ერნსტ მაირი
ერნსტ მაირი | |
ინგლ. Ernst Mayr | |
ერნსტ მაირი 1994 წანას | |
დაბადებაშ თარიღი: | |
---|---|
დაბადებაშ აბანი: | |
ღურაშ თარიღი: |
ფურთუთა 3, 2005 (100 წანერი) |
ღურაშ აბანი: | |
მენოღალობა: | |
ომენცარე სფერო: |
სისტემატიკა, ევოლუციური ბიოლოგია, ორნითოლოგია, ბიოლოგიაშ ფილოსოფია |
სამუშაშ აბანი : | |
ალმა-მატერი: | |
ომენცარე ხემანჯღვერი: |
კარლ ციმერი |
ჩინებული რე მუჭოთ: |
ევოლუციაშ სინთეზური თეორიაშ ართ-ართი დუმარსხუაფალი |
ჯილდოეფი დო პრემიეფი: |
ლეიდიშ პრემია (1946) |
ერნსტ ვალტერ მაირი (ინგლ. Ernst Walter Mayr; დ. 5 კვირკვე, 1904, კემპტენი, ბავარია, გერმანია — ღ. 3 ფურთუთა, 2005, ბედფორდი, მასაჩუსეტსი, ააშ) — გერმანალი-ამერიკალი ევოლუციური ბიოლოგი, სისტემატიკოსი, ორნითოლოგი დო მენცარობაშ ისტორიკოსი. მაირიქ მიშეღჷ დიდი თია ევოლუციაშ სინთეზური თეორიაშ, სისტემატიკაშ, ევოლუციაშ დო ბიოლოგიური გვარობეფიშ კონცეფციაშ რკვიებაშა.
ერნსტ მაირი გურაფულენდჷ მედიცინას გრაიფსვალდიშ უნივერსიტეტის. მაჟირა კურსის რდუნ თეშ ბიოლოგიათ დეინტერესჷ დო ბიოლოგიაშ ფაკულტეტიშა გეგნორთჷ. ოდოქტორე დისერტაცია თხილუ ორნითოლოგიაშ დარგის, ჰუმბოლდტიშ უნივერსიტეტის, 1926 წანას, კარლ ციმერიშ ხემანჯღვერობათ. გურაფაშ თებაშ უკულ, ხემანჯღვერენდჷ ომენცარე ექსპედიციეფს ახალ გვინეას. მაირიქ 1931 წანას ოცხოვრებშა დო ომუშებუშა ამერიკაშა მიდართჷ, სოდეთ მუშენდჷ ორთაშობური მენცარობეფიშ ამერიკულ მუზეუმს. 1953 წანას მუშობა ქიდიჭყჷ ჰარვარდიშ უნივერსიტეტის. 1961-1970 წანეფს რდჷ დარებადი ზოოლოგიაშ მუზეუმიშ დირექტორი.
ევოლუციაშ თეორიაშ მეჯინათ, შხვადოშხვა გვარობეფქ შილებედჷ გევითარუკო ართი წიმოხონიშე, მარა მუნერი მექანიზმით - თენა რჩქინელი ვარდჷ. ჸათეშ გეშათ არსებენდჷ გვარობეფიშ პრობლემა. მაირი ჸათე პრობლემაშ გინოჭყვიდუას ოცადჷ მუში წინგის "სისტემატიკა დო გვარობეფიშ გოჭყაფა" (1942), სოდეთ მაირი ჭარუნს ნამდა გვარობეფი ვარენა ხვალე ართმანგური მორფოლოგიური ინდივიდეფი. თინეფი რენა თიცალი ინდივიდუალური ბუნეფი, ნამუეფიშ რეპროდუქცია მუთმოხვადუ ხვალე ართიანშქას. მუჟამს პოპულაციეფი ჸათე გვარობეფიშე გინირთუ იზოლირაფილო გეოგრაფიულო, შხვადოშხვა ბაძაძეფით, გენეფიშ დრეიფით დო ორთაშობური სელექციათ, იყალიბებუ ახალი გვარობეფი. არძაშე უმოსო ბიწორი დო შანულამი გენეტიკური რეორგანიზაციეფი მუთმოხვადუ ჸეთი ჭიჭე პოპულაციეფს, ნამუეფით იზოლირაფილი რენა კოკეფს.
თაშნეშე, ერნსტ მაირიქ წჷმარინუ პერიპატრიული გვაროფორმაციაშ თეორია, ნამუთ მაფურინჯეეფიშ რკვიებეფს რე გერსხილი დო ნამუთ გვაროფორმაციაშ (ინგლ. Speciation) თარი მოდელი რე.
თაშნეშე, მაირი მერჩქინელი რე მენცარობაშ ფილოსოფიაშ სუბდისციპლინაშ ბიოლოგიაშ ფილოსოფიაშ დუმარსხუაფალო, გიშაკერზაფილო ჸეთი ნორთიშ, ნამუთ ორხველჷ ევოლუციურ ბიოლოგიას.
ერნსტ მაირი რდჷ შხვადოშხვა პრემიეფიშ დო ჯილდოეფიშ ლაურეატი. თიში ჯილდოეფი იკათუანს: მენცარობაშ ერუანულ მენდალს, ბალცანიშ პრემიას, სარტონიშ მენდალს, ლუის ტომასიშ პრემიას, ლეიდიშ პრემიას, დარვინი-უოლესიშ მენდალს, ბენჯამინ ფრანკეფიშ მენდალს დო შხვა. მაირი 1988 წანაშე რდჷ ომაფე ჯარალუაშ მაკათური.
ერნსტ მაირი ათეისტი რდჷ დო თის ღორონთიშ ვაწანდჷ. მაირიშ ზიტყვეფით: "მუთუნი ვარე თიში (ღორონთიშ) არსებობაშ ონტკიცებელო".
რესურსეფი ინტერნეტის
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- Ernst Mayr Biography and Interview on American Academy of Achievement
- Ernst Mayr telling his life story at Web of Stories
- "80 Years of Watching the Evolutionary Scenery" – by Ernst Mayr, Science.
- Mayr on Eldredge and Gould's punctuated equilibria Archived 2018-09-07 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine. .
- Ernst Mayr obituary in the Times Archived 2020-05-28 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
- Ernst Mayr and the Evolutionary Synthesis