აჭარაშ ავტონომიური რესპუბლიკა
გერბი
|
შილა
|
| ქიანა |  საქორთუო
|
| სტატუსი | ავტონომიური რესპუბლიკა |
| ფორჷნს | ბათუმი, ქედაშ მუნიციპალიტეტი, ქობულეთიშ მუნიციპალიტეტი, ხელვაჩაურიშ მუნიციპალიტეტი, ხულოშ მუნიციპალიტეტი დო შუახევიშ მუნიციპალიტეტი |
| ადმინ. ცენტრი | ბათუმი |
| შხუ ნოღეფი | ბათუმი, ქობულეთი |
| დორსხუაფაშ თარიღი | 1991 |
| მადუდე | თარობაშ მადუდე: თორნიკე რიჟვაძე |
| ოფიც. ნინა | ქორთული |
| მახორობა (2016) | 337 000 |
| ფართობი | 2899 კმ² კმ² |
| |
| ბორჯიშ ორტყაფუ | UTC+4 |
| კოდი ISO 3166-2 | GE-AJ |
| ოფიციალური ვებ-ხასჷლა | |
აჭარაშ ავტონომიური რესპუბლიკა — ავტონომიური რესპუბლიკა საქორთუოშ აკოდგინალუას. რეგიონიშ ერეფოშქაშე კოდი რე GE-AJ. იკათუანს ისტორიულ–გეოგრაფიული პროვინციეფიშ აჭარაშ დო ლაზეთიშ (ნორთობურო) ტერიტორიას. რესპუბლიკას აპალუ დორხველი შილა დო გერბი. აჭარაშ ავტონომიურ რესპუბლიკაშა მიშურს გეჸვენჯი ადმინისტრაციულ–ტერიტორიული ართურეფი:
- ბათუმი;
- ქედაშ მუნიციპალიტეტი;
- ქობულეთიშ მუნიციპალიტეტი;
- ხელვაჩაურიშ მუნიციპალიტეტი;
- შუახევიშ მუნიციპალიტეტი;
- ხულოშ მუნიციპალიტეტი.
ზოგადი ჩინებეფი
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]აჭარა მილარე საქორთუოშ ობჟათე-ბჟადალ ნორთის, უჩა ზუღაშ ოძგაშე ზოლს, ობჟათეშე ომძღჷ თურქეთიშ რესპუბლიკა. ფართობი აკმადგინანს 2900 კვ.კმ–ს, მახორობა – მეხოლაფირო 333 953 კოჩი (2014), მახორობაშ მეჭედალა — 115 კოჩის. ავტონომიაშ ადმინისტრაციული ცენტრი რე ნოღა ბათუმი. ავტონომიაშ ტერიტორიას 342 დოხორელილი პუნქტი რე, თენეფ შქას:
- ნოღა — 2: ბათუმი, ქობულეთი;
- დაბა — 7: მახინჯაური, ჩაქვი, ოჩხამური, ქედა, ხელვაჩაური, შუახევი, ხულო.
- ოფუტე — 333.
მართუალა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]ავტონომიური რესპუბლიკაშ კონსტიტუციათ კანონიშდუმადვალუ ორგანო რე აჭარაშ ავტონომიური რესპუბლიკაშ უმაღალაში სხუნუ (30 მაკათური), ნამუთ ეშმესხუნუ 5 წანაშ ვადათ. ემაჸონაფალი ორგანო რე მინისტრეფიშ სხუნუ.
- აჭარაშ ავტონომიაშ მადუდე
- უმაღალაში სხუნუშ დუდმახვენჯეფი:
- მინისტრეფიშ სხუნუშ დუდმახვენჯეფი:
- ვახტანგ აბაშიძე
- რევაზ შამილიშვილი
- როსტომ ჯაფარიძე
- 2004-2012 ლევან ვარშალომიძე
- 2012-არჩილ ხაბაძე
აჭარაშ ავტონომიაშ ადმინისტრაციული ართულეფი რე: ნოღაშ მერია — 1, მუნიციპალიტეტიშ გამგეობა — 5, სადაბო ოკათუ (საკრებულო) — 3, ოფუტეშ ოკათუ — 56.
ეკონომიკა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]აჭარა აგრარული რეგიონი რე, სოდეთ მეთხოზჷნა სუბტროპიკული კულტურეფიშ (ჩაი, ციტრუსეფი) მოჸუნაფას. შანულამი დარგეფი რე ხოლო: ნაფთობიშ რეწუა, მანქანაშკიდანჯალა დო ტურიზმი. ნაფთობი მოურს ბათუმშე, ნამუთ წჷმარინუანს გაზსადენიშ ეკონია პუნქტის. ბათუმიშ, მუჭოთ ოპორტე ნოღაშ შანულობაქ მირდჷ თურქეთ-საქორთუოშ თანჯაშ გონწყჷმაშ უკული სარფიწკჷმა.
კულტურული მონძეობეფი
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]ავტონომიური რესპუბლიკაშ ტერიტორიას იდვალუაფუ ორთაშ, არქიტექტურაშ დო კულტურაშ მიარე ობიექტი:
ისტორია
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]1877–78 წანეფიშ რუსეთ–ოსმალეთიშ ლჷმაშ უკული აჭარაშ ტერიტორიაქ რუსეთიშ იმპერიაშ ფარგალეფშა მიშელჷ ბათუმიშ ოლქიშ ჯოხოთ. 1918-20 წანეფს ოკუპირაფილი რდჷ დიო თურქეფშე, უკული ინგლისარეფშე. საქორთუოს სხუნუეფიშ რეჟიმიშ მოულაშ უკული, 1921 წანას დირსხუ აჭარაშ ავტონომიურ რესუბლიკაქ საქორთუოშ აკოდგინალუას. 1990 წანაშ ლიაშე ჯოხო აჭარაშ ავტონომიური რესპუბლიკა.