სანაკიშ მუნიციპალიტეტი

სანაკიშ მუნიციპალიტეტი (1935 წანაშახ ჯვეში სანაკი; 1935-1989 წანეფს ცხაკაიაშ რაიონი) — ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ართული ბჟადალი საქორთუოს, სამარგალო-ჟიმოლენ შონეშ აკანს. 1917 წანაშახ ასეიანი სანაკიშ მუნიციპალიტეტიშ ტერიტორია ქუთეშიშ გუბერნიაშა მიშმეშჷ, მუჭოთ სანაკიშ მაზრა, 1921 წანაშ საქორთუოშ ადმინისტრაციულ-ტერიტირიული დორთუალათ კინ სანაკიშ მაზრა რდჷ. 1930 წანაშე ზოხორინელი რაიონი რდჷ. ასე მუნიციპალიტეტი. ადმინისტრაციული ცენტრი ნოღა სანაკი.
სანაკიშ მუნიციპალიტეტის ოორუეშე უხურგანს ჩხოროწყუშ მუნიციპალიტეტი, ოორუე-ბჟაეიოლშე მარტვილიშ მუნიციპალიტეტი, ობჟათეშე ლანჩხუთიშ მუნიციპალიტეტი, ობჟათე-ბჟეიოლშე აბაშაშ მუნიციპალიტეტი, ბჟადალშე - ხობიშ მუნიციპალიტეტი. სანაკიშ მუნიციპალიტეტიშ ფართობი რე 520,7 კმ².[1][2]
სანაკიშ მუნიციპალიტეტიშ ტერიტორია კოლხეთიშ რზენს დო გვალაშ კართეს იკენს. გვალაშ კართეშ გორაკ-ბორცვიანი ტერიტორია ფორილი რეა ტყალეფით. მუნიციპალიტეტიშ ჰავა ზუღაშ ნოტიო სუბტროპიკული რე, ტიბუ ზოთონჯით დო ჩხე ზარხულით. ჰავაშ ოშწაშე წანმოწანური ტემპერატურა რე +13,8 °C. წანაშ არძაშე რგილი თუთაშ, ღურთუთაშ, ოშქაშე ტემპერატურა +4,9 °C-რე, არძაშე ტიბუ თუთაშ - მარაშინათუთას - +23 °C. წანმოწანას თაქ ოშქაშეთ 1620 მმ ნოლექი მოურს, თაურეშე მაქსიმუმი — ეკენიას, მინიმუმი - ღურთუთას.[1]
მუნიციპალიტეტის 62 დოხორელი პუნქტი რე, თაურეშენ 1 ნოღა დო 61 ოფუტე. მუნიციპალიტეტიშ აბანობური მახორობა 2014 წანაშ მუნაჩემეფით აკმადგინანდჷ 39 652 კოჩის, თაურეშე ნოღს ოხორანს 21 596 კოჩი, თინეფს შქას 7 120 რაილი რე. ოფუტეეფს ოხორანს 18 056 კოჩი. მახორობაშ მეჭედალა რე 76,15 კოჩი/კმ², მუთ ქიანაშ ოშქაშე მაძირაფალიშ უმოსი რე (67 კოჩი/კმ²).[1]
ოსაქვარე ბუნაშით, მახორობაშ თარ მიშნაველიშ წყუ რე ოფუტეშ მეურნობაშ შხვადოშხვა დარგეფი, საჯარო ონინალეეფი დო ვაჭარუა. მუნიციპალური ბიუჯეტიშ მიშნაველეფს თარო უნარღელჸოფენს: ვაჭარუა, ოფუტეშ მეურნობა, ღალაშ გინაგაფალი დო მორჩლი მეწარმობა. ულირს მუნიციპალიტეტიშ თარ მიშნაველეფს უნარღელჸოფენდჷ ოფუტეშ მეურნობა, გინმამუშებელი ხერეჭუა (საკონსერვო, ღვინიშ დო ბჟაშ ქარხანეფი, შხვა) დო ხერეჭუა (ნოხეფიშ ფაბრიკა, რკინა-ბეტონიშ კომბინატი, ანგურაშ ქარხანა, შხვა).[1]
