საქორთუოშ პარლამენტი

ვიკიპედიაშე
საქორთუოშ პარლამენტი
ქორთ. საქართველოს პარლამენტი
მა-10 მოჭანაფაშ პარლამენტი
ტიპი
ორგანოშ ტიპი ართპალატამი
მადუდე
დუდმახვენჯი კახა კუჭავა, ქორთული ორცება
2021 წანაშე
მაკათურეფი 150
პოლიტიკური ბუნეფი

██ ქორთული ორცება: 92 აბანი

██ ევროპული საქორთუო: 19 აბანი

██ ართოიანი ნაციონალური ყარაფი: 6 აბანი

██ საქორთუოშ პატრიოტეფიშ ალიანსი: 7 აბანი

██ დუდიშული: 12 აბანი

██ საქორთუოშ კონსერვატიული პარტია: 3 აბანი

██ "დუდიშული კანონმადვალუეფი": 6 აბანი

██ ვაკანტური: 5 აბანი

ოგიშაგორუე სისტემა 77 პროპორციული
73 მაჟორიტარული
ხუნეფიშ აბანი
Parlamento de Georgia, Tiflis, Georgia, 2016-09-29, DD 07.jpg
პარლამენტიშ დგჷმილი,
რუსთაველიშ გამზირი №7
ქართი
ვებ-ხასჷლა
www.parliament.ge

საქორთუოშ პარლამენტისაქორთუოშ უმაღალაში წჷმმარინაფალი ორგანო, ნამუთ ახორციელენს ოკანონდუმადვალე ხეშულობას, გჷთმოთანჯუნს ქიანაშ დინოხოლენ დო გალენ პოლიტიკაშ თარ გეზეფს დო აკონტროლენს თარობაშ საქვარუას [1]. ასე საქორთუოშ პარლამენტი რე ართპალატიამი ორგანო, ნამუთ გიშეგორუაფუ საარძო, წორწო დო ბონი ოგიშაგორუე ნებაშ ოსხირით ფორილი კალიშრღვაფათ, ოთხი წანაშ ვადათ დო აკმოდირთუ პროპორციული სისტემათ გიშაგორილი 75 დო მაჟორიტარული სისტემათ გიშაგორილი 75 მაკათურშე[2].საქორთუოშ კონსტიტუციაშ მეჯინათ, საქორთუოშ ნთელ ტერიტორიას გეჸვენჯი პიჯალეფიშ აკომუშებაშ დო აბანობური დუდმართუაშ ორგანოეფიშ ფორმირებაშ უკული, საქორთუოშ პარლამენტი იჸი ჟირპალატიამი: გიმენი პალატა - რესპუბლიკაშ სხუნუ დო ჟინი პალატა - სენატი. პარლამენტიშ ნებაგოქუნელობეფი დო შხვა თიწჷკუმა მიკორსხილი სამართლებური ოკითხეფი გოთანჯილიე საქორთუოშ კონსტიტუციაშ მასუმა დუდს (ბირგულეფი: 48-68), პარლამენტიშ დინოხოლენი სტრუქტურა დო მუშობაშ წესი — პარლამენტიშ რეგლამენტითიე გოთანჯილი.

პარლამენტიშ გეჸვენჯი გიშაგორუეფი იტარებუაფუ პარლამენტიშ ნებაგოქუნელობაშ ვადაშ თებაშ კალენდარული წანაშ გჷმათუთას. გიშაგორუეფიშ თარიღის მითმიორჩქინანს საქორთუოშ პრეზიდენტი გიშაგორუეფშახ ვაუგვიანაშ 60 დღაშა[3]. საქორთუოშ პარლამენტიშ დოთხირიშ ნება უღუ ხვალე საქორთუოშ პრეზიდენტის, კონსტიტუციათ გოთანჯილ შვანეფს. საქორთუოშ პარლამენტიშ ორენჯი რე ნოღა ქუთეში[4]. ასე ქიმინჯენს 2016 წანაშ მოჭანაფაშ პარლამენტი.

ისტორია[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

კანკალე ავტორიშ არზით მაართა ცადუა საქორთუოს წუმმარინაფალი ორგანოშ აკოხანდუა მითმიაჭარუ XII ოშწანურას, მუჟანსჷთ ინგლისის „დუდიშალაშ დიდი ქარტიაშ“ მეღებაშახ ჭიჭე ხნით წოხოლე, დიდგვარუანეფს შქას, ომაფეშ მეჭურჭლეთუხუცესი ყუთლუ-არსლანიშ დუდალათ, აკიმუშუ ომაფე ნძალაგოქუნელობეფიშ გოხურგუაშ დო პარლამენტიშ ტიპიშ ორგანოშ - კარავიშ აკომუშებაშ იდეა. ბუტაკიას საბოლოოთ მაფაშ გოხურგელი ნძალაგოქუნელობაშ ალმაჸვენჯეეფქ გიმორძგvეს, მარა მაფაქ აძვილებურქ იჸუ მუშ ოსხუნუე ორგანოშ - დარბაზიშ როლი დო ფუნქციეფი გუფართებუდჷკონი.

მაართა ოკანონდუმადვალე ორგანოქ საქორთუოს დირსხუ საქორთუოშ დემოკრატიულ რესპუბლიკას 1918-1919 წანეფს დო ჯოხოდჷ ერუანული სხუნუ. 1919 წანას სხუნუქ წუმმარინაფალი ნებაგოქუნელობა გეგინაბარჷ საქორთუოშ დუმარსხუაფალ კათუას, ნამუთ საქორთუოშ პარლამენტიშ მოჭანაფაშახ თიშ მანგიორო მუშენდჷ, მუქჷთ გოთანჯილქ იჸუ კათუაშეხ მეღებულ საქორთუოშ კონსტიტუციათ.

საქორთუოშ პარლამენტიშ მოჭანაფაქ ვემიხუჯინჷ სხუნუეფიშ სოციალისტური სხუნუეფიშ ოკუპაციაშ გეშა. 1921 წანას საქორთუოშ რევკომქ დეკრეტით დოთხიებულო გაგჷმაცხადჷ დუმარსხუაფალი კათუა დო გეგმიცხადჷ სხუნუეფიშ ხეშულობა. 1921-1938 წწ წუმმარინაფალი ორგანოეფი რდჷ მოხანდეეფიშ, ყაზახეფიშ დო ჭითაარმიალეფიშ სხუნუეფი. 1938-1990 წანეფს არსებენდჷ ართი უმაღალაში წუმმარინაფალი ორგანო - საქორთუოშ სსრ-იშ უმაღალაში სხუნუ, ნამუსჷთ უმაღალაში ხეშულობა ფორმალურო ორხველუდჷ, სინანდულეს საპარლამენტო ხეშულობა საქორთუოს ფაქტობურო ვაარსებენდჷ. 1990 წანაშ 28 გჷმათუთას საქორთუოს იტარჷ სხუნუეფიშ კათუაშ ისტორიას მაართა მიარეპარტიულ გიშაგორუეფქ, ნამუშ ოსხირს გიშაგორილქ იჸუ საქორთუოშ რესპუბლიკაშ უმაღალაშ სხუნუქ. 1992 წანას საქორთუოშ ოურდუმე სხუნუქ, ნამუთ ობუნტაკუდჷ თიმბორჯიშ ლეგიტიმურ ხეშულობას (პრეზიდენტი, უმაღალაში სხუნუ) დო თიმ ბორჯიშო უკებუდჷ ურკე ფაქტობური ხეშუულება, გეგმაცხადჷ 1921 წანაშ საქორთუოშ კონსტიტუციაშ კინე აკოდგინუა დო ქიმიორჩქინუ ახალი გიშაგორუეფი, ვაუგვიანაშ თიმ წანაშ დამორჩილშო. ჭიჭე ხანშა ოურდუმე სხუნუქ გეგნიქიმინუ საქორთუოშ რესპუბლიკაშ სახენწჷფო სხუნუთ, ნამუთ უმოს ფართო, წუმმარინაფალი ორგანო რდჷ. დამორჩილიშ გიშაგორუეფიშ ოსხირს გიშაგორილქ იჸუ მაართა პარლამენტქ ზოხორინალაშ უკული.

1995 წანას მეღებულ საქორთუოშ კონსტიტუციაქ გოთანჯჷ პარლამენტიშ აბანი ქიანაშ პოლიტკურ მონწყილობას:

ვიკიციტატა
„საქართველოს პარლამენტი არის ქვეყნის უმაღლესი წარმომადგენლობითი ორგანო, რომელიც ახორციელებს საკანონმდებლო ხელისუფლებას, განსაზღვრავს ქვეყნის საშინაო და საგარეო პოლიტიკის ძირითად მიმართულებებს, კონსტიტუციით განსაზღვრულ ფარგლებში კონტროლს უწევს მთავრობის საქმიანობას და ახორციელებს სხვა უფლებამოსილებებს.“
(საქართველოს კონსტიტუცია, თავი მესამე, ბირგული 48)
ვიკიციტატა
„საქორთუოშ პარლამენტი რე ქიანაშ უმაღალაში წუმმარინაფალი ორგანო, ნამუთ ახორციელენს ოკანონდუმადვალე ხეშუულებას, გუთმოთანჯჷნს ქიანაშ დინოხოლენ დო გალენი პოლიტიკაშ თარ მიმართულებეფს, კონსტიტუციათ გოთანჯილ ფარგლეფს აკონტროლენს თარობაშ საქმიანობას დო ახორციელენს შხვა ნებაგოქუნელობებს.“
(საქორთუოშ კონსტიტუცია, დუდი მასუმა, ბირგული 48)


საინტერესო ცნობეფი[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]


რესურსეფი ინტერნეტის[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

სქოლიო[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

მეღანკუა[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

წყუ[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

  1. საქორთუოშ კონსტიტუცია, დუდი მასუმა, ბირგული 48
  2. საქორთუოშ კონსტიტუცია, დუდი მასუმა, ბირგული 49
  3. საქორთუოშ კონსტიტუცია, დუდი მასუმა, ბირგული 50
  4. საქორთუოშ პარლამენტის აბანდვალაქ საქორთუოშ კონსტიტუციას ჟირშა დითირჷ: დუდმაართათ პარლამენტიშ ორენჯი საქორთუოშ ნანანოღა ქართი რდჷ, 2009 წანაშ თირუეფიშ უკული (24.09.2009 N1674), კონსტიტუციაშ მეჯინათ, ორენჯო ნოღა ქართიქ დო ნოღა ქუთეშიქ გინითანჯჷ, მარა პლენარული აკოხუნეფი ხვალე ქუთეშის ოკო ტარებედკო, 2011 წანაშ საკონსტიტუციო თირუეფიშ უკული (14.07.2011 N4985), ნამუქჷთ ნძალაშა მიშართჷ 2012 წანაშ 1 გჷმათუთაშ საპარლამენტო გიშაგორუეფიშ უკული, საქორთუოშ პარლამენტიშ ორენჯი ხვალე ნოღა ქუთეშიე.
  5. საქორთუოშ კანონი „საქორთუოშ პარლამენტიშ ერუანულ ბიბლიოთეკაშე“