თამაზ I

	თამაზ I
	;
ირანიშ შაჰი
პოსტის გერინაშ ბორჯი
	23 მესი, 1524 – 25 მესი, 1576
წიმოხონი	ისმაილ I
მონძე	ისმაილ II
ნაღურა	მესი 25, 1576 (62 წანერი); ყაზვინი, სეფიანეფიშ იმპერია
მუმა	ისმაილ I
ნანა	თაჯლუ ხანუმი
ალმასქუ	სულთანუმ ბეგუმი; სულთან-აღა ხანუმი; დო შხვეფი
სქუალეფი	ვითოსუმი ქომოლსქუა: მუჰამად ხუდაბანდა, ისმაილ II, მურად მირზა, სულეიმან მირზა, ჰეიდარ მირზა, მუსტაფა მირზა, ჯუნაიდ მირზა, მაჰმუდ მირზა, იმამ ყული მირზა, ალი მირზა, აჰმედ მირზა, მურად მირზა, ზაინ ალ-აბედინ მირზა, მუსა მირზა; ვითოსუმი ცირასქუა (რჩქინელი რე ბრუოშ ჯოხო): გოჰარ სულთან ბეგუმი, ფარი ხან ხანუმი, ზეინაბ ბეგუმი, მარიამ ბეგუმი, შაჰრბანუ ხანუმი, ხადიჯა ბეგუმი, ფატიმა სულთან ხანუმი, ხანიშ ბეგუმი
რელიგია	შიიზმი

თამაზ I (სპარს. طهماسب, დ. 22 ფურთუთა, 1514 — ღ. 25 მესი, 1576) — სეფიანეფიშ იმპერიაშ რანწკით მაჟირა შაჰი, 1524-1576 წანეფს. თიშე მეტ ხანს სეფიანეფიშ იმპერია მითინს ვაუმართჷ. რდჷ ისმაილ I-შ დო თიში ალმასქუ თაჯლუ ხანუმიშ უნჩაში ქომოლსქუა.

ხვისტაშა ეშართჷ ვითი წანერქ, 1524 წანაშ 23 მესის, მუამუშიშ ღურაშ უკულ. თამაზიშ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს, სპარსეთის იბურჯანდჷ ომენოღალე ლჷმეფი ყიზილბაშეფს შქას, ნამუქჷთ 1532 წანაშახ გეგინძორჷ. უკულიანი პერიოდის შაჰ-თამაზიქ განძალიერჷ მუში ხეშუულება დო ქიდიჭყჷ აბსოლუტური მართუალა. 1532 წანაშე ირანი ოლიმუდჷ ოსმალეთიშ იმპერიას. კონფლიქტიქ 1555 წანაშახ გეგინძორჷ დო გეთუ სეფიანეფიშ მარცხით. ლჷმაშ მიმალობაშ გოძვენას, თამაზიქ ოთხიშა (1541, 1547, 1551, 1554) გემშეჭკირჷ ქართლიშ ომაფეშა. ეკონია ლესქერობას გეჭოფუ 30,000 ტყვე დო სპარსეთიშა გეგნახორუ.

1555 წანაშ 29 მესის, თამაზიქ ოსმალეთიშ სულთანი სულეიმან I-წკჷმა ქუდოდვუ ამასიაშ ზე, ნამუშ ნძალათ ოსმალეთიქ მიპალუ შქაწყარმალონაშ უდიდაში ნორთი, ბჟადალი ერაყი, ბჟადალი სომხეთი დო ბჟადალი საქორთუო. სეფიანეფიშ კონტროლიშ თუდო ქუდოსკიდჷ თავრიზიქ, ბჟაეიოლი საქორთუოქ, ბჟაეიოლი სომხეთიქ, ბჟაეიოლი ქურთისტანქ, დაღესტანქ, აზერბაიჯანქ დო სპარსეთიშ ოორუე-ბჟადალი სანძღოეფიშ გოხოლუას მადვალუ ჸეთი ტერიტორიეფქ, ნამუეფით ლჷმაშ დოჭყაფაშახ სპარსეთიშ აკოდგინალუაშა მიშმეშჷ. ერზურუმქ, ვანქ დო შაჰრეზურქ გინირთჷ ბუფერული ზონეფო ირან-ოსმალეთიშ შქას. ყარსიქ გჷმოცხადებულქ იჸუ ნეიტრალური ზონათ.

თამაზი ოცადუდჷ ევროპაშ ქირსიანული სახენწჷფოეფი ვენეციაშ რესპუბლიკა დო ჰაბსბურგეფიშ მონარქიაწკჷმა (ნამუეფით ოსმალეთის ონტერუდეს) ოურდუმე-პოლიტიკური ალიანსიშ აკოქიმინუას, მარა თიში ჸათე ცადებეფქ უშედეგოთ გეთუ.

თამაზ I თაშნეშე ოლიმუდჷ ბუხარალი უზბეკეფს. 1528 წანას, ჯამიშ ლჷმას, თამაზიქ ორჯგინჷ უზბეკეფს არტილერიაშ გიმორინაფათ. თამაზი ალურდჷ მოგოლეფიშ იმპერიაშე გინორაჸილი იმპერატორს ჰუმაიონის, ნამუთ ხვისტაშ დორთინაფას ოცადუდჷ. მარა საგამათ თამაზიქ ჰუმაიონის მოთხუ შიიზმიშ მეღება.

თამაზიქ დადაღარჷ ყიზილბაშეფიშ გოლინა დო განძალიერჷ ოშურიელე პიჯეფიშ, გამუსლიმანებული ქორთუეფიშ დო სომეხეფიშ როლი სეფიანეფიშ პოლიტიკას დო ადმინისტრაციას. თამაზიქ ღურუ 1576 წანაშ 25 მესის, 62 წანერქ. თიში ღურაშ უკულ ქიდიჭყჷ ომენოღალე ლჷმაქ ხეშუულებაშო.

რესურსეფი ინტერნეტის[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]