დიონ კასიუსი
| დიონ კასიუსი | |
 | |
| დაბადებაშ თარიღი: |
დოხოლაფირო 165 |
|---|---|
| დაბადებაშ აბანი: | |
| ღურაშ თარიღი: |
დოხოლაფირო 235 (70 წანერი) |
| ღურაშ აბანი: | |
| ერუანობა: | |
| საქვარუა: | |
| Magnum opus: |
რომიშ ისტორია |
| ნინა: | |
დიონ კასიუსი (ბერძ. Δίων Κάσσιος, ლათ. Lucius Claudius Cassius Dio Cocceianus; დ. დოხოლაფირო 165 — ღ. დოხოლაფირო 235) — რომალი ისტორიკოსი დო სენატორი, "რომიშ ისტორია"-შ ავტორი.
დიონ კასიუსიქ დებადჷ ბითინიაშ ნოღა ნიკეას. დიდა ბერძენი ჸუნდჷ. დიონ კასიუსის მუში პოლიტიკური რინაშ გოძვენას უკინებუდჷ შხვადოშხვა პოსტეფი. იმპერატორი კომოდუსიშ ბორჯის რდჷ სენატორი. ლუციუს სეპტიმიუს სევერუსიშ ღურაშ უკულ, რდჷ სმირნაშ გუბერნატორი. დოხოლაფირო 205 წანას გინირთჷ კონსულო. თაშნეშე მუშენდჷ პროკონსულო აფრიკას დო პანონიას. იმპერატორი ალექსანდრე სევერუსიქ 229 წანას დიონი კინ ქუდანიშნჷ კონსულო. რინაშ ეკონია წანეფს დიონ კასიუსიქ ბითინიაშა დირთჷ, სოდეთ დოღურე დოხოლაფირო 235 წანას.
დიონ კასიუსი რე ავტორი მონუმენტური ნახანდიშ "რომიშ ისტორია", ნამუთ იკათუანს 80 წინგის დო ჭარილიე ბერძენული ნინაშა. კასიუსი ვითი წანაშ გოძვენას შაყარანდჷ ინფორმაციეფს, წყუეფს, დოკუმენტური მასალას დო უკულ 12 წანას ჭარუნდჷ რომიშ ისტორიას. წინგი ეთმოჭარუნს რომიშ 1,400 წანიანი პერიოდის. იჭყაფჷ მითოლოგიური თხობელუეფით, ენეასიშ იტალიაშა მულათჷ. წინგის მოჩამილი რე რომიშ დორსხუაფა (ჯვ.წ. 753 წანა), რომიშ რესპუბლიკაშ ფორმირაფა (ჯვ.წ. 509), იმპერიაშ დორსხუაფა (ჯვ.წ. 27). წინგი ითებუ იმპერატორი ალექსანდრე სევერუსიშ მართუალათ.
კასიუსიშ რომიშ ისტორიაშ ბრელი ნორთიქ ჩქინი ბორჯიშა თელო მაჭირინუ, მარა კანკალე ნორთიშე ხვალე ფრაგმენტეფი რე ასქილადირი.
რომიშ ისტორიას კაბეტი შანულობა უღჷ საქორთუოშ ისტორიაშ რკვიებეფიშო ხოლო.
აკოდგინალუა[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
რომიშ ისტორიაშ წინგეფი[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
| წინგი | ეჭარუა |
|---|---|
| 1 | რომიშ დორსხუაფა |
| 2 | რომიშ შკვითი ლეგენდარული მაფა დო მონარქიაშ გინორაგვაფა, რესპუბლიკაშა გინულა |
| 3 | რომიშ რესპუბლიკაშ ორდოიანი პერიოდი |
| 4 | დინახალენი კონფლიქტი პლებეეფს დო პატრიციეფს შქას, რომიშ დიქტატორიშ პოსტიშ დორსხუაფა |
| 5 | პლებეეფიშ დო პატრიციეფიშ პოლიტიკური ლჷმა, რომიშ ლჷმეფი ვოლსკეფიწკჷმა, ეტრუსკეფიწკჷმა, ეკვეფიწკჷმა დო საბინეფიწკჷმა, კორიოლანუსიშ გითოჩამა. ვითოჟირი ტაბულაშ კანონეფი |
| 6 | კონსულური ტრიბუნიშ დო ცენზორიშ პოსტეფიშ დორსხუაფა. ლჷმეფი ეტრუსკეფიწკჷმა, ფალისკეფიწკჷმა დო ვეიწკჷმა |
| 7 | ლჷმეფი გალეფიწკჷმა დო ლათინეფიწკჷმა. კამილუსიშ დიქტატორობა |
| 8 | ლჷმეფი სამნიტეფიწკჷმა დო კაპუაწკჷმა. ტრიბუნეფქ ხარხის ვალეფი გუნულეს |
| 9 | ლჷმეფი ტარანტოწკჷმა დო ეპიროსიწკჷმა. ეპიროსის მართუნდჷ მაფა პიროსი ეპიროსალი |
| 10 | რომი ორჯგინანს ტარენტოს დო ეპიროსის |
| 11 | მაართა პუნიკური ლჷმა. რომიშ ფლოტიშ დორსხუაფა |
| 12 | რომიშ გომორძგუა მაართა პუნიკური ლჷმას. რომიშ ლჷმეფი გალეფიწკჷმა, ფალისკეფიწკჷმა, ლიგურიაწკჷმა, კორსიკაწკჷმა დო სარდინიაწკჷმა. რომი იჭყანს ბერძენული საქვარეფიშა ინტერვენციას |
| 13 | მაჟირა პუნიკური ლჷმაშ დოჭყაფა |
| 14 | მაჟირა პუნიკური ლჷმა, კვინტუს ფაბიუს მაქსიმუსიშ დიქტატორობა |
| 15 | მაჟირა პუნიკური ლჷმაშ გაგინძორაფა. კანეშ ლჷმა. რომი ეთმეჭოფუნს კაპუას. არქიმედეშ ღურა |
| 16 | მაჟირა პუნიკური ლჷმაშ გაგინძორაფა. სციპიონი ესპანეთის |
| 17 | მაჟირა პუნიკური ლჷმაშ დათებუ დო რომიშ გომორძგუა |
| 18 | ლჷმა ფილიპე V მაკედონარიწკჷმა, კინოსკეფალეშ ლჷმა. კატონი დო თიში ჭარალუა |
| 19 | ლჷმა ანტიოქიწკჷმა. ჰანიბალიშ ღურა |
| 20 | ლჷმა დალმაციაწკჷმა. პოლიტიკური ურთიართობა როდოსიწკჷმა, კაპადოკიაწკჷმა დო ეგვიპტეწკჷმა |
| 21 | მასუმა პუნიკური ლჷმა. კართაგენიშ დო კორინთიშ მოჯალაგუა |
| 22‑29 | ბაკქანალიაშ სკანდალი. ლჷმეფი ესპანეთის, ლჷმეფი კიმბრეფიწკჷმა დო მარსიალეფიწკჷმა. დისკუსია ტიბერიუს გრაკქუსიშ გეშა |
| 30‑35 | მითრიდატული ლჷმეფიშ დოჭყაფა. რომიშ ომენოღალე ლჷმა ჯვ.წ. 83–82 წანეფს |
| 36 | სომეხური ოურდუმე კამპანიეფი. პომპეუსიშ ლჷმა პირატეფიწკჷმა |
| 37 | გნეუს პომპეუს მაგნუსიშ კარიერა. ოურდუმე კამპანიეფი იბერიას, სირიაშ დო ფინიკიაშ ანექსია დო მაართა ტრიუმვირატი (კრასუსი, იულიუს კეისარი, პომპეუსი) |
| 38 | ციცერონიშ გინოხორაფა. იულიუს კეისარიშ მაართა კონსულობა |
| 39 | გალიური ლჷმეფიშ გაგინძორაფა. იულიუს კეისარიშ მიშულა ბრიტანეთიშა |
| 40 | გალიური ლჷმეფიშ გაგინძორაფა. კეისარიშ მაჟირა მიშულა ბრიტანეთიშა. კრასუსიშ ჸვილუა. კონფლიქტი იჭყაფჷ კეისარიშ დო პომპეუსიშ შქას |
| 41 | კეისარი გინმოკვათჷნს რუბიკონს. დირაქიუმიშ ლჷმა, ფარსალოსიშ ლჷმა, პომპეუსიშ მარცხი |
| 42 | პომპეუსიშ ღურა |
| 43 | კეისარი ორჯგინანს სციპიონს დო გნეუს პომპეუს უკულაშის. კეისარიშ ტრიუმფი. კეისარიშ ფორუმიშ პროექტიშ დოჭყაფა. იულიუსიშ კალენდარიშ რეფორმა |
| 44 | კეისარიშ კულტი. კეისარიშ ჸვილუა |
| 45 | იულიუს კეისარიშ მონძე ოქტავიანე. თიში დოხასიათაფა. მაჟირა ტრიუმვირატი (ოქტავიანე, მარკუს ანტონიუსი, ლეპიდუსი) |
| 46 | ოქტავიანე ორჯგინანს ანტონიუსის |
| 47 | მასუმა ტრიუმვირატიშ ხეშულობა. ფილიპიშ ლჷმა. ბრუტუსიშ დო კასიუსიშ მარცხი |
| 48 | მასუმა ტრიუმვირატი. ოქტავიანე დო ანტონიუსი ორჯგინანა სექსტუს პომპეუსის |
| 49 | ოქტავიანე ორჯგინანს სექსტუს პომპეუსის, თაშნეშე არმიას დო ხეშულობას გილმანწყუნს ლეპიდუსის. ანტონიუსიშ მარცხი პართიალეფიწკჷმა. ოქტავიანე ეთმეჭოფუნს პანონიას. მავრიტანიაშ მიშულა რომიშ აკოდგინალუაშა |
| 50 | ოქტავიანე დო ანტონიუსი ოლჷმუნა ართიანს. აქციუმიშ ლჷმა დო ოქტავიანეშ გომორძგუა |
| 51 | ანტონიუსი დო კლეოპატრა. ანტონიუსი იჸვილუნს დუდის. ოქტავიანე ეთმეჭოფუნს ეგვიპტეს |
| 52 | ოქტავიანე ინწყუაფუ რომიშ ხვალახე მამართალო |
| 53 | ოქტავიანე გინმირთუ რომიშ ხვალახე მამართალო. იმპერიული პერიოდიშ დოჭყაფა |
| 54 | ოქტავიანე ავგუსტუსიშ ხეშულობაშ კონსოლიდაცია. |
| 55 | ოქტავიანეს უღურუ ჟირი ახალნორდი მონძე. ანტონიუსიშ ალმასქუშ ლივია დრუზილაშ გოლინაშ გოფართინაფა |
| 56 | ოქტავიანე ავგუსტუსიშ ღურა |
| 57 | ტიბერიუსიშ იმპერატორობა. თიში მართუალაშ დოხასიათაფა. დრუსუსიშ ღურა |
| 58 | სეიანუსიშ კარიერა. ტიბერიუსიშ ხეშულობაშ კონსოლიდაცია. ტიბერიუსიშ ღურა |
| 59 | გაიუს კეისარი, კალიგულა |
| 60-61 | კლავდიუსიშ იმპერატორობა. ბრიტანეთიშ ოკუპაცია. კლავდიუსიშ ღურა (წამალანს მუში ალმასქუ აგრიპინა). იმპერატორო გინმირთუ ნერონი |
| 62 | აგრიპინაშ ღურა. ბოუდიკაშ არყება, რომიშ დიდი დაჩხირი. გნეუს დომიციუს კორბულონი ეთმეჭოფუნს სომხეთის. სენეკაშ სუიციდი |
| 63 | ნერონიშ სუიციდი. ვესპასიანე იჭყანს იუდეარეფიშ მაართა ლჷმას. გალბაშ დო ოტონიშ კუნტა მართუალა |
| 64 | ვიტელიუსიშ იმპერატორობა |
| 65 | ვესპასიანეშ ხეშულობა. ვესპასიანეშ სქუა ტიტუსი ეთმეჭოფუნს იერუსალიმს, იმორძგვენს მაართა იუდეარეფიშ ლჷმას |
| 66 | ვესპასიანეშ ღურაშ უკულ, იმპერატორიშ ხვისტაშა ეშმურს ტიტუსი. ვულკანი ვეზუვიშ ეშაგორგოთი დო პომპეიშ მოჯალაგუა |
| 67 | დომიციანეშ მართუალა დო თიში დოხასიათაფა |
| 68 | ნერვაშ კუნტა მართუალა. ტრაიანეშ მართუალა. რომიშ გომორძგუა დაკიური ლჷმეფს. რომიშ ოურდუმე კამპანიეფი სომხეთის დო პართიას. მუთმოხვადუ კაბეტი დიხაშნწალუა ანტიოქიას. ტრაიანეშ ღურა |
| 69 | იმპერატორიშ ხვისტაშა ეშმურს ტრაიანეშ სქუალაფირი ადრიანე. ადრიანეშ დოხასიათაფა. ბარ-კოხბაშ არყებაშ მარცხი. ადრიანეშ ლახარა დო ღურა |
| 70 | ანტონინუს პიუსიშ იმპერატორობა |
| 71 | მარკუს ავრელიუსიშ იმპერატორობა . ლჷმეფი სომხეთის. |
| 72 | ლჷმეფი მარკომანეფიწკჷმა დო იაზიგეფიწკჷმა. კასიუსიშ არყება სირიას. მარკუს ავრელიუსიშ დოხასიათაფა |
| 73 | მარკუს ავრელიუსიშ სქუაშ კომოდუსიშ იმპერატორობა. კომოდუსიშ ჸვილუა |
| 74 | პერტინაქსი დო თიში ჸვილუა. დიდიუს იულიანუსი დო თიში ჸვილუა |
| 75 | ლუციუს სეპტიმიუს სევერუსიშ იმპერატორობა |
| 76 | სევერუსი ორჯგინანს ალბინუსის. ლჷმეფი კალედონიას |
| 77 | ვეზუვიშ ეშაგორგოთი. სევერუსიშ ღურა |
| 78 | კარაკალაშ იმპერატორობა დო თიში ლჷმეფი. ალექსანდრიალეფიშ მასიური ჸვილუა |
| 79 | მაკრინუსიშ ხეშულობა. მაკრინუსიშ პოლიტიკა ომენოღალე ლჷმეფს. მაკრინუსის გითმარაგუანს ჰელიოგაბალუსი |
| 80 | ჰელიოგაბალუსიშ ხეშულობა დო გინორაგვაფა. იმპერატორიშ ხვისტაშა ეშმურს ალექსანდრე სევერუსი |
ლიტერატურა[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
- Millar, Fergus (1964). A Study of Cassius Dio. Clarendon Press.
- Lange, Carsten Hjort; Madsen, Jesper Majborm, eds. (2016). Cassius Dio: Greek Intellectual and Roman Politician.