ანტუან დე სენტ-ეგზიუპერი
| ანტუან დე სენტ-ეგზიუპერი | |
 სენტ-ეგზიუპერი ტულუზას, საფრანგეთი, 1933 | |
| დაბადებაშ თარიღი: |
29 მანგი, 1900ნ |
|---|---|
| დაბადებაშ აბანი: |
ლიონი, საფრანგეთი |
| ღურაშ თარიღი: |
ოეგებიეთ 31 კვირკვე 1944 (44 წანაშ ხანს) |
| ღურაშ აბანი: |
ობჟათე მარსელიშ ზუღაპიჯიშ გოხოლუას, საფრანგეთი |
| ერუანობა: | |
| საქვარუა: |
მაფურინალი, ჭარუ |
| პერიოდი : |
1929–1944 |
| ჟანრი: |
ავტობიოგრაფია, ხანტილური ლიტერატურა, ესსეფი, ბაღანეფიშ ლიტერატურა |
|
| |
ანტუან მარი ჟან-ბატისტ როჟე დე სენტ-ეგზიუპერი (ფრანგ. Antoine Marie Jean-Baptiste Roger de Saint-Exupéry, დ. 29 მანგი, 1900, ლიონი – ღ. 31 კვირკვე, 1944) — ფრანგი ჭარუ დო მაფურინალი. თის შხირას იშინუანა ჯოხოთ „Saint-Ex“.
ბიოგრაფია
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
ვიკონტი ჟან დე სენტ ეგზიუპერიშ დო მარი ბუაიერ დე ფონკოლომბიშ ქომოლსქუაქ, ანტუანქ დებადჷ 1900 წანას. მუში ფანია საფრანგეთიშ არისტოკრატიას ორხველჷდჷ. ანტუანს ხუთი ჯიმა დო ართი და ჸუნდჷ. 1904 წანას მუმაქ ცერებრალური ჰემორაგიათ დოღურჷ, მუშ გეშათ ნანა ხვალე რდჷნდჷ სქუალეფს. ანტუანწკჷმა ნანას გჷშაკერძაფილო ტჷბუ ურთიართალა უღჷდჷ. მუმალს ჭარუქ ნანაშე ეჭოფჷ თი ღირებეფი, ნამუეფით ედომუშამ მუშ რინას ესქილიდჷნ: პატიოსანობა, შხვაში პატიჩამა, ჰუმანიზმი. ეგზიუპერქ გათუ იეზუიტური სკოლა მონტრეს, უკული გურაფულენდჷ შვეიცარიას კათოლიკურ პანსიონს, 1917 წანას მიშელჷ პარიზიშ წუწელი ხელუანობაშ სკოლაშა, არქიტექტურაშ ფაკულტეტშა.
ანტუანიშ რინას გინმაჭყვიდირალ მომენტიქ გედირთჷ 1921 წანას, მუჟამსჷთ იჭანეს ჯარშა დო მოხვადჷ პილოტეფიშ კურსისჷნ. ართი წანაშ უკული ეგზიუპერქ გეჭოფჷ მაფურინალიშ მოწმობუა დო გეგნიხორჷ პარიზშა, სოდეთ დიჭყჷ ოჭარუე კარიერა. თე პერიოდის ეგზიუპერს დუდიშ ეიოჯუმალარო ირინერი სამუშას მუშობა უხვადუდჷ, ვაჭარენდჷ ავტომობილეფით, მუშენდჷ გჷმმაჩამუთ წინგეფიშ მაღაზიას.
ხვალე 1925 წანას მიოგორუ ანტუან დე სენტ ეგზიუპერქ მუშ თახმი წესას - გინირთჷ კომპანია "აეროპოსტალიშ" პილოტო, ნამუსჷთ ფოსტაშ ჯღონელეფი გინმუღუდჷ აფრიკაშ ოორუე წყარპიჯეფშან. ჟირი წანაშ უკული თინა ქჷდარინეს კაპ-ჯუბიშ აეროპორტიშ უნჩაშო, საჰარაწკჷმა ხოლოს.
1929 წანას ეგზიუპერი "აეროპოსტალიშ" ბუენოს აირესიშ გჷნართიშ უნჩაშო გინმირთუ. 1931 წანას ევროპაშა ირთუ დო კინე ფოსტაშ მარშრუტეფს არსულენს. 1931 წანას ჩილო მოჸუნს სალვადორალი კონსული სანდოვალ დე გომესი. 1930-იან წანეფს ჟურნალისტო დო კორესპონდენტო გერე. მუჭოთ კორესპონდენტიქჷნ, თიქ იშარჷ ლჷმაშ ბორჯის ესპანეთშა. მაჟირა მოსოფელიშ ლჷმაშ დაჭყაფუს სენტ-ეგზიუპერი მუდგაზჷმარენი ოლჷმარი ფურინუაშ გეშა ჯილდოშა ("ოლჷმარი ჯვარი" (Croix de Guerre)) რდჷ წჷმორინაფილი. 1941 წანაშ მანგის მუშ დაწკჷმა ართო გინილჷ ვაოკუპირაფილ ზონაშა, მოგვიანაფილო ააშ-შა მიდართჷ. ნიუ იორკის რინაშ ბორჯის დოჭარჷ მუში არძაშე უმოსო ჩინებული ნახანდი "ჭიჭე მაფასქირი". 1943 წანას ფრანგულ ოჰეერო ოურდუმე ნძალეფშა დიირთჷ დო ოორუე აფრიკაშ კომპანიას ოკათუდჷ. 1944 წანაშ 31 კვირკვეს კოკი სარდინიაშა მიდაფურინჷ ოთოლორანჯე მისიათ, სოჸურეშეთ ვადურთინჷ.
ბრელი ხანიშ გოძვენას სენტ ეგზიუპერიშ დინაფაშ გეშა მუთუნნერი ჩინებეფი ვა რდჷ. ხვალე 1998 წანას, მარსელწკჷმა ხოლოს ზუღას ართ მეჩხომექ ქოძირჷ ომანჯე, ნამუსჷთ გეჸვენჯი გეჭარჷდჷ: «Antoine», «Consuelo» (თაში ჯოხოდჷ ანტუანიშ ჩილს) და «c/o Reynal & Hitchcock, 386, 4th Ave. NYC USA». თე ეკონია თი გჷშმაშქუმალარობაშ მიოწურაფუ რდჷ, ნამუსჷთ გჷშმეშქუმალუდჷ სენტ-ეგზიუპერიშ წინგეფინ. 2000 წანაშ მესის ჸვინთუ ლიუკ ვანრელქ გაცხადჷ, ნამდა 70 მეტრაშ სიტომბას მიოგორუ ფურინჯიშ ნოსქილედეფს, ნამუთ შილებე ორხველჷდჷკონ სენტ-ეგზიუპერს. კჷლაგორუაშ უკული თე ვერსიაქ დედასურჷ. მარა, ფურინჯიშ გჷთოლაფაშ ბაძაძი ამდღარშახ ვარე ჩინებული.
მოსოფელიშ აღიარაფა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
- ლიონიშ სენტ-ეგზიუპერიშ ოერეფოშქაშე აეროპორტი.
- ლიონიშ სენტ-ეგზიუპერიშ გიორენჯი.
- პარიზიშ პანთეონიშ კიდალეფს ეგზიუპერიშ პატიოჩამალი მიკნაჭარა.
- მუში ჯოხოქ გიადჷ შოშეეფს ლიონს, ავინიონს, ლაონს, მონრეალს დო შხვ.
- სენტ-ეგზიუპერიშ წყარპიჯი, პარიზი.
- ანტუან-დე-სენტ-ეგზიუპერიშ ბულვარი, ლიონი.
- სენტ-ეგზიუპერიშ მოედანი, კაბრი, სოდეთ მუში ნანა ოხორანდჷ.
- 1967 წანას, მონრეალს მონწყილი ოერეფოშქაშე გჷმოფინუაშ თემა რდჷ "ადამიერეფიშ დიხა".
- ჭარუშ ჯოხო გეძჷ საფრანგეთის დო შხვა ქიანეფს დვალირ ბრელ სკოლას, ლიცეუმს დო კოლეჯის.
- კინოთეატრეფი მარინიანს დო სტრასბურგის.
- რესტორანეფი, ბიბლიოთეკეფი...
ნოჭახნაკუეფი:
- ანტუან დე სენტ ეგზიუპერიშ დო ჭიჭე მაფასქირიშ ნოჭახნაკუ ლიონს, ბელეკურიშ მოედანს.
- ეგზიუპერიშ ნოჭახნაკუ ტულუზას
- ეგზიუპერიშ ბიუსტი პარიზის, სანტიაგო-დუ-შილიშ სკვერს.
- ჭიჭე მაფასქირიშ ნოჭახნაკუ ნორზპორტის (ამერიკაშ აკოართაფილი შტატეფი), სოდეთ ეგზიუპერქ ჭარჷ მუში არძაშე ჩინებული ნაწარმები.
- აგეიშ ართ-ართ მოედანს, სოდეთ ეგზიუპერიშ და ოხორანდჷნ, შადრევანი რე მეჯღუნილი ჭიჭე მაფასქირშა.
ლიტერატურული პრემიეფი
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- 1930 - ფემინა, "სერიშ ფურინუა";
- 1939 - ფრანგული აკადემიაშ თარი პრემია რომანშო, "ადამიერეფიშ დიხა";
- 1939 - ააშ-იშ ერუანული წინგიშ პრემია, "ბორია, ქვიშა დო მურიცხეფი".
ნაწარმებეფი
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- მაფურინალი, 1926
- ობჟათეშ ჭარილეფი, 1929
- სერიშ ფურინუა, 1931
- ადამიერეფიშ დიხა, 1939
- ლჷმაშ პილოტი, 1942
- ჭარილი ტყვეშა, 1943
- ჭიჭე მაფასქირი, 1943
- ციტადელი, 1948,
- ახალნორდალაშ ჭარილეფი, 1953 (გჷშართჷ ღურაშ უკული)
- დღალურეფი, 1953 (გჷშართჷ ღურაშ უკული)
- ჭარილეფი მუშ ნანას, 1955 (გჷშართჷ ღურაშ უკული)
- ლჷმაშ ინნაჭარეფი, 1982 (გჷშართჷ ღურაშ უკული)
- მანონი, მასხაპალი 2007 (გჷშართჷ ღურაშ უკული)