ავღანეთიშ ომენოღალე ლჷმა

თარიღი	27 პირელი 1978
ორენი	ავღანეთი
შედეგი	იგჷნძორებუ კომუნისტეფიშ გიმორაგვაფა (1978); აოდპ-შ თარობაშ სააწმარენჯო არყება; სსრრ-შ ინტერვენცია (1979); სხუნუეფიშ რსხუშ ინტერვენციაშ აწორინალა; სხუნუეფიშ ჯარიშ გიშაჸონაფა(1989); აოდპ-შ თარობაშ აკოცჷმა (1992); ავღანეთიშ ისლამური სახენწჷფოშ დორსხუაფა (1992); ოურდუმე ბუნეფს შქას ლჷმა; თალიბანიშით ავღანეთიშ ისლამური საამიროშ დორსხუაფა (1996); გოართოიანაფილი ფრონტიშ ლჷმა თალიბანიშ საამიროშ სააწმარენჯოთ; ნატოშ ინტერვენცია (2001); თალიბანიშ თარობაშ დონთხაფა დო ავღანეთიშ ისლამური რესპუბლიკაშ დორსხუაფა (2001); თალიბანიშ არყება;

ავღანეთიშ ომენოღალე ლჷმა
	რგილი ლჷმაშ დო ლჷმა ტერორიზმიშ სააწმარენჯოთიშ ნორთი
	; ავღანეთიშ ორენი რუკას
თარიღი	27 პირელი 1978
ორენი	ავღანეთი
შედეგი	იგჷნძორებუ კომუნისტეფიშ გიმორაგვაფა (1978); აოდპ-შ თარობაშ სააწმარენჯო არყება; სსრრ-შ ინტერვენცია (1979); სხუნუეფიშ რსხუშ ინტერვენციაშ აწორინალა; სხუნუეფიშ ჯარიშ გიშაჸონაფა(1989); აოდპ-შ თარობაშ აკოცჷმა (1992); ავღანეთიშ ისლამური სახენწჷფოშ დორსხუაფა (1992); ოურდუმე ბუნეფს შქას ლჷმა; თალიბანიშით ავღანეთიშ ისლამური საამიროშ დორსხუაფა (1996); გოართოიანაფილი ფრონტიშ ლჷმა თალიბანიშ საამიროშ სააწმარენჯოთ; ნატოშ ინტერვენცია (2001); თალიბანიშ თარობაშ დონთხაფა დო ავღანეთიშ ისლამური რესპუბლიკაშ დორსხუაფა (2001); თალიბანიშ არყება;
	საართო ნოდინაფუეფი:; 1 405 111 – 2 084 468

ავღანეთიშ ომენოღალე ლჷმა — აკოანჯარაფილი კონფლიქტეფიშ სერია ავღანეთის პოლიტიკური ხეშუულებაშო ლჷმაშ გეშა. ლჷმაქ 1978 წანაშ 27 პირელს დიჭყჷ, მუჟამსჷთ ავღანეთიშ ოკათე-დემოკრატიულ პარტიაქ (აოდპ) ხეშუულებაშა ოურდუმე გჷნორთაშ შედეგო მორთჷნ, ნამუთ ჩინებული რე მუჭოთ საურიშ რევოლუცია. მოჩამილ მომენტშო (2017 წანაშ ღურთუთა) კონფლიქტი იგჷნძორებუ (მაშკვითა ფაზა). ისტორიოგრაფიას ტრადიციულო გიშმერთუ გეჸვენჯი ეტაპეფი:

ავღანეთიშ ომენოღალე ლჷმა (1978—1979), ნამუშ ბორჯის საურიშ რევოლუციაშ შედეგო ხეშუულებაშა მოულირი კომუნისტური თარობას აწმურედჷ ოპოზიციური ბუნეფი.
ავღანეთიშ ლჷმა (1979—1989), უწოხოლენი ეტაპიშ გოგჷნძარაფა, ნამუთ თაშნეშე ჩინებული რე ქიანაშა სხუნუეფიშ რსხუშ ჯარეფიშ ინტერვენციათ, ნამუთ მიშაჸონაფილქ იჸუ პროსხუნუური რეჟიმიშ ალარჷნალო, დო ფართო ინტერნაციონალური კონფლიქტით; ოპოზიციას ოხვარუდეს ააშ, პაკისტანი დო რანწკი შხვა ქიანა.
ავღანეთიშ ომენოღალე ლჷმა (1989—1992), ოურდუმე კომფლიქტიშ მასუმა ეტაპი, ნამუშ ბორჯის, სხუნუეფიშ რსხუშ ოთარობე ჯარეფიშ გიშაჸონაფაშ უკული, სსრრ-შ მატერიალური ალარჷნათ დო სხუნუეფიშ ოურდუმე ელმაჩამალეფიშ კათაფათ ლჷმა ოპოზიციური ნძალეფიშ სააწმარენჯოთ, ნამუსჷთ მუშჸურე ხურგაშ გალეშე ოხვარჷდეს.
ავღანეთიშ ომენოღალე ლჷმა (1992—1996), ლჷმაშ მასუმა ეტაპიშ გომორძგვილეფს, ოპოზიციური ბუნეფიშ დო ოველე ოურდუმე მადუედეეფს შქას კონფლიქტი.
ავღანეთიშ ომენოღალე ლჷმა (1996—2001), ოველე ოურდუმე მადუუდეფიშ კოალიციაშ შქას კონფლიქტი. კოალიცია ნამუსჷთ ჯოხოდჷ ოორუე ალიანსი, დო რელიგიური ფუნდამენტალისტური ყარაფიშ, ჩინებული მუჭოთ თალიბანი. თინეფს შქას მიშჷ ლჷმა.
ავღანეთიშ ლჷმა (2001—2014) — უშქურანჯობაშ წოროკათაფაშ საირქიანო ნძალეფიშ (ISAF) ოურდუმე ქიმინჯალა ოორუე ალიანსიშ ალარჷნალათ თალიბანიშ სააწმარენჯოთ, ნამუსჷთ 2001 წანაშ 11 ეკენიაშ გჷმორკვიაფაშ შედეგო ბრალი გეძუდჷ ტერორისტეფიშ ფორუალაშ დო ფუნდამენტალიზმიშ გოფაჩუაშ ხენწყაუალშ გეშა. თალიბანეფქ პარტიზანულ ლჷმაშა გეგნორთეს.
ავღანეთიშ ლჷმა (2015—~) — ნატოშ თარი ნძალეფიშ გიშაჸონაფა ავღანეთშე, დოსქიდჷ 13-ვითოშიანი კონტიგენტიქ ავღანეთიშ თარობაშ ალარჷნალო. ანტიოთარობე ბუნეფწკჷმა ლჷმა იგჷნძორებუ.

სქოლიო

[1] ttps://books.google.com/books?id=k86jifnA3oYC&pg=PA5&dq=osprey+russia+afghanistan&hl=en#v=onepage&q&f=false

[2] ttps://books.google.com/books?id=Hz5NzJtg48kC&pg=PA115&dq=soviet+afghan+war+safronov&hl=en#v=onepage&q=soviet%20afghan%20war%20safronov&f=false

[3] ttp://www.nonel.pu.ru/erdferkel/khalidi.pdf

[4] ttp://www.csmonitor.com/2001/0920/p1s3-wosc.htm

[5] ttp://costsofwar.org/sites/default/files/HMCHART_2.pdf

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]