითოჩამათ მირჩქინანდჷ. თე წანაშე მიიდვჷ პრესას თიში ითამუ დო ურიული გამნარყობაშ გეშა ციორეფქ. რემარკის ციორეფიშა ვა შქურინებჷ დო რომანშენ „შარა ჸუდეშა“ (Der Weg Zurück) იჭყანს მუშობას.

1930 წანას რემარკი რუტ ალბუშ ზუკოლით სურათეფს დო ხელუანობაშ მინუშეფს ჸიდულენს. თე წანასჷნე თიქ დეთხუ მუში მაართა ჩილს. 1931 წანას გჷშმურს ნახანდიშ „ბჟადალიშ ფრონტი უთირუ რე“ მაართა ეკრანიზაცია. თიშ პრემიერას ბერლინს მინწყუ ნაციონალ-სოციალისტეფიშ აქციაქ ფილმიშ აკრძალვაშ მოთხუალათ, საბოლათ ფილმი გერმანიას აკრძალეს. რემარკიქ ოდაბადურ ნოღაშა დიირთჷ, სოდეთ მუშობას დორთაშენ აგინძორენს. წანაშ ბოლოს გაზეთის „შარა ჸუდეშაქ“ გეგმიბჟინუ.

1931 წანას გერმანიას იმანჯჷ ფართემასშტაბამ ბატალიეფქ რემარკიშ მოხუჯეეფ დო აწმარენჯეფ შქას. რემარკიქ გეგშაქჷ პუბლიკაცია „რემარკი დო სინანდულე“ სოდეთ გინოჩჷ მუში პოზიცია. თი წანასჷნე რუტ ალბუშ ინიციატივათ თიქ ქიჸიდჷ შვეიცარიას ვილა, სოდეთ მალასჷნე გეგნიხორჷ. 1932 წანაშე თიქ ქოდიჭყჷ რომან „პატშე“ მუშობა, ნამუქჷთ უკულნეშის „სუმი მაჸალეშ“ ჯოხოდვალათ გიშართჷ.

1933 წანაშე, მუჟამცჷთ გერმანიაშა ნაციონალ-სოციალისტეფქ მორთეს ხეშუულობაშან, რემარკიშ ვილას შვეიცარიას დუც ოფორუანა გერმანიაშე თხოზინელეფი. თე ბორჯის გერმანიას მოხვადჷ მუში რომანიშ „ბჟადალიშ ფრონტი უთირუ რეშ“ ირკოჩიშ წოხოლე ჭუალაქ დო თიში რომანეფიშ ეშაღალაქ. 1935 წანას თის მოთხიის გერმანიაშა დორთა, მუდგაშეთ რემარკიქ ვარია თქუ. თინა თე პერიოდის შხირას შარალენდჷ პარიზიშა, სოდეთ აკათჷ თხოზინელ ჭარუეფიშ კონფერენციას.

1936 წანას მაართათ გჷშართჷ რომანქ „სუმი მაჸალე“ დანიურ ნინაშა კოპენჰაგენს. 1937 წანას მოხვადჷ „შარა ჸუდეშა“ ეკრანიზაციაქჷთ. თე წანასჷნე რემარკიქ დო მუში მაართა ჩილქ გეჭოფეს პანამაშ რესპუბლიკაშ პასპორტი. თე ბორჯისჷნე რემარკი დო მარლენ დიტრიხ შქას დიჭყჷ რომანქ.

1938 წანას რემარკიქ დო მუში მაართა ჩილქ მაჟირაშა დექორწინეს, თეშ უმკუჯინუო თიში რომანეფი მარლენ დიტრიხწკჷმა დო რუტ ალბუწკჷმა იგინძორებუდჷ. კჷნე თი წანას თიქ დიჭყჷ მუშობა რომანეფშე „ქიჸოროფე მეჸვისქე სქანი“ დო „ტრიუმფალური ორგალი“. „სუმი მაჸალეშ“ მაართა ეკრანიზაციაქ გჷშართჷ პარიზის. გერმანიაშ თარობაქ ჩილი დო ქომონჯი რემარკეფს მენოღალობა გეგლანწყჷ.

1939 წანას მუჟამცჷთ ევროპაქ ლჷმაშ დაჩხირს ქიმშანთხჷნ რემარკიქ, მუჭოთ ბრელი შხვა გერმანალქ, ააშ-შა მიდართჷ ემიგრაციაშა, სოდეთ მაართათ გიშეშქვინჷ მუში „ქიჸოროფე მეჸვისქე სქანიქ“ ინგლისურ ნინაშა, ოდო რომანიშ ეკრანიზაციაქ 1941 წანას მოხვადჷ ჯოხოთ „ათაშ ისურებუ ჩქინი სერი“. 1942 წანას რემარკი ააშ-ს აქტიურ ანტინაცისტურ მოღალობას მეჸუნს, თინა თაშნეშე ირფელნერო ოცადჷ გერმანიაშე ემიგრანტეფიშო მოხვარას. 1943 წანას რემარკის ოგინაფუანა ნამუდა მუში და ელფრიდა გერმანიას გასამართლეს დო ღურათ სარჯესჷნ.

1945 წანას რემარკიქ ქოდიჭყჷ მუშობა გეჸვენჯი რომანშე „ჟამი თელარაში დო ჟამი ღურაში“, თი წანასჷნე მაართათ გიმიბჟინუ „ტრიუმფალური ორგალიქ“ ინგლისურ ნინაშა. ლჷმაშ უკული, 1947 წანას რემარკიქ დო მუში ალმასქუქ ამერიკაშ მენოღალობა გეჭოფეს. 1948 წანას მოხვადჷ „ტრიუმფალური ორგალიშ“ ეკრანიზაციაქ. თე წანასჷნე თიქ მაართათ დიირთჷ ევროპაშა ამერიკაშა ემიგრაციაშ უკული.

გეჸვენჯი წანეფი ხარგელი რდჷ შარალუეფით დო ახალ რომანეფშე მუშობათ. 1952 წანას გჷშართჷ მუში რომანქ „თელარაში ნაცხაცხელი“. თე პერიოდის თინა უმოღეთ ოცადჷ გერმანიაშ მენოღალობაშ დორთინაფას. 1953 წანას თიქ მაართათ ლჷმაშ უკული დინორთჷ ოდაბადურ ნოღაშა, სოდეთ და დო მუმა იძირუ. 1954 წანას გჷშართჷ რომანქ „ჟამი თელარაში, ჟამი ღურაში“. თე ბორჯის თინა იჭყანს მუშობას რომანშე „უჩა ობელისკი“.

1958 წანას რემარკიქ დო პოლეტ გოდარდიქ ჩილი დო ქომონჯო გინირთეს. ნარკვანი მენოღალობა რემარკის ხვალე ღურაშ უკული მეჩეს. 1970 წანას რემარკიქ აორტაშ ანევრიზმით დოღურჷ.

აკოქიმინჯალა[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]