მუნიციპალიტეტიშ მახორობას თარ მიოწურაფო ეჭოფილ აფჷ მეჩანარობაშ დო მეჩხოლარობაშ გოვითარაფა. მუნიციპალიტეტის ოფუტეშ მეურნობაშ გოვითარაფაშ დიდი რესურსი არსებენს. უღუ ოთასე ელიტური ჯიშიშ მუხუდოშ წარმებაშ უდიდაში ტრადიცია დო გჷმოცადაფა.[3]
ოქინაფუეფი[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
- ნოქალაქევიშ ნანოღარი;
- ნოსირიშ აბანო;
- ნოსირიშ არქეოლოგიური ძეგლი, ჯვ.წ.II-I ვითოშწანურეფი
- კოტიანეთიშ ჯიხა;
- მენჯიშ ჯიხა (ნორთობურო გონთხორილი);
- შხეფიშ ჯიხა;
- ეკიშ ნათელმიმაჩამალიშ ჯოხოდვალაშ საოხიდე კომპლექსი, XII ო;
- ეკიშ ოხვამე, XIII ო;
- ეკიშ ჯიხაშ აკნაცჷმეფი, XIII ო;
- ციხეგოჯი არქეოპოლისიშ ონოღე-ოდუდითხილუე კომპლექსი, ჯვ.წ III – ახ. წ. VIII ო;
- ნოქალაქევიშ ჟარნეჩმოწამეეფიშ ოხვამე, VI ო;
- წურწუფამი წყარეფიშ აბანო, VI-VII ო;
- კოტიანეთიშ წიმინდე გიორგიშ ოხვამე, XVIII ო;
- კოტიანეთიშ ჯიხაშ აკნაცჷმეფი ,,არამიშ ნოხორი,, , XVIII ო’
- ჯვ. სანაკიშ წმ. გიორგიშ ჯოხოდვალაშ ოხვამეშ აკნაცჷმეფი XVIII ო;
- ჯვ. სანაკიშ მანცხოვარიშ დაბადებაშ ჯოხოდვალაშ ოხვამე, XVIII ო;
- ,,ქუაშ ოხორიშ,, ჯიხა, XIII ო;
- საგანგაშო ყორში - ჯვეში სანაკი;
- ,,ჯგემარიონიშ,, ოხვამეშ აკნაცჷმეფი- შშქა ოშწანურეფი - ლეძაძამეშ თემი;
- კვაუთიშ თარანგელოსიშ ჯოხოდვალაშ ოხვამეშ აკნაცჷმეფი - შქა ოშწანურეფი;
- მანცხოვარიშ ჯოხოდვალაშ ოხვამეშ ნოსქილედი - ლეძაძამეშ თემი;
- ჩიქოვანეფიშ აბანო - ლეძაძამეშ თემი;
- დადიანეფიშ საგვარეულო აკნაგებუ- ლეძაძამეშ თემი;
- ანტიკური პერიოდიშ აბანო - ლეძაძამეშ თემი;
- შხეფიშ ჯიხაშ კომპლექსი (შქა ოშქანურეფი) - სანაკი, შხეფიშ უბანი;
- ღორონთიშ დიდა მარიაშ დაბადებაშ ჯოხოდვალაშ ოხვამე - ჟილენი თეკლათიშ ნანეფიშ ოხიდა), XIX ო;
- თარანგელოსიშ ჯოხოდვალაშ მენჯიშ ოხვამე, XIX ო - სანაკი, მენჯიშ უბანი;
- ,,ნაოხვამუშ ოხვამე,, ,XIII ო - მენჯიშ თემი;
- საკალანდარიშვილოშ წმ. გიორგიშ ჯოხოდვალაშ ოხვამე, XIII ო - სანაკი, საკალანდარიშვილოშ უბანი;
- საკალანდარიშვილოშ ჯიხაშ აკნაცჷმეფი, XIII ო - სანაკი, საკალანდარიშვილოშ უბანი;
- ნათელიშმიმაჩამალიშ ჯოხოდვალაშ ოხიდა, XX ო;
- ,,ხომონიშ გვირაბი,, - სანაკი, შეფიშ უბანი;
- ხორშიშ მანცხოვარიშ ჯოხოდვალაშ ოხვამეშ აკნაცჷმეფი