ჰენრი III
| ჰენრი III Henry III | ||
 ჰენრი III-შ გჷმოხანტუა მავითოსუმა ოშწანურაშ მანუსკრიპტის | ||
| ინგლისიშ მაფა | ||
|---|---|---|
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| 28 გჷმათუთა, 1216 – 16 გერგობათუთა, 1272 | ||
| წიმოხონი | ჯონ უდიხაწყარე | |
| მონძე | ედუარდ I | |
| დუნაბადი | 1 გჷმათუთა, 1207 უინჩესტერიშ ჯიხა, ჰემპშირი, ინგლისი | |
| ნაღურა | გერგობათუთა 16, 1272 (65 წანერი) უესტმინსტერი, ლონდონი, ინგლისი | |
| ნთხორუ აბანი | უესტმინსტერიშ სააბატო, ლონდონი, ინგლისი | |
| მუმა | ჯონ უდიხაწყარე | |
| ნანა | იზაბელა ანჟულემარი | |
| ალმასქუ | ელეონორა პროვანსარი | |
| სქუალეფი | ედუარდ I, ინგლისიშ მაფა მარგარიტა, შოტლანდიაშ დიაფალი ბეატრისი, რიჩმონდიშ გრაფინია ედმუნდი, ლანკასტერიშ ერლი კატერინა ინგლისარი | |
ჰენრი III (ინგლ. Henry III, დ. 1 გჷმათუთა, 1207 — ღ. 16 გერგობათუთა, 1272) — ინგლისიშ მაფა, ირლანდიაშ ლორდი, აკვიტანიაშ ჰერცოგი 1216-1272 წანეფს, პლანტაგენეტეფიშ დინასტიაშ წჷმმარინაფალი. რდჷ ჯონ უდიხაწყარეშ დო თიში ალმასქუ იზაბელა ანჟულემარიშ ქომოლსქუა. ხვისტაშა ეშართჷ მუამუშიშ ღურაშ უკულ, ჩხორო წანერქ, 1216 წანას. ჸათე ბორჯის ინგლისის იბურჯანდჷ მაართა ბარონეფიშ ლჷმა. კარდინალი გუალა ბიკიერიქ ბარონეფს ჯვაროსნული ლჷმა გეგმუცხადჷ დო უკულ მალას, 1217 წანას ჰენრი III-შ აკოანჯარაფილი ნძალეფქ, უილიამ მარშალიშ (ნამუთ ჰენრიშ რეგენტი რდჷ) ხემანჯღვერობათ, კონწარო დამარცხეს არყებულეფი. უკულ ჰენრიქ პიჯალა ქუდოდვჷ ნამდა თინა ქუდაჸუნუდჷ დუდშულობაშ დიდი ქარტიას, ნამუქჷთ მუამუშიშ მართუალაშ ბორჯის იჸუ მეღებულქ. ქარტია ადაღარენდჷ მაფაშ პრივილეგიეფს დო თხილანდჷ ბარონეფიშ ნებეფს.
1230 წანას ჰენრიქ მინდომუ ჸოფილი ანჟუშ იმპერიაშ ტერიტორიეფიშ დორთინაფა. ჸათე ღანკით თიქ საფრანგეთიშ მეხჷ მანწყუ ოურდუმე ექსპედიცია, ნამუსჷთ მუთუნნერი წჷმოძინეფი ინგლისიშო ვამუღალუ. 1232 წანას ჰენრიშ მეხჷ ეარყჷ უილიამ მარშალიშ სქუაქ რიჩარდიქ. ეკლესიაშ ჩარიებათ მეჭირინაფილქ იჸუ თინჩალაშა.
1242 წანას, ჰენრიქ კინ გინოჭყვიდჷ დინაფილი ტერიტორიეფიშ დორთინაფა დო თე წანას პუატუშა გემშეჭკირჷ, მარა ვართ ტერიტორიეფქ დართინუ დო ფრანგეფწკჷმა კონწარო ხოლო დემარცხჷ ტაილბურგიშ ლჷმას. უკულიანი პერიოდეფს ჰენრი დიპლომატიურო ოცადუდჷ პოლიტიკური ღანკეფიშა მეჭირინაფას. თიქ განძალიერჷ ურთიართალა საღორონთო რომიშ იმპერატორი ფრიდრიხ II-წკჷმა დო თიწკჷმა პოლიტიკური ალიანსიშა გემშართჷ. ჰენრი აპირენდჷ ჯვაროსნული ლესქერობაშ დოჭყაფას მუსულმანეფიშ მეხჷ, მარა გასკონარეფიშ არჸებაშ უკულ გეგმაქ ოთირალქ აჸუ.
ჰენრიშ პოლიტიკა ინგლისის პოპულარობათ ვასარგებლენდჷ. 1258 წანას, ბარონეფქ ეარყეს დო ხეშუულება ხეშა ქაშეჸოთეს. ჸათეშ უკულ თინეფი ხოლო უმოს აქტიურო მონაწილენდეს სახენწჷფო საქვარეფს. 1259 წანას, ჰენრიქ დო ბარონეფქ, საფრანგეთიწკჷმა გაფორმეს ოთინჩალე ხეკულუა. პარიზიშ ხეკულუაშ ნძალათ ჰენრიქ ოდებელი ტერიტორიეფი დათმუ, საგამათ საფრანგეთიშ მაფაქ ლუი IX-ქ ჰენრი III ქიჩინჷ გასკონიშ ლეგიტიმური მამართალო.
1263 წანას, ჰენრიშ მეხჷ კინ ეარყეს ბარონეფქ, სიმონ დე მონფორიშ ხემანჯღვერობათ. ქიდიჭყჷ მაჟირა ბარონეფიშ ლჷმაქ. 1264 წანაშ ლუისიშ ბურჯაფის არყებულეფქ ჰენრის ორჯგინეს დო ტყვეთ ხეშა ქაშეჸოთეს. ბარონეფქ ოჭოფეს ჰენრიშ სქუა მაფასქირი ედუარდი ხოლო, მარა თიქ არყებულეფს ენტუ, აკოშაყარუ მუში მოხუჯე აკოანჯარაფილი ნძალეფი დო 1265 წანაშ 4 მარაშინათუთას, ივშემიშ ლჷმას დამარცხჷ სიმონ დე მონფორი. დე მონფორიქ ბურჯაფის დოღურჷ. გომორძგვილი ედუარდიქ მუამუში გადუდიშულჷ.
ჰენრი III მართუალაშ ბორჯის, აწარმენდჷ კონწარი ფინანსური პოლიტიკას ურიეფიშ მეხჷ. ჰენრიქ ურიეფს კაბეტი ოგაფურეფი ქიგიოდჷ, ნამუქჷთ ძალამს გაუფრაშჷ ურიეფიშ ბიზნეს-საქვარეფი. ჰენრი რელიგიური მონარქი რდჷ დო ალურდჷ ეკლესიას. ჰენრიქ ღურუ 1272 წანაშ 16 გერგობათუთას, 65 წანერქ. დასაფულებური რე უესტმინსტერიშ სააბატოს, ლონდონს.
ლიტერატურა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- Clanchy, M. T. (1998). England and its Rulers: 1066–1307 (3rd ed.). Oxford: Blackwell Publishing.
- Davis, John Paul (2013). The Gothic King: a Biography of Henry III. London: Peter Owen.