ბარსელონა
| ნოღა დო მუნიციპალიტეტი
ბარსელონა
Barcelona
|
.jpg)
ბარსელონა (კატ. Barcelona [bəɾsəˈɫonə], ესპ. Barcelona [baɾθeˈlona]) — კატალონიაშ ნანანოღა დო მაჟირა უკაბეტაში ნოღა ესპანეთის, მადრიდიშ უკული. თიშ ადმინისტრაციულ ხურგეფს 1,620,343 ადამიერი ოხორანს, ფართობი — 101,4 კმ². ბარსელონაშ ურბანული არანი ნოღაშ ადმინისტრაციულ ხურგეფს გჷნმაჩირთუ დო 803 კმ² ფართობის იკათუანს, სოდე მახორობა 4 200 000[1] - 5,474,482[2] ადამიერს აკმადგინანს,[1] ნამუშ შედეგო თინა მაამშვა არძაშე ანდაკათამი ურბანული არანი რე ევრორსხუს, პარიზიშ, ლონდონიშ, რურიშ რეგიონიშ, მადრიდიშ დო მილანიშ უკული. ბარსელონაშ მეტროპოლიურ არანს დოხოლაფირო 6 მლნ ადამიერშახ ოხორანს.[3][4][5] თეწკჷმა ართო, ბარსელონა ევროპაშ უკაბეტაში მეტროპოლისი რე სქირონაშქა ზუღას. ნოღა თარი კომპონენტი რე კაბეტი ბარსელონაშ ადმინისტრაციულ არანს, ნამუშ მახორობა 636 კმ²-ის 3 218 071 ადამიერს აკმადგინას. ნოღა აკოგაფილი რე სქირონაშქა ზუღაშ წყარპიჯის, წყარმალუეფიშ — ლიობრეგატიშ დო ბესოსიშ ნადუეფს შქას, ბჟადალშე ომძღჷ სერა-დე-კოლსეროლაშ ქჷნდჷრი (512 მ).
ბარსელონა რომაალეფქ დარსხუეს, მარა უკული ბარსელონაშ საგრაფოშ ნანანოღათ გჷნირთუ. არაგონიშ ომაფეწკჷმა მერსხუაფაშ უკული, ბარსელონაქ არაგონეფიშ ომაფე ხვისტაშ ართ-ართი უშანულამაშ ნოღათ გჷნირთუ. თიშ უმკუჯინალო, ნამჷ-და ისტორიაშ ემძენას ანდაშა ჸოფე ნტერიშ ქართაშ მოწამე მუშ ელმოლს, ბარსელონას დინდარი კულტურული მონძალა უღჷ დო ასეშო შანულამი კულტურული ცენტრი დო ტურისტული დოშანაფაშ აბანი რე. გიშაკერზაფილო ჯოხოგოლაფირი რე ანტონიო გაუდიშ დო ლუის დომენიკ ი მონტანერიშ არქიტექტურული ნახანდეფი, ნამუეფჷთ იუნესკოშ მოსოფელშმონძალაშ ძეგლეფიშ ერკებულშა რე მიშულირი. ბარსელონას იდვალუაფუ სქირონაშქა ზუღშ რსხუშ შტაბ-ორენი. ნოღაქ უმენძელჷ 1992 წანაშ ზარხულიშ ოლიმპიურ ლაჸაფეფს, თაშNეშე ანდა მოსოფელიშ კლასიშ კონფერენციეფს დო გჷმობჟინაფეფს, თინეფს შქას, 1888 წანაშ ბარსელონაშ მოსოფელიშ ფჷმობჟინაფას (Exposición Universal de Barcelona), 1929 წანაშ ბარსელონაშ ოერეფოშქაშე გჷმობჟინაფას (Expo 1929), 2004 წანაშ კულტურეფიშ ართამ ფორუმს დო 2004 წანაშ მოსოფელიშ ურბანულ ფორუმს.
