ნიორი

ვიკიპედიაშე
ნიორი
მენცარული კლასიფიკაცია
ჟინომაფე: ევკარიოტეფი
ომაფე: ჩანარეფი
გჷნართი: ფორილთასამეფი
კლასი: ართლებერამეფი
რანწკი: ძარხუხუპიოლამეფი
ფანია: შორიაშობურეფი
გვარი: ხვარხვი
ბუნა: ნიორი
ლათინური ჯოხო
Allium sativum
თხილუაშ სტატუსი


სისტემატიკა
ვიკინერობეფს


სურათეფი
ვიკიოწკარუეს

ITIS 42652
NCBI 4682

ნიორი (ლათ. Allium sativum) — ართწანიანი ბოქვამი ჩანარი შორიაშობურეფიშ ფანიაშე. ტყას აფხვადჷნა შქა აზიაშ გვალეფს, ობჟათე ყაზახეთის, კავკაციას. ჩანარს რუმე წვანე, ინწრო დო ლანცეტიშობური ფურცელი უღუ. ბოქვი 2-50-შახ კიბირშე აკმოდირთჷ. კიბირი ფორილი რე თხითხუ დაცხით, ედომუშამი ბოქვი — 2-8 მარზინალი დაცხით ვარდა ქერქით. ნიორიშ კანკალე ჯიში ივითარენს 60-150 სმ სიმაღალაშ ოპეულე გუნაფალას, პიოლს 60-450-შახ მორჩილი ოჰეერე ბოქვენა რე.

ნიორი თასის ვერზენს, იმიარებუ კიბირეფით დო ბოქვენეფით. ბოქვის დო წვანე მასას გჷმირინუანა ოჭკომალო, კულინარიას დო ოკონსერვე რეწუალას. ნიორიშ კიბირი იკათუანს 35-42% სქირე ნიფთიარობას, 6,0-7,9% ლადირ ცილას, 7,0-28,8 მგ C ვიტამინს, 0,5% რედუცირაფილ შანქარს, 20-27% პოლისაქარიდეფს დო შხვა.

ნიორს სპეციფიკურ გემოს დო შურს არზენს ეთერზეთი (0,23-0,74%), ნამუთ ფიტოციდის იკათუანს (თეშ გეშა თის ფარმაკოლოგიას გჷმირინუანა). საქორთუოს ნიორიშ ჯიში რე გორული, იმერული დო იმერული 23.

ლიტერატურა[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]