ყარა-იუსუფი

	ყარა-იუსუფი
	; ყარა-იუსუფი ხემანჯღვერენს ყარა-ყოიუნლუშ ჯარს შირვანშაჰიშ მეხჷ 1412 წანას
ყარა-ყოიუნლუშ სულთანი
პოსტის გერინაშ ბორჯი
	1389 წანა – 1420 წანა
წიმოხონი	ყარა მუჰამედი
მონძე	ყარა ისქანდერი
ნაღურა	17 გერგობათუთა, 1420 (62-63 წანერი); თავრიზი
ნთხორუ აბანი	ერჯიში, თურქეთი
მუმა	ყარა მუჰამედი
სქუალეფი	ფირბუდაყი,; შაჰ-მუჰამედი,; ყარა ისქანდერი,; ჯეჰან-შაჰი,; აბუ საიდი,; ისპენდ ბინ იუსუფი
რელიგია	შიიზმი

აბუ ნასრ ყარა იუსუფ იბნ მუჰამედ ბარანი (აზერ. قارا یوسف; დ. 1356 — ღ. 1420) — ყარა-ყოიუნლუშ მამართალი 1389-1420 წანეფს.

ხეშულობაშა მულაშ უკულ, ყარა-იუსუფიქ მიშელჷ ოურდუმე ალიანსიშა ჯალაირიდეფიშ სასულთანოწკჷმა დო თინეფწკჷმა ართო ოლიმუდჷ აყ-ყოიუნლუს. მარა მალას, ბჟაეიოლიშე, ჯალაირიდეფიშო დო ყარა-ყოიუნლუშუ ახალი საფრთხექ გორჩქინდჷ — თემურლენგიქ. 1393 წანას თემურლენგიქ გემშეჭკირჷ დო გეჭოფუ ბაღდადი. სუმ წანაშ უკულ, თიქ აზერბაიჯანიშ მამართალო ქჷდარინუ მუში სქუა მირან-შაჰი.

თემურიდეფიწკჷმა ლჷმეფით, ყარა-იუსუფიქ მიოჭირინუ ყარა-ყოიუნლუშ ეფექტური ზოხირინელობას ჯალაირიდეფიშე. 1400 წანას თემურიდეფქ კინ გემშეჭკირეს დო მოჯალაგეს ჯალაირიდეფიშ დო ყარა-ყოიუნლუშ გოართოიანაფილი ჯარი. ყარა-იუსუფიქ დო აჰმედ ჯალაირიქ ინტეს დიო ეგვიპტეშა დო უკულ ქიმერთეს ოსმალეფიშ სულთანი ბაიაზიდიშა. 1402 წანას ყარა-იუსუფიქ დო აჰმედ ჯალაირიქ გეჭოფეს ბაღდადი, მარა უკულ ართიანწკჷმა ვემირიგეს. ყათეშ გეშათ, ყარა-იუსუფიქ აჰმედი ბაღდადიშე გეგნათჷ. აჰმედიქ ქიმერთუ ეგვიპტარი მამლუქეფიშ სულთანი ან-ნასირ ფარაჯიშა, ნამუქჷთ თინა ოჭოფუ დო ჯიხას ქუდახუნუ. 1403 წანას თემურიდეფქ დამარცხეს ყარა-იუსუფი დო ბაღდადიშე ონტინეს. ყარა-იუსუფიქ ქიმერთუ დამასკოშა, ნამუსჷთ ჸათე პერიოდის მამლუქეფი მართუნდეს. მამლუქეფქ ყარა-იუსუფი ოჭოფეს. ჯიხას, თიქ გეშეხვადუ აჰმედ ჯალაირის. ჟირხოლოქ გაახალეს ალიანსი ართიანიწკჷმა დო აპიჯალა ქუდოდვეს: აჰმედის ოკო უმართუდკო ბაღდადი დო ყარა-იუსუფის აზერბაიჯანი. 1405 წანას დოღურჷ თემურლენგიქ. მალას ან-ნასირ ფარაჯიქ აჰმედი დო ყარა-იუსუფი გადუდიშულჷ.

ჯიხაშ დოტებაშ უკულ, ყარა-იუსუფიქ ქიდიჭყჷ მოქმენდალა თემურუდეფიშ მეხჷ. 1406 წანაშ 14 გჷმათუთას, ნახიჩევანიშ ლჷმას თიქ ორჯგინჷ თემურიდი აბუ ბაქრიშ ჯარეფს დო დირთინუ თავრიზი. 1407 წანას მანწყუ ლესქერობა საქორთუოშ მეხჷ, გეჭოფჷ დოხოლაფირო 15,000 ტყვე. ლჷმას დოღურჷ საქორთუოშ მაფა გიორგი VII-ქ. აბუ ბაქრი დო თიში მუმა მირან-შაჰი ოცადუდეს აზერბაიჯანიშ კინ დაკინებას, მარა 1408 წანაშ 26 პირელს, ყარა-იუსუფიქ მოჯალაგუ თინეფიშ აკოანჯარაფილი ნძალეფი სარდრუდიშ ლჷმას. ლჷმას დოჸვილეს მირან-შაჰი.

აზერბაიჯანიშ ეფექტურო დაკინებაშ უკულ, ყარა-იუსუფიქ გამათხოზჷ მუში ჸოფილი მაჸალეს აჰმედ ჯალაირის. 1410 წანაშ 30 მარაშინათუთას, თავრიზიშ გოხოლუას, ყარა-იუსუფიქ ორჯგინჷ აჰმედის, თინა ტყვეთ ხეშა ქაშეჸოთუ დო დოჸვილჷ

აბსოლუტური ხეშულობაშ კონსოლიდაციაშ უკულ, ყარა-იუსუფიქ გემშეჭკირჷ შირვანიშა. შირვანშაჰი იბრაჰიმი, თემურიდეფიშ ვასალი რდჷ. შირვანშაჰის ქალუდირთეს საქორთუოშ მაფა კონსტანტინექ დო შაქიშ მამართალქ სიდი-აჰმედიქ. 1412 წანაშ ქირსეთუთას, ჩალაღანიშ ლჷმას, ყარა-იუსუფიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. 1417 დო 1418 წანეფს ჟირშა დამარცხჷ აყ-ყოიუნლუშ მამართალი ყარა ოსმანი. 1420 წანას ყარა-იუსუფიქ ქიდიჭყჷ ოურდუმე კამპანია შაჰ-რუხიშ მეხჷ, მარა ჸათე წანაშ 17 გერგობათუთას დოღურჷ.

ქოძირით თაშნეშე[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

ყარა-ყოიუნლუშ მამართალეფიშ ერკებული

ყარა-იუსუფი დებადჷ: 1356 ღურჷ: 1420
წიმოხონი: ყარა მუჰამედი	ყარა-ყოიუნლუშ სულთანი 1389 –1420	გეჸვენჯი: ყარა ისქანდერი