ქორთუეფიშ ომაფე
| ათე სტატია რე ნორთი სერიაშე საქორთუოშ ისტორია | |
|---|---|
.jpg) | |
| უჯვეშაში ისტორია | |
| დიაოხიშ ომაფე | |
| კოლხეთიშ ომაფე | |
| იბერიაშ ომაფე | |
| ლაზიკა-ეგრისიშ ომაფე | |
| ჯვეში დო ახალი ისტორიეფი | |
| ტაო-კლარჯეთიშ ომაფე | |
| აფხაზეთიშ ომაფე | |
| ჰერეთიშ ომაფე | |
| ქართლიშ ომაფე | |
| კახეთიშ ომაფე | |
| იმერეთიშ ომაფე | |
| ქართლ-კახეთიშ ომაფე | |
| სამცხე-საათაბაგო | |
| ართოიანი ქორთული სახენწჷფო | |
| რუსეთიშ იმპერიაშ აკოდგინალუას | |
| უახალაში ისტორია | |
| საქორთუოშ დრ | |
| საქორთუოშ სსრ | |
| საქორთუოშ რესპუბლიკა | |
| საქორთუო | |
საქორთუოშ პორტალი |
.svg){kind=link}
ქორთუეფიშ ომაფე (ქართველთა სამეფო) — ფეოდალურ პოლიტიკურ ართული ობჟათე-ბჟადალ საქორთუოს, ნამუშ ტერიტორიულ ბირთვის წჷმარინუანდჷ ტაო-კლარჯეთი. თარო იკენდჷ ალმახანური ერზურუმიშ, არტაანიშ, ართვინიშ დო ყარსიშ რეგიონეფს.
ომაფე IX ოშწანურაშ დაჭყაფუს დარსხუ ქართლიშ ერიშდუდქ, ბაგრატიონეფიშ ომაფე დინასტიაშ დუმარსხუაფალქ აშოტ I-აქ. თიქ კინე აკაგჷ ჯიხანოღა არტანუჯი, ნამუქჷთ ომაფეშ ცენტრო გჷნირთჷ. ბაგრატიონეფქ, ნამუშ თარ გიოპონს თიმ ბორჯიშო ბიზანტია წჷმარინუანდჷ, მალას გაფართინეს მუში ოღვენჯეეფი დო ქიდიჭყეს საქორთუოშ გოდუდიშულაფა არაბეფიშ პატჷნალაშე. 888 წანას, ადარნასე II-აქ „ქორთუეფიშ მაფაშ“ ტიტული მიღჷ, ომაფეს - ჯოხოთ „ქორთუეფიშ ომაფე“ გიადჷ. ტაო-კლარჯეთიშ გჷმოქიმინუა-გოვითარაფას ეიოშინალი რე გრიგოლ ხანძთელიშ ოაკმაგე ხანდა. ზუსტას თიშ ჯოხოს მითმიარსხუ: ხანძთაშ, ოპიზაშ, ნეძვიშ, წყაროსთავიშ, იშხანიშ დო კვირიკეთიშ აკოგაფა. საქორთუოშ გოართოიანაფილ ომაფეშ დორსხუაფაშ თარიღო იკოროცხუ 978 წანა, მუჟამსჷთ „ქორთუეფიშ ომაფეშ“ (ე.ი. ბჟაეიოლ საქორთუოშ) წორომაღვენჯიქ ბაგრატ III-აქ მიღჷ აფხაზეთიშ ომაფეშ (ბჟადალ საქორთუოშ) ხვისტა. თეშ უკულ ბაგრატი აგჷნძორენდჷ ართობური ომაფეშ გალე დოსქილადირჷ ქორთულ დიხეფიშ აკოშქუმალას: 1001 წანას, თიქ კლარჯეთი ქინკირსხჷ, 1008 წანას, მუმაშ, გურგენ II-აშ ღურაშ უკულ, - ტაო.
1551 წანას, ოსმალეფქ ტაო-კლარჯეთი ქინკირსხუეს. რუსეთ-თურქეთიშ მა-10 ლჷმაშ უკული, 1877-78 წანეფს, ტაო-კლარჯეთიშ უდიდაშ ნორთი რუსეთიშ იმპერიაშ ხურგეფშა მიშმეშჷ დო ყარსიშ გუბერნიას იკენდჷ. 1918 წანაშ 22 პირელს ტერიტორიაქ გეგნორთჷ ტრანსკავკაციაშ ფედერაციაშ ხურგეფშა, 1918 წანაშ 26 მესის — თინა საქორთუოშ დემოკრატიულ რესპუბილიკაშ მართუალაშ თუდო რდჷ. ბრესტ-ლიტოვსკიშ აპიჯალაშ ხარჯშა, ნამუქჷთ 1918 წანაშ 27 მარაშინათუთას დიდვალუნჷ, რუსეთიქ საქორთუოშ დემოკრატიულ რესპუბლიკაშ ყაბულუაშ უმუშო ვარია თქუ ქორთულ დიხეფშე. 1921 წანაშ 23 გჷმათუთაშ ყარსიშ აპიჯაფათ ტაო-კლარჯეთიშ დიდ ნორთი კინე თურქეთიშ აკოდგინალუაშა გემიშართჷ, მორჩილ ნორთიქ — საქორთუოშ სხუნუეფიშ რესპუბლიკაშ დორხველობათ გჷნირთჷ.
ლიტერატურა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- მ. ლორთქიფანიძე, ქართველთა სამეფო, ქსე, ტ. 10, თბ., 1986, გვ. 462-463
- ვალერი სილოგავა, კახა შენგელია, ტაო-კლარჯეთი[ღურელი რსხილი], კავკასიის უნ-ტის გამ-ბა, თბილისი, 2006, ISBN: 99940-861-7-0
რესურსეფი ინტერნეტის
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
- Virtual Museum of Tao-Klarjeti Archived 2008-02-09 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
- Photos from Artvin İl Archived 2006-05-19 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
- ტაო-კლარჯეთიშ ომაფე Archived 2007-09-27 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.