კირცხი

ოფუტე
კირცხი
ქიანა	საქორთუო
აკანი	სამარგალო-ჟიმოლენი შონე
მუნიციპალიტეტი	ჩხოროწყუშ მუნიციპალიტეტი
მახორობა	981 კოჩი 2014

კირცხი — ოფუტე ჩხოროწყუშ მუნიციპალიტეტის. იდვალუაფუ რაიონიშ ობჟათე-ბჟადაალშე. ობჟათე-ბჟადაალშე ომძღჷ ხობიშ მუნიციპალიტეტი, ბჟაეიოლშე — ლესიჭინე დო ქვედა ჩხოროწყუ. თანჯა მეჸუნს წყარმალუ ხობწყარს. ოორუეშე თანჯა უღჷ ოფუტელეწურწუმეწკჷმა, ბჟადალშე რე წენწყარი დო ზუგდიდიშ მუნიციპალიტეტი.

კირცხიშ ცენტრის, კერკუზას (უთუთიშ ფერდი) რე გვიან ბრონზეშ ოხორეეფიშ კულტურული ფა. ოეგებიეთ, კარკუზა ხოლო ყორღანული საფულე რე. ოფუტეს რე ჯვეში ჯიხაშ აკნაცჷმეფი.

2014 წანაშ ეჭარუაშ მუნაჩემეფით, ოფუტეს ოხორანს 981 კოჩი.

