ლოს-ალამოსიშ ერუანული ლაბორატორია
| ლოს-ალამოსიშ ერუანული ლაბორატორია ინგლ. Los Alamos National Laboratory | |
|---|---|
| |
| ტიპი: | ერუანული უშქურანჯობაშ დო ფუნდამენტური მენცარობაშ რკვიებეფიშ ლაბორატორია |
| დირსხუ: | 1943 |
| ორენი: | ლოს-ალამოსი, ნიუ-მექსიკო,  ააშ
|
| მინჯე: | Triad National Security LLC |
| წორომოხანდე: | 12,752 |
| ვებ-ხასჷლა: | lanl.gov |
ლოს-ალამოსიშ ერუანული ლაბორატორია (ინგლ. Los Alamos National Laboratory, LANL) — ააშ-იშ ენერგეტიკაშ დეპარტამენტიშ ერუანული ლაბორატორია, ნამუქჷთ დირსხუ მაჟირა მოსოფელიშ ლჷმაშ ბორჯის, მუჭოთ მანჰეტენიშ პროექტიშ ართ-ართი თარი კომპონენტიქ, ატომური ანჯარიშ გოვითარაფაშო.
ტერიტორიაქ სპეციალურო ლაბორატორიაშო გიშაგორილქ იჸუ 1942 წანას დო ართ წანაშ უკულ, 1943 წანას დირსხუ ლაბორატორიაქ ხოლო, კალიფორნიაშ უნივერსიტეტიშ მენეჯმენტით. ჸათე პერიოდიშო ლაბორატორია შინელი რდჷ მუჭოთ "პროექტი Y" დო თინა რდჷ ატომური ანჯარიშ დიზაინიშ დო გოვითარაფაშ თარი ცენტრი. შხვა ლაბორატორიეფი: ოუკ-რიჯიშ ერუანული ლაბორატორია დო ჰენფორდიშ კომპლექსი ურანიშ დო პლუტონიუმიშ პრობლემეფს კურირენდეს. ლოს-ალამოსიშ ლაბორატორია იდვალუაფჷ ნიუ-მექსიკოშ შტატიშ ლოს-ალამოსიშ ოლქიშ ნოღა ლოს-ალამოსის, ნიუ-მექსიკოშ შტატიშ ნანანოღა სანტა-ფეშ გოხოლუას. ლოს-ალამოსიშ ლაბორატორიას მუშენდეს მოსოფელიშ გიშარჩქინელი მენცარეფი. ლაბორატორიაშ მაართა დირექტორი რდჷ ამერიკალი ფიზიკოსი რობერტ ოპენჰაიმერი. ლაბორატორიაქ მიშეღჷ დიდი თია ატომური ანჯარიშ გოვითარაფაშა. მაჟირა მოსოფელიშ ლჷმაშ უკულ, 1950-იან წანეფს, ამერიკაშ ატომური ენერგიაშ კომისიაქ დარსხუ მაჟირა ლაბორატორია ლივერმორიშ ერუანული ლაბორატორია, ნამუთ კალიფორნიაშ უნივერსიტეტიშ (ბერკლი) ადმინისტრირაფაშ თუდო რდჷ. უკულიან წანეფს ჟირხოლო ლაბორატორია რდჷ ართიანიშ კონკურეტი. ლოს-ალამოსიშ ერუანული ლაბორატორია ასე რე მოსოფელიშ ართ-ართი უდიდაში ინსტიტუტი, მენცარობაშ დო ტექნოლოგიეფიშ სფეროს. თიში ინტერესეფიშ სფერო მულტიდისციპლინური რე დო ორხველჷ ერუანულ უშქურანჯობას, კოსმოსიშ რკვიებას, მედიცინას, ნანოტექნოლოგიეფს, სუპერკომპიუტერეფს დო შხვა. ლაბორატორიაშ ირწანიანი ბიუჯეტი ჟირი მილიარდი დოლარიშ უმოსი რე. ლაბორატორია აფილირებული რე კალიფორნიაშ უნივერსიტეტი, ტეხასიშ უნივერსიტეტი A&M დო ბატელიშ მემორიალური ინსტიტუტიწკჷმა. 2010 წანაშ მუნაჩემეფით ლაბორატორიას ჸუნდჷ 12,752 წორომოხანდე, 1,613 სტუდენტი დო 505 კონტრაქტორი. წორომოხანდეეფიშ ართი-მასუმადი ფიზიკოსეფი რე, ართი-მაანთხადი ინჟინერეფი, ართი-მაამშვადი ქიმიკოსეფი დო დოსქილადირი მოხანდეეფი ბიოლოგეფი, მათემატიკოსეფი დო ინფორმატიკოსეფი. ირ წანას ლაბორატორიას იმანჯებჷ შხვადოშხვა მენცარული პროექტეფი.
ლაბორატორიაშ დირექტორეფიშ ერკებული
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- რობერტ ოპენჰაიმერი (1943—1945)
- ნორის ბრედბერი (1945—1970)
- ჰაროლდ აგნიუ (1970—1979)
- დონალდ კერი (1979—1986)
- ზიგფრიდ ჰეკერი (1986—1997)
- ჯონ ბრაუნი (1997—2003)
- ჯორჯ ნანოსი (2003—2005)
- რობერტ კუკუკი (2005—2006)
- მაიკლ ანასტასიო (2006—2011)
- ჩარლზ მაკმილანი (2011-2017)
- ტერი უოლესი (2018)
- ტომას მესონი (2018 - ასეშახ)
ქოძირით თაშნეშე
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]რესურსეფი ინტერნეტის
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
- ოფიციალური ვებ-ხასჷლა
- Los Alamos National Security, LLC
- LANL: Technology Transfer, an example
- LANL: The Rest of the Story (ongoing blog for LANL employees)
- Site Y: Los Alamos A map of Manhattan Project Era Site Y: Los Alamos, New Mexico.
- Los Alamos National Laboratory Nuclear Facilities, 1997