ლავური ბუმა
.jpg)
ლავური ბუმა (ლავური ღვარი) — ლავაშ დვალირობაშ ფორმა, ნამუთ გჷთმიჭყაფუ ლავაშ ეშაგორგოთინიშ გეშა. წჷმარინუანს სიგჷრძას გჷნოზინდილ გეოლოგიურ რსხულს, ნამუშ სიგჷრძა დო სიგანა მებუნაფილი რე ლავაშ სიზისქეშა დო ტერიტორიაშ გეკინალაშა. მუჭოთ თაშინ, ბჟე ლავური ბუმაშ სიგჷრძა უშანულამე რე (1-10 კმ) მორო დჷმახასიათაფალიე დიდი სიფსქა (25-30 მ). ბაზალიტური ლავური ბუმეფშო დჷმახასითაფალიე დიდი სიგჷრძა (მუსხირენი ვითული კილომეტრი), ალაზიმაფათ მორჩილ სიგანა დო სიფსქა. ბუმაშ ნჭება თაშნეშე მებუნაფილიე ლავაშ სიზისქეშა დო რელიეფიშა. ლავური ღვარეფიშ არძოშე დიდი ნჭება მიშეძირე ვულკანური კრატერიშე ლავაშ გინულაბორჯის, ოდო უკული შარაშ გოგინძორაფაბორჯის ნჭება ჭიეჭიეთ ირკენს.[1]
არძოშე დიდი ნჭება ახასიათენა აა-შ ლავეფს (24 კმ/სთ). ზისქე ლავაშ ნჭება ალაზიმაფათ უშანულამე რე. პრეისტორიულ პერიოდის ისლანდიაშ ვულკან ტროლია-დანგიაშე (სიმაღალა 1468 მ) ლავაშ ეშასოფუაშ გეშა გიჭყჷ ლავური ბუმაქ, ნამუშ სიგჷრძა რე 120 კმ.[1] ავსტრალიას ჩინებულიე ლავური ბუმა, ნამუშ სიგჷრძა რე160 კმ (უნდარიშ ვულკანური ნაციონალური პარკი). დიდი ლავური ბუმეფი გარჩქუნა თაშნეშე ისლანდიაშ ვულკან ლაკის (60 კმ) დო იაპონიაშ ვულკან ასამა-იამას (80 კმ). ლავური ბუმეფიშ ჟიდოხი ნამთინეშა ლეხერეფითიე გართულებური, ნამთინეშა თის წჷმორინაფილიე ჩანარობა.
ლავა ჭიეჭიეთ რგიდუ, ოდო უკული, მიარე წანაშ მალობას ჩენდუ (მიკობუნაფილიე გინულაშ სიფსქაშა). თეწკჷმაშენო ღვარს გორჩქინელი ჩანარობა, ნამთინეშა თახმი ტყაშა გინმურს. ბუმეფი ნამთინეშა, მუში ეკონიას ტობას, ვარა გვალოთ ზუღას შიბულენა.
საქორთუოს ფირჩას რე გოვითარაფილი ლავური ბუმეფი (ღვარეფი), ნამუეფით ღოზობურო რე წჷმორინაფილი დო კლასიკურო გჷმოხანტილიე ობჟათე საქორთუოს დო ყელიშ რაიონს. ნამთინე თინეფშე კუნტა სიგჷრძათ გჷშმეგორუ, ოდო ნამთინეს პიჯიქილიე, დიდი სიგჷრძა ახასიათენს. საქორთუოშ არძოშე დიდი ლავური ბუმა რე — ხუნანიშ ლავური ღვარი (სიგჷრძა 120-125 კმ), ნამუქჷთ მაანთხაშურს ჯავახეთიშ ქჷნდჷრიშ ობჟათე კართეეფშე გჷმორთჷ და მუში ბოლოეფით მარნეულიშ დჷკიშახ მეურს (უმოსი აიწორო წყარმალუ ხრამიშ ლეხერშახ), სოდეთ თაქ ალუვიონითიე ფორილი. არგამას რჩქჷ, ნამდა ხუნანიშ ლავური ღვარი, რზენიშ ტერიტორიას, მუსხირენი წყარმალუშ პალეოლეხერეფითიე გჷმულირი დო გართულებურიე ტექტონიკური პროცესეფით.[2]
ჩქინწკჷმა მიპალუაფუ შხვა ლავური ღვარეფი ხოლო, ნამუეფით ალაზიმაფათ ჭიჭე სიგჷრძათ გჷშმეგორუნა. მაანთხაშურს ჯავახეთიშ ქჷნდჷრიშ ოორუე-ბჟადალიშ ტერიტორიაშე გჷმონჯირელიე ღვარი, ნამუთ დოხოლაფირო ასპინძაშახ მეურს. მუსხირენი ლავური ბუმა რე მოულირი თაშნეშე ყელიშ ნარაზენიშ შხვადოშხვა ნორთეფშე, გერმუხიშ ქჷნდჷრიშე გჷმულირ ლავურ ღვარს 3 კმ სიგჷრძა უღუ დო ნამუთ ოფუტე ქნოღოშახ მეურს. ვარა მაღრან-ბჟადალიშ ლავური ღვარი (სიგჷრძა 15 კმ), ნამუშ ჟიდოხი ქუალეფითიე გართულებური. ლავური ღვარეფი რე თაშნეშე მორჩილ კავკაციონს (თორიშ რაიონი).[2]
ქოძირით თაშნეშე
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]რესურსეფი ინტერნეტის
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- ლავური ბუმა – ენციკლოპედია ბრიტანიკა (ინგლისური)
- ლავური ბუმა – დიდი სხუნუეფიშ ენციკლოპედია Archived 2010-09-17 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
- კოროცხუაფონი ერკებულიშ ელემენტი
{{ქიანაშ მუნაჩემეფი {{{1}}} | country flaglink2 | variant = | size = | name = | altlink = მორაგბეეფიშ ერუანული ნაკორობა | altvar = rugby }}
- კოროცხუაფონი ერკებულიშ ელემენტი
{{ქიანაშ მუნაჩემეფი {{{1}}} | country flaglink2 | variant = | size = | name = | altlink = მორაგბეეფიშ ერუანული ნაკორობა | altvar = rugby }}
სქოლიო
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- ↑ 1.0 1.1 Геологический словарь, Том I, м—я. Государственное научно-техническое издательство литературы по геологии и охране недр. М., 1955
- ↑ 2.0 2.1 მარუაშვილი ლ.. საქორთუოშ ფიზიკური გეოგრაფია (საქორთუოშ სსრ ორთაშობური პიჯალეფიშ ზოგადი დოხასიათაფა დო რეგიონული ეჭარილობა). ქართი, საქ.: ცოდნა, ხს. 31/173-174 ქთ. 1964.