ჯონ დიუი
| ჯონ დიუი | |
| ინგლ. John Dewey | |
 | |
| დაბადებაშ თარიღი: | |
|---|---|
| დაბადებაშ აბანი: | |
| ღურაშ თარიღი: |
მანგი 1, 1952 (92 წანერი) |
| ღურაშ აბანი: | |
| მენოღალობა: | |
| ომენცარე სფერო: | |
| სამუშაშ აბანი : |
მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი |
| ალმა-მატერი: | |
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი: | |
ჯონ დიუი (ინგლ. John Dewey; დ. 20 გჷმათუთა, 1859, ბერლინგტონი, ვერმონტი, ააშ — ღ. 1 მანგი, 1952, ნიუ-იორკი, ნიუ-იორკი, ააშ) — ამერიკალი ფილოსოფოსი, ფსიქოლოგი დო გონათაფაშ რეფორმატორი.
დიუიშ ნახანდეფიშ თარი თემა დემოკრატია რე. დიუიშ ზიტყვეფით: "დემოკრატია დო ეთიკურ-იდალური კოჩიშობა ჩქიმო სინონიმეფი რე". დიუი კაბეტი შანულობას არზენდჷ სკოლეფს დო ომენოღალე ჯარალუას. თენეფი რდეს ჟირი ფუნდამენტური ელემენტეფი, ნამუეფით საჭირო რდჷ ექსპერიმენტული რჩქინაშ და პლურალობაშ გოვითარაფაშო. დიუი ანტკიცენს ნამდა რსული დემოკრატიაშო ხვალე გიშაგორუეფიშ ნება ვარე დასაბაღი. დემოკრატიაშა მიჭირინე მუჟამსჷთ არსებენს ჯგირო ფორმირებული ოჯარალე არზი (ინგლ. Public opinion). ოჯარალე არზიშ ფორმირაფა მუთმოხვადუ მენოღალეეფიშ, ექსპერტეფიშ დო პოლიტიკოსეფიშ ართოიანი კომუნიკაციათ.
ჯონ დიუიშ არზუანობა მერსხილი რე პრაგმატიზმიწკჷმა დო თინა მერჩქინელი რე ფუნქციონალიზმიშ ართ-ართ დუმარსხუაფალო. დიუი, თაშნეშე რდჷ მაეჩა ოშწანურაშ გონათაფაშ რეფორმატორი დო პროგრესული გონათაფაშ დო ლიბერალიზმიშ თარი პროპონენტი. თიში ომენცარე ნახანდეფი ორხველუდჷ ეპისტემოლოგიას, მეტაფიზიკას, ესთეტიკას, ხელუანობას, ლოგიკას, სოციალური თეორიას დო ეთიკას.
დიუიქ დებადჷ ვერმონტიშ ნოღა ბერლინგტონს. გურაფულენდჷ ვერმონტიშ უნივერსიტეტის. უკულ გურაფა გაგინძორჷ ჯონს ჰოპკინსიშ უნივერსიტეტის, სოდეთ თხილუ ოდოქტორე დისერტაცია. 1884–88 დო 1889–94 წანეფს მუშენდჷ მიჩიგანიშ უნივერსიტეტის. 1894 წანას გეგნორთჷ ჩიკაგოშ უნივერსიტეტიშა. ჸათაქ თიქ ქუდარსხუ ლაბორატორიული სკოლა, სოდეთ ტესტუნდჷ დო გიმირინუანდჷ პედაგოგიური მეთოდიშ პროგრესულ დო ინოვაციურ იდეეფს. დიუი 1910-იან წანეფიშე შარალენდჷ ჩინეთის, იაპონიას, 1934 წანას ობჟათე აფრიკას. დიუი 1937 წანას, მექსიკას, ხემანჯღვერენდჷ დიუიშ კომისიას, ნამუქჷთ ლევ ტროცკის, სსრრ-შ თარობაშ წჷმორინაფილი არძო ბრალი მუნწყუ.
ჯონ დიუი რდჷ ამერიკაშ ფსიქოლოგიაშ ასოციაციაშ დო ამერიკაშ ფილოსოფიაშ ასოციაციაშ პრეზიდენტი. დიუი, ჩარლზ ოსტინ ბირდი, ჯეიმს ჰარვეი რობინსონი დო თორსტეინ ვებლენიწკჷმა ართო რდჷ ნიუ-იორკიშ ახალი სკოლაშ ართ-ართი დუმარსხუაფალი.
დიუი რე ავტორი 700 სტატიაშ დო 40 წინგიშ. თიში ნახანდეფიშე ეიოშანალი რე: რეფლექსური არყაშ კონცეფცია ფსიქოლოგიას (1896), ჩქიმი პედაგოგიური კრედო (1897), ჯარალუა დო სკოლა (1899), მუჭო ფიფქრენთჷ (1910), დემოკრატია დო გონათაფა (1916), ადამიერიშ ხასიათი დო რჯებეფი (1922), გამოსთილება დო ორთა (1925), ჯარალუა დო თიში პრობლემეფი (1927), ინდივიდუალიზმი: ჯვეში დო ახალი (1930), ხელუანობა მუჭოთ გამოსთილება (1934), საართო რწუმა (1934), ლოგიკა: თეორიაშ რკვიება (1938), დუდიშალა დო კულტურა (1939).
ქოძირით თაშნეშე
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]რესურსეფი ინტერნეტის
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- ჯონ დიუი ენციკლოპედია ბრიტანიკას
- დიუიშ რკვიებეფიშ ცენტრი
- ჯონ დიუი - ნახანდეფი პროექტ „გუტენბერგის“
- დიუიშ ნახანდეფი Standard Ebooks-ის
- ნახანდეფი LibriVox-ის (აუდიოწინგეფიშ ოჯარალე დომეინი)
- დიუი გერმანული გონათაფას