ტოპონიმიკა

• ჭანეწერი, აბ.
• ჭანწყარი, წყარმალუ.
• როკონა - აბანი, ტყა ჸოფე ჭუბურიშ დო ჭყონიშ, გuჭვარჷნა დო როკეფი დოსქჷლადე. თაქ ჯვეშ ბორჯიშ ნოხორეფი ჸოფე.
• ნაოხვამუ „ჯვეშ ნაოხვამუ აბანი, თაქ ოშაყარუ ჸოფე, ჯარალუა ნოჩქვენა.
• ჯაღრაღალ, ღალი.
• ქვაბი (ფოქვი) კარსტული ფოქვი.
• ოჩიტოლი (საჩიტაო), ჩიტაიეფიშ განობა.
• სადადიო საგეთიო (დადიანეფიშ საგეთიო), განობა.
• საჯალაღონიო, ჯალაღონიეფიშ გვარიშ განობა.
• საშულაიო, შულაიეფიშ განობა.
• კლასიშ კარი (სკოლაშ ხიბა (კარი), აბანი, სკოლა გინოდგვე ჯვეშ ბორჯის დო თიშ წოხლე დიდი მოედანი ჸოფე, სოდეთ სხაპუა-ლაჸაფი ნოჩქვენა.
• სასტეფანიო, სტეფანიეფიშ გვარიშ განობა.
• გაბნოხორიი (გაბიშ ნოხორიი), აბანი, „ჯალაღონიაშ ნოხორიი.
• კოჩგენაჸვილა, აბანი, 1905 წანას თაქ რევოლუციაშ ბორჯის მაფაშ კაზაკეფს რევოლუციონერი დიმიტრი გეთია უჸვილჷნა.
• კურკუცია, ჯვეშ ნაოხვამუ ჸოფე.
• გურნოხორიი, 1. გურიელი ნოხორუე თაქი მუშ ფანიათ, თეშენ გურიეში ქიგუდვალნა თე აბანშა. 2. თე აბანეფიშ ცენტრი ჸოფე, სოდეთ გური ოხორე, დოხორინელი აბანი, შქადიხა, გური ჸოფე, თეშენი თე აბანს გურნოხორიის უძახჷნა.
• მენჯი - (მენჯირე, მელე ჯიმუ, ფერდიშ ჯიმუ), აბანი, თაქ ჯიმუამი წყარი ეშნოვე დო ორინჯის ნოჸოროფუე თაქ ეშულა დო დიარუა.
• მენჯიშ დუდი, აბანი.
• ფეხვეშ ნოხორიი, აბანი.
• ოკარკალაია, წყარმალუ, წყონდა წყარიშ ჭურია (თოლი).
• საკოზმა ჭალე (კოზმეფიშ (გვარი) ჭალე), აბანი, წოხლე კოზმავეფიშ დორხველობას ჸოფე.
• სასაკოზმაო, კოზმავეფიშ გვარიშ განობა.
• სასაბეკიო, საბეკიეფიშ (გვარი) განობა. თაქ საბეკიეფი ნოხორუენა. გინოჩამათ თე გოფაჩილი ვე ჯვეშ ბორჯის ცხენეფიშ გიობიჯალი, თინეფიშ ქართა - საბეკი ჸოფე. საბეკი გჷშაკერძაფილო ცხენეფიშ გიობიჯალი რე. ცხენეფს გოფაჩილ აბანეფს ბეკუა, სხაპუა უჸორა. საბეკიეფი სამურზაყანოშე ჸოფენა მუნაულა, თაქ მუნეფიშ ჯინჯი ხატი ჸოფე.
• ნაოხვამუ, ჯვეში ოხვამე, აბანი.
• სახეციო, ხეციეფიშ (გვარი) განობა.
• საფარულო, ფარულავეფიშ (გვარი) განობა.
• ფალაზონი 1. ფალაზონი, ფურცელამი, ხვეიანო გიმიღანს, ართ კვირტიშე 7-8 ტიანი ირდუ. 2. ფალორზენს ხვალე ველეფი რე, თიშენ ჯოხო თე აბანს ფალორზენი.
• უჩაღალი, ღალი.
• საიზორიო, იზორიეფიშ (გვარი) განობა.
• უჩაღალ ჭალე, ჭალე.
• ოხოჯე ღალი, ღალი.
• კოჩანაჭყვიდია, აბანი, თაქ კათა გოჭყვადე ჭირით.
• სანარსიო, ნარსიეფიშ გვარიშ განობა.
• საზაქარაიო, ზაქარაიეფიშ გვარიშ განობა.
• ბიტუში წყურგილი.
• ჩამათი, განობა. 1.ზაქარაიეფიშ ართ-ართ ფანიაშ უნჩაშ ჸოფე ჩამა. 2. აბანს მაჟირანერო ჩამაჩის ხოლო უძახჷნა. თაქ ჩამაჩის ფანია ნოჸვე. თიშ ჯოხოშე აბანშა ჩამაჩი ქიგუდვალჷნა.
• უთუთი, აბანი, თაქი მაღალი აბანი რე, უთუ გოშუაშ ფანია ნოხორუე თაქი.
• კოკნოხორიი, აბანი. კოკი გოშუას სამურზაყანოს მარღანია დოუჸვილჷ დო აშო უნტინჷ, თე აბანს კოკიშთის, კოკისთის ხოლო უძახჷდეს.
• ნახარდანუ, თაქ მაღალ ჯალეფშა დადიას გოტებული ჸოფუ ოჯალეშიშ მაღლარი. თაქ გოფაჩილი ჸოფე შხვადოშხვა ჯიშიშ ხარდანი.
• ლეტეში, განობა.
• ნაშენუ, აბანი. თაქი ბინეხი დო ხილი ჸოფე ჯვეშო.
• თხომურონი, აბანი.
• ხოჯარა ღალი, ღალი.
• მაჭარა, ღალი.
• ნაფაცუ, აბანი.
• საადონიო, ადონიეფიშ გვარიშ განობა.
• წიფურონა, აბანი.
• ნაკაკა, რზენი აბანი რე. 1. იდვალუაფუ წყარმალუ ხობწყარიშ პიჯის. 2. ნაკაკა, ნაკაფია, თაქ ტყა ჸოფე, გოუჭვარჷნა დო კათა ქუდოხორელე.
• სალაგვიო, ლაგვილეფიშ გვარიშ განობა.
• ნაფოშტუ, აბანი. ჯვეშ ფოშტა ჸოფე თაქი.
• ნაშელაუ, შელიეფიშ გვარიშ განობა.
• საკვირტიო, კვირტიეფიშ გვარიშ განობა.

საიზორიო, იზორიეფიშ გვარიშ განობა.

• გაბარი, აბანი.
• ლეჟერი, აბანი.
• ხაპიაში წისქვილი, აბანი.
• ტები, აბანი. თაქ ჯვეშო ტყა ჸოფე.
• საბეგარო, აბანი. ჯვეშო ჭკორეფი თაქ ნოგაფუედეს პატჷნეფიშ ბეგარას.
• დობერა, აბანი. თელო ბინეხი ჸოფე თე აბანს.
• უთუთიშ ფერდი, აბანი. უთუთი გოთუას თაქ ჯიხა ნოღვე, ასე დოსქჷლადირი რე აკნაცჷმეფი.
• ოღუმოლი, ღუმუშ ოთასალი აბანი.
• ნაჭკიდუ, აბანი.
• ჭალე, ნოჸოფიერი ჭალე, თაქიანი ქვიშა მეუღჷნა ნერჩიშ დარღვაფალო.
• სალათათიო, ლათათიეფიშ გვარიშ ჯვეშ ნოხორიი.
• ძალგური, ძალამი გური, აბანი.
• ტები, თაქ წიფურიშ ტყა ჸოფე ჯვეშო.
• ოყანჩე, აბანი.
• კვირტიაში დუქანი, აბანი. თაქ მიდგარენ კვირტიას დუქანი ნოღვე ჯვეშ ბორჯის, თის ბრელ საქვარი ჸოფუ ნაღოლემი ოფუტეშო.
• ოჯარე, ოშაყარუ აბანი ჸოფე, სოდეთ კათა დუც ანორთუაფუე მარულათ, ლელო-ბურთიშ ლაჸაფით. თაქ უტუ მიქაშ ჯარი ხოლო გეჸოფე.
• ჭანდარჯინჯი, ჯვეშ ოშაყარუ დო დუდიშ ართუაფალ აბანი.
• უჩატობა, აბანი.
• ხობწყარპიჯი.
• წისქვილი, აბანი.
• სამალანიო, მალანიეფიშ გვარიშ განობა.
• კირცხი, 1.თაქ ჯვეშ ქუათ მოკირცხილ შარა, „შქა სამარგალოშ შარა“ მინოჸვე. 2. ჯვეშ ბორჯის თე აბანს კირცხის ჭყიშშა ორინჯ გაუნადგურებუ. 3. კირცხი-კირჩხი რე კირქუა, მუთჷთ რე თაქიან ნერჩი მოფინილ, ჭვემაშ ბორჯიშ კირქუა იფუჩხოლუ, მუშ გეშათ თე აბანს კირცხიქ ქიგიადუ.
• ჩაიში სუკი, აბანი.
• ნაფაცხუ, აბანი, უჯვეშაშ ნაფაცხუ, პატჷნეფს ფაცხა ნოღვენა თაქ მასვანჯებელო.
• ოწყურგილე, თაქ ჯვეშო წყუშ ჭურია ოფე.
• ნეიწყარი, წყუშ წყარი.
• ნაბჟალ, თაქ ჯვეშო ოხვამე ჸოფე.
• ნაკაზარმუ, აბ. ჯვეშო მიდგარენ ვაჭარს ნოღვე საპარკო.
• ნანდუ, აბ. „ქაჯეფიშ დო მაზაკვალეფიშ ოგვაჯე ჸოფე.“
• დობერა, აბ.
• ენწერი, აბ.
• ნაოსხაპუ, ჯვეში ოშაყარუ აბანი.
• ნაკათუ, აბ.
• ნაძალერი, თე აბანშე ჭკორი ძალათ გინუხორუაფუნა დო კათას თე აბანს ნაძაერს, ნაჭყუას უძახჷ.
• ლანჯონი, აბ. რზენი აბანი რე, ართ ბორჯის თაქ ტყა ჸოფე. ამდღა თაქ კათა ოხორანს. ლანჯი ქოთულო რე „კოპიტი.“
• კურკუცა, აბ.
• ნაკარუ, აბ.
• ოყარყალე (გორდეფიშ ოყაყალე), აბ. ლეტეში დო ონტყოლაშე, ამდღა სქჷრე რე დო ჸვანა რე თაქი.
• ნაბინეხუ, აბ. ჯვეშო ხარდანიშ ბინეხი ჸოფე თაქი.
• ნაკამცელარუ, თაქ მაართა კოლმეურნებაშ კანცელარია გინოდგვე, სუმთოლამი ჯაშ ჸუდე.
• გინძეჸვანა, აბ.
• მიკორთელი, აბ.
• წიფურონი, აბ.
• კურკუზა, აბ. მაღალი გა. თექ ნეოლითიშ კულტურაშ ფაშ ნოქურიიშა რე მეგორაფილი.
• კლას კარი (სკოლაშ კარი). თაქ კონდრატე თათარაშვილს დურცხუაფუ ოფუტეშ ართკლასამი სკოლა დო მუ ხოლო ნოხანდებუე თაქი.
• შაურკარი, მაღალი აბანი, ჭითა წიფური გინოჩვე. წესო ჸოფე, სუმარო მოულირ გჷმოჭყუდურეფი - შხვადო გათხიილ ოსურეფ თაქ შაურამეფს ნოწირებუენა. თაქ ფარას ხეს ვემკუწაწუანდეს. თინა შესაწირი რდჷ დო თიშ ხეშ მეთხჷმა ვაშინერდჷ.
• უჩატობა, აბ.
• ოხვამე, ამდღა ხოლო გედგჷ ჯაშ უჯვეშაშ ოხვამე. ოხვამეშ გოხოლუაშ აბანეფს დოსქჷლადირი რე უჯვეშაშ აკნაცჷმეფიშ ნოსქჷლედეფი დო ანტიკური ხანაშ კულტურული ფაშ ნოქურიი.
• ქვაბღალი, (ფოქვიშ ღალი), ღალი.
• ნაჯოლოგუ, ჯოლოგუეფიშ გვარიშ ნოხორიი, აბ.
• ხობწყარი, წყარმალუ. ჯვეშ გინოჩამათ, ჯვეშ ბორჯის, ობჟათე საქორთუოშე, ლაზეთიშე, ხოფაშე მოულირეფი თაქ ქუდოხორელენა, თე წყარმალუშ პიჯის, თეშენი ჯოხო თე წყარმალუს ხობწყარი.
• ჩეღალ, მუშ კალაპოტი მოფინილი რე ჩე ქუალეფით, თეშენი თის ჩე ღალს უძახჷნა.
• ოხარჩალაია, წყუშ წყარი რე ოფუტეშ ცენტრის.
• კოზმა-წყურგილე, კოზმეფიშ გვარიშ წყურგილი.
• შოთაშ წყურგილე, შოთა გოშუაშ წყურგილი.
• გოშუაშ წისქვილი, ოქუმი (წისქვილი) რე ხობწყარს, გოშუეფს ეუგაფუნა.
• ნაჯიხუ, აბ. სარაქონს ჯიხაშ აკნაცჷმეფი რე დოსქჷლადირი.
• ნაოხვამუ, საფულე, საკულტო აბანი.

ლიტერატურა

• „ჩხოროწყუს რაიონის ტოპონიმიკის კატალოგი“ - გივი ელიავა, გივი ფარულავა, გრიგოლ შენგელია.

რესურსეფი ინტერნეტის

• საიტი ხაბუმეშე Archived 2016-01-10 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.