მარკუს ავრელიუსი

ვიკიპედიაშე
მარკუს ავრელიუს ანტონინუსი
ლათ. Marcus Aurelius Antoninus
მარკუს ავრელიუს ანტონინუსი ლათ. Marcus Aurelius Antoninus
მარკუს ავრელიუსიშ ბიუსტი
რომიშ იმპერატორი
პოსტის გერინაშ ბორჯი
7 მელახი, 161 წანა – 17 მელახი, 180 წანა
წიმოხონიანტონინუს პიუსი
მონძეკომოდუსი

დუნაბადი26 პირელი, 121
რომი, იტალია, რომიშ იმპერია
ნაღურამელახი 17, 180 (58 წანერი)
ვინდობონა, ჟინი პანონია, ვარდა სირმიუმი, თუდონი პანონია
ნთხორუ აბანიადრიანეშ მავზოლეუმი
მუმამარკუს ანიუს ვერუსი
ნანადომიცია ლუცილა
ალმასქუფაუსტინა უკულაში
რელიგიაჯვეშრომაული რელიგია

მარკუს ავრელიუს ანტონინუსი (ლათ. Marcus Aurelius Antoninus; დ. 26 პირელი, 121 — ღ. 17 მელახი, 180) — რომიშ იმპერატორი ანტონინუსეფიშ დინასტიაშე 161-180 წანეფს დო სტოიცისტი ფილოსოფოსი. ავრელიუსი რდჷ რომული თინჩალაშ პერიოდიშ ეკონია წჷმმარინაფალი დო რომიშ ხუთი ჯგირი იმპერატორიშე ეკონია. 140, 145 დო 160 წანეფს უკინებუდჷ რომიშ კონსულიშ პოსტი.

დებადჷ პრეტორი მარკუს ანიუს ვერუსიშ დო თიში ალმასქუ დომიცია ლუცილაშ ფანიას. მარკუსის მუმაქ ადრე დუღურჷ დო თის უმოსო დიდა დო ბაბუ რდუნდეს. ჭიჭე რდუნ თეშ მარკუსი ანტონინუს პიუსიქ ქიმიისქუალუ.

მარკუსის ახალნორდობას ჯგირი გონათაფა მეუღებუ. თიში მაგურაფალეფი რდეს ჰეროდე ატიკუსი დო მარკუს კორნელიუს ფრონტონი. 145 წანას მარკუსიქ ოსურო ქიმიჸუნჷ ანტონინუსიშ ძღაბი ფაუსტინა.

161 წანას დოღურჷ ანტონინუს პიუსიქ დო იმპერატორიშ ხვისტაშა გეშართჷ მარკუს ავრელიუსიქ, ლუციუსიწკჷმა ართო, ნამუთ თაშნეშე ანტონინუსიშ სქუალაფირი რდჷ. ლუციუსიშ ღურაშახ (169 წანას), ჟირი იმპერატორი ართო მართუნდჷ რომიშ იმპერიას. თენა ისტორიული პრეცენდენტი რდჷ.

მარკუს ავრელიუსიშ იმპერატორობა იხასიათებუ ოურდუმე კონფლიქტეფით. რომი ოლიმუდჷ პართიაშ იმპერიას დო დიდი სომხეთის. მარკუს ავრელიუსიქ ორჯგინჷ მარკომანეფს, კვადეფს, სარმატალი იაზიგეფს დო მარკომანული ლჷმეფს მიოჭირინუ გომორძგუას. მარა ჸათე დო შხვა გერმანული ტომეფიშ პრობლემაქ ავრელიუსის იშენ ვეგნაჭყვიდუ. ავრელიუსიშ მართუალაშ ბორჯის ძალამს გენძალიერჷ ქირსიანეფიშ თხოზინქ, მარა ჸათე საქვარს ავრელიუსი პერსონალურო ვაკათუდჷ. 165-166 წანეფს რომიშ იმპერიას გიფაჩჷ პანდემიაქ, ნამუქჷთ იმპერიას კაბეტი ზარალი მიორინუ დო მოჯალაგუ დოხოლაფირო 5-10 მილიონი მახორუ.

მუჭოთ წოხოლენი შხვა იმპერატორეფს, მარკუს ავრელიუსის მონძე ვაუსქუალუაფუ. ავრელიუსიშ ღურაშ უკულ იმპერატორიშ ხვისტაშა ეშართჷ კომოდუსიქ, ნამუთ მუმაწკჷმა ართო მართუნდჷ იმპერიას 177 წანაშე. ავრელიუსიშ ღურაშ უკულ, კომოდუსიქ ხვალახე მამართალო გჷნირთჷ.

მარკუს ავრელიუსი რდჷ გიშარჩქინელი მოარზუანე დო ფილოსოფოსი. თიში შანულამი ნახანდი რე "მედიტაციეფი", ნამუთ სერიოზული წყუ რე ანტიკური სტოიცისტური ფილოსოფიაშ ორკვიებელო.

ლიტერატურა[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

  • Birley, Anthony R. Marcus Aurelius: a biography. London: Routledge, 1966, rev. 1987.
  • McLynn, Frank. Marcus Aurelius: A Life. New York: Da Capo Press, 2009.
  • McLynn, Frank. Marcus Aurelius: Warrior, Philosopher, Emperor. London: Bodley Head, 2009.