ასეშო, ბარსელონა მოსოფელიშ ართ-ართი სადიო ტურისტული, ეკონომიკური, ოგჷმობჟინაფე დო კულტურულ-სპორტული ცენტრი რე. თიში გულა ეკონომიკას, გონათუას, ართუაფას, მედიას, მოდას, მენცარობას დო ხელუანობას, ნოღას მოსოფლეიშ ართ-ართი თარი გლობალური ნოღაშ სტატუსის არზენს.[6][7] დასურო დო ვარ, ნოღა ობჟათე-ბჟადალ ევროპაშ (იბერიაშ ჩქონი) თარი კულტურული დო ეკონომიკური ცენტრი, 26-ა მოსოფელს (მოსკოვიშ უკული დო დუბაიშ წჷმი)[8] დო მარდუ ფინანსური ცენტრი რე. 2009 წანას, ბარსელონა ევროპას მაანთხა საუჯგუშო ნოღაშ ჯოხოქ გიადჷ ბიზნესიშო.[9] ბარსელონას იდვალუაფუ ევროპაშ თარი ონიშოლი სქირონაშქა ზუღას, თეშ მუჭოთ ბარსელონაშ ოერეფოშქაშე აეროპორტი, ნამუთ წანმოწანას 34 მლნ ადამიერს ოიანლჷ. ნოღას თაშნეშე უღუ ფართო ავტოსტრადეფიშ რშვილი დო წჷმარინუანს ბიწორული რკინაშარაშ ნოსქვის, ნამუთ ესპანეთის მეთმურსხუნას საფრანგეთის დო ევროპაშ შხვა ქიანეფს.
ირწანურო მუზმარენ მილიონი სუმარით, ბარსელონა მა-16 არძაშე ოძირაფონი ნოღა რე მოსოფელს დო მაანთხა ევროპას, პარიზიშ, ლონდონიშ დო რომიშ უკული.[10] ჟურნალ „მონოკლიშ“ მეჯინათ, ნოღა მოსოფელს მა-14 საჯგუშო ოხორინეთ ორგებელი ნოღა რე.[11] €177 მილიარდიშ ღებაშ პროდუქციაშ წარმებათ, ბარსელონა მაანთხა უკაბეტაში ნოღა რე ევროპას ედპ-შ მეჯინთ დო 35-ა მოსოფელს.[12] შედეგო, ევროსტატიშ მეჯინათ, თიში ედპ ართ შურ მახორუშა €39 859-ს აკმადგინანს, ნამუთ 44%-ით მაღალი რე ევროპაშ რსხუშ ოშქაშე მაძირაფალშე, მიშნაველი ართ შურ მახორუაშა — €80 894.[13]. მოგვენი მუნაჩემეფი რე შხვა სტატისტიკასჷთ — ბარსელონა 29-ა აბანს რე პერსონალური მიშნაველეფიშ მოღვენი ნოღეფიშ ერკებულს, ნამუსჷთ ციურიხი პირველენს.[14] 2009 წანასჷთ, ბარსელონას ჯოხოთ გიადჷ ევროპაშ მასუმა არძაშე წჷმოძინელ ნოღა-ბრენდო.[15] მუთ ოწაწჷ მოდას, ბარსელონა მოდაშ მაშკვითა არძაშე შანულამი ნანანოღა რე მოსოფელს.[16] თეწკჷმა ართო, თის მიაჩჷ ევროპაშ მაანთხა საუჯგუშო ბიზნეს-ნოღაშ დო არძაშე ბიწორას გოუჯგუშაფონი ევროპული ნოღაშ სტატუსიქ წანმოწანური 17%-იანი ძინათ.[17] მოსოფელიშ კომერციულ ცენტრეფს შქას, ბარსელონა მაჟირა აბანს იკენს ეკონომიკური სტაბილურალაშ თოლწონუათ.[18]
ჯოხოდვალეფი[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
ჯოხოდვალა „ბარსელონა“ მოურს იბერიულ-ფინიკუირი ზიტყვა „ბარკენოშე“ (Barkeno), ნამუთ დოდასურაფილი რე უჯვეშაში მონეტაშ მუკნაჭარა იბერიული მუკნაჭარათ 
.[19] ჯვეშ ბერძენულ წყუეფს მოშინაფილი რე მუჭოთ Βαρκινών, Barkinṓn,[20] დო ლათინურს „ბარსინო“ (Barcino), „ბარსელონიუმი“ (Barcilonum) დო „ბარსენო“ (Barceno).[21]
შქა ოშწანურეეფს, ნოღა შხვადოშხვანერო მიშინუაფუდჷ: მუჭოთ „ბარჩინოა“ (Barchinona), „ბარსალონა“ (Barçalona), „ბარჩელონაა“ (Barchelonaa) დო „ბარჩელონა“ (Barchenona).
კანკალე წყუშ მეჯინთ, ნოღას ჯოხოქ გიადჷ კართაგენალი გენერალიშ, ჰამილკარ ბარკაშე, ნამუქჷთ ითამ თე ნოღა ჯვ. წ. III ოშწანურას დარსხჷ.[22]
კლიმატი[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
| წანმოწანური ტაროსი — ბარსელონა | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| თუთა | ღურ | ფურ | მელ | პირ | მეს | მანგ | კვირ | მარ | ეკე | გჷმ | გერ | ქირ | |
| ოშქაშე მაღალი °F | 56 | 58 | 61 | 64 | 69 | 76 | 82 | 82 | 78 | 71 | 63 | 58 | |
| ოშქაშე დღარი °F | |||||||||||||
| ოშქაშე დაბალი °F | 40 | 42 | 44 | 47 | 54 | 60 | 65 | 67 | 62 | 55 | 47 | 42 | |
| ნოლექი დუიმი | 1.6 | 1.5 | 1.7 | 1.9 | 2.3 | 1.7 | 0.8 | 2.4 | 3.3 | 3.6 | 2.3 | 2 | |
| ოშქაშე მაღალი °C | 13.4 | 14.6 | 15.9 | 17.6 | 20.5 | 24.2 | 27.5 | 28.0 | 25.5 | 21.5 | 17.0 | 14.3 | |
| ოშქაშე დღარი °C | |||||||||||||
| ოშქაშე დაბალი °C | 4.4 | 5.3 | 6.7 | 8.5 | 12.0 | 15.7 | 18.6 | 19.3 | 16.7 | 12.6 | 8.1 | 5.7 | |
| ნოლექი მმ | 41 | 39 | 42 | 49 | 59 | 42 | 20 | 61 | 85 | 91 | 58 | 51 | |
| წყუ: მეტეოროლოგიაშ მოსოფელიშ ორგანიზაცია (გოერო),[23] მეტეოროლოგიაშ სააგენტო მარაშინათუთა 2010 | |||||||||||||
რესურსეფი ინტერნეტის[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
სქოლიო[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
- ↑ 1.0 1.1 Demographia: World Urban Areas, March 2010
- ↑ Eurostat. Population and living conditions in Urban Audit cities, larger urban zone (LUZ).
- ↑ United Nations – Department of Economic and Social Affairs: World Urbanization Prospects (2007 revision), Table A.12
- ↑ Organization for Economic Cooperation and Development: Competitive Cities in the Global Economy, OECD Territorial Reviews, (OECD Publishing, 2006), Table 1.1
- ↑ Àmbit Metropolità. Sèrie temporal (catalan)
- ↑ The World According to GaWC 2010. Globalization and World Cities Study Group and Network, Loughborough University. კითხირიშ თარიღი: 2011.
- ↑ Inventory of World Cities. Globalization and World Cities (GaWC) Study Group and Network. კითხირიშ თარიღი: 1 December 2007.
- ↑ The Urban Elite: The A.T. Kearney Global Cities Index 2010. დოარქივაფილი რე ორიგინალშე 2011-05-16-ს. კითხირიშ თარიღი: 2012-04-26.
- ↑ Best European business cities - City Mayors
- ↑ Bremner, Caroline (2011). Euromonitor International’s top city destinations ranking. Euromonitor International. დოარქივაფილი რე ორიგინალშე 31 ოქტომბერი 2011-ს. კითხირიშ თარიღი: 2 June 2011.
- ↑ Monocle, Issue June 2009. Monocle.com (11 June 2009). დოარქივაფილი რე ორიგინალშე 17 მაისი 2010-ს. კითხირიშ თარიღი: 26 June 2010.
- ↑ Global city GDP rankings 2008–2025. Pricewaterhouse Coopers. დოარქივაფილი რე ორიგინალშე 13 მაისი 2011-ს. კითხირიშ თარიღი: 16 December 2009.
- ↑ Urban Audit – CityProfiles: Barcelona Archived 2013-07-23 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine. – Eurostat, 2004
- ↑ "Ranking: The richest cities in the world" – City Mayors.com
- ↑ "Paris, London and Barcelona are Europe’s top city brands" – City Mayors.com
- ↑ The Top Global Fashion Capitals for 2011 Archived 2016-10-08 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine. – The Global Language Monitor, 2011
- ↑ Best European business cities. City Mayors (28 October 2009). კითხირიშ თარიღი: 15 September 2011.
- ↑ Worldwide Centers of Commerce Index 2008
- ↑ Emerita: Revista de Lingüística y Filología clasica 11 (1943), გვ.468
- ↑ Ptolemy, ii. 6. § 8
- ↑ Rufus Festus Avienus Ora Maritima « et Barcilonum amoena sedes ditium. » v514
- ↑ Online Etymology Dictionary. Etymonline.com. კითხირიშ თარიღი: 14 June 2010.
- ↑ Weather Information for Barcelona.