რაჭა
რაჭა — საქორთუოშ ისტორიულ-გეოგრაფიული მუხური. იდვალუაფუ ბჟადაალ საქორთუოშ ოორუე-ბჟადაალ ნორთის, წყარმალუ რიონიშ დო მუშ ნადუეფიშ ლეხერს. ოორუეშე რაჭა ომძღჷ ოსეთის, ოორუე-ბჟადაალშე თუდოლენ შონეს, ობჟათეშე იმერეთის, ელახშე დინოხოლენ ქართლის, ბჟადალშე ლეჩხუმს. ისტორიულ-გეოგრაფიული რაჭა სუმ კუნთხუთ ირთუუდჷ: გვალაშ რაჭა, ჟიმოლენრაჭა დო თუდოლენრაჭა. ამდღარი მონწყილობათ იკათუანს რაჭა-ლეჩხუმ-თუდოლენ შონეშ აკანიშ ონიშ დო ამბროლაურიშ მუნიციპალიტეტეფიშ ტერიტორიეფს. ორდოიან პერიოდეფს რაჭა თაკვერწკჷმა ართო მიშეშჷ საერისთავოშა, ნამუთ ეგრისიშ ომაფეშა მიშეშჷ. უკულ მიშეშჷ ლეჩხუმწკჷმა ართო რაჭა-ლეჩხუმიშ საერისთავოშა. X ოშწანურაშ ეკონიაშე იქიმინჷ რაჭაშ საერისთავოქ, ნამუშ მაართა მამართვალი (ერისთავი) რდჷ რატი ბაღვაში. XIII ოშწანურაშ 80-იან წანეფს დავით ნარინქ გაუქვჷ საერისთავო დო თე ტერიტორია ომაფე დიხეფო გინაშქუ. იმერეთიშ ომაფეშ რუსეთიშ სანძღოეფშა მიშულაშ უკული, რაჭაშ ტერიტორია ქიმინჷნდჷ დიო რაჭაშ ოკრუგის, უკული რაჭაშ მაზრას. ვახუშტი ბაგრატიონიშ „აღწერა სამეფოსა საქართველოსაშ“ მეჯინათ, რაჭაშ აკანს შხვადოშხვა ბორჯის მართუნდეს მუდგაზმარენი პატჷნური ოგვარეულე: წულუკიძე, იაშვილი, ჯაფარიძე, ინასარიძე, ლაშხისშვილი.
რაჭაშ საერისთავო
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]რაჭაშ საერისთავო ფეოდალურ საქორთუოშ ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული გჷნართა რდჷ, ნამუქჷთ მავითა ოშწანურაშ ეკონია ნაოთხარს დირცხუ. ჭარილობით წყუეფიშ მეჯინათ, რაჭაშ მაართა ერისთავი რდჷ რატი ბაღვაში. რატიშ უკული რაჭაშ ერისთავი რდჷ მუში სქი კახაბერი. მუშ ჯოხოშე მოურს გვარჯოხო კახაბერისძე. რაჭაშ ერისთავეფი კაბეტ როლს ლაჸაფენდეს ფეოდალური საქორთუოშ პოლიტიკურ რინას X-XIII ოშწანურეფს.
X-XIII ოშწანურეფს რაჭაშ ერისთავეფი მაფაშ მოხელეეფი რდეს. თინეფს ოვალჷდეს საერისთავოს ომაფე გინაგაფალეფიშ ეკოროფუა, ჯარიშ გჷშაჸონაფა დო აწოჸუნა. თე პერიოდეფს რაჭაშ ერისთავეფიშ დუდი რეზიდენცია მინდაციხეს რდჷ. დიდ ჯიხა-დარბაზ რდჷ კვერიშ ჯიხა ხოლო. XIII ოშწანურაშ 80-იან წანეფს დავით ნარინქ გაუქვჷ საერისთავო დო თე ტერიტორია ომაფე დიხეფო გინაშქუ. მუჭოთ რჩქჷნი, კახაბერისძეეფიშ გვარქ გეშაჭყორდჷ. XIV ოშწანურაშ 30-იან წანეფს გიორგი ბრწყინვალექ საქორთუო აკაშქუ დო რაჭაქ ართამ საქორთუოშა მიშელჷ. უკული საქორთუოშ მაფეფქ რაჭა კჷნ საერისთავოთ გინაშქვეს.
1789 წანას იმერეთის გემაფუ სოლომონ II-ქ, ნამუქჷთ საბოლოთ გაუქვუ რაჭაშ საერისთავო.
ათე სტატია მერკე რე. თქვა შეგილებუნა ქიმეხვარათ ვიკიპედიას დო გაგშათინათ დო გახვეიანათინ. |