უილარდ ლიბი

ვიკიპედიაშე
უილარდ ლიბი
ინგლ. Willard Libby
დაბადებაშ თარიღი:

17 ქირსეთუთა, 1908

დაბადებაშ აბანი:

გრანდ-ველი, კოლორადო, ააშ

ღურაშ თარიღი:

ეკენია 8, 1980 (71 წანერი)

ღურაშ აბანი:

ლოს-ანჯელესი, კალიფორნია, ააშ

მენოღალობა:

ამერიკაშ აკოართაფილი შტატეფიშ შილა ააშ

ომენცარე სფერო:

ფიზიკური ქიმია

სამუშაშ აბანი :

კალიფორნიაშ უნივერსიტეტი (ბერკლი)
კოლუმბიაშ უნივერსიტეტი
ჩიკაგოშ უნივერსიტეტი
კალიფორნიაშ უნივერსიტეტი (ლოს-ანჯელესი)

ალმა-მატერი:

კალიფორნიაშ უნივერსიტეტი (ბერკლი)

ომენცარე ხემანჯღვერი:

უენდელ მიტჩელ ლატიმერი

ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი:

მორის სანფორდ ფოქსი
შერვუდ როულენდი

ჯილდოეფი დო პრემიეფი:

ელიოტ კრესონიშ მენდალი ( 1957)
უილარდ გიბსიშ პრემია (1958)
ჯოზეფ პრისტლიშ პრემია (1959)
ალბერტ აინშტაინიშ პრემია (1959)
ნობელიშ პრემია ქიმიაშ დარგის (1960)
არტურ ლუის დეიშ მენდალი (1961)

უილარდ ფრენკ ლიბი (ინგლ. Willard Frank Libby; დ. 17 ქირსეთუთა, 1908, გრანდ-ველი, კოლორადო, ააშ — ღ. 8 ეკენია, 1980, ლოს-ანჯელესი, კალიფორნია, ააშ) — ამერიკალი ფიზიკოს-ქიმიკოსი, მიშეღჷ დიდი მენცარული კონტრიბუცია რადიონოშქერბადული დოთარიღაფაშ გოვითარაფაშა 1949 წანას. ჸათეშ გეშათ ლიბიქ 1960 წანას მიპალუ ნობელიშ პრემია ქიმიაშ დარგის 1960 წანას. რადიონოშქერბადული დოთარიღაფაქ მახვამილუ რევოლუცია არქეოლოგიაშ დო პალეონტოლოგიაშ დარგეფს. ლიბიქ მუშ მენცარული რკვიებეფით ოძირუ ნამდა შილებედჷ ტრიტიუმიშ გიმორინაფა ხოლო წყარიშ დოთარიღაფაშო.

უილარდ ლიბი გურაფულენდჷ კალიფორნიაშ უნივერსიტეტის (ბერკლი), სოდეთ თხილუ ოდოქტორე დისერტაცია ქიმიას, 1933 წანას. ჸათე პერიოდის ლიბიქ გიმირკვიუ შხვადოშხვა რადიოაქტიური ელემენტეფი დო გეიგერიშ ელექტრონული ინსტრუმენტიშ გიმორინაფათ ზიმუ სუსტი ორთაშობური დო ხელუანური რადიოაქტივობა. მაჟირა მოსოფელიშ ლჷმაშ ბორჯის ლიბი ოკათუდჷ მანჰეტენიშ პროექტის, სოდეთ დიდი თია მიშეღჷ აირეფიშ დიფუზიაშ პროცესეფიშ რკვიებაშა. ლჷმაშ თებაშ უკულ უილარდ ლიბი მუშენდჷ ჩიკაგოშ უნივერსიტეტიშ ატომური რკვიებეფიშ ინსტიტუტიშ პროფესორო. ლიბიქ ჸათაქ გიმოგონჷ ორგანული ნიფთიერებეფიშ დოთარიღაფაშ ტექნიკა ნოშქერბადი 14-იშ გიმორინაფათ. 1950 წანაშე ლიბი მუშენდჷ ამერიკაშ ატომური ენერგიაშ კომისიას. 1950-იან წანეფს ლიბი, ედვარდ ტელერიწკჷმა ართო, რდჷ წყარბადიშ ბომბიშ გოვითარაფაშ დო ატმოსფერული ატომური ტესტირაფაშ პროპონენტი. 1959 წანას უილარდ ლიბიქ ომუშებუშა კალიფორნიაშ უნივერსიტეტიშა (ლოს-ანჯელესი) გეგნორთჷ, სოდეთ იმუშუ 1976 წანაშა. 1962 წანაშე ლიბი რდჷ უნივერსიტეტიშ გეოფიზიკაშ დო პლანეტარული ფიზიკაშ ინსტიტუტიშ დირექტორი. უილარდ ლიბი რდჷ ამერიკაშ მენცარობეფიშ ერუანული აკადემიაშ, ამერიკაშ ხელუანობეფიშ დო მენცარობეფიშ აკადემიაშ დო ამერიკაშ ფილოსოფიური ჯარალუაშ მაკათური. 1957 წანას ფრანკლინიშ ინსტიტუტიქ ლიბის გინოჩჷ ელიოტ კრესონიშ მენდალი, ამერიკაშ ქიმიაშ ჯარალუაქ ლიბის გინოჩჷ უილარდ გიბსიშ პრემია (1958). 1959 წანას ლიბიქ მიპალუ ალბერტ აინშტაინიშ პრემია.

ლიტერატურა[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

  • Magill, Frank N. (1989). The Nobel Prize Winners, Chemistry 1938–1968. Pasadena, California: Salem Press. ISBN 978-0-89356-561-9.

რესურსეფი ინტერნეტის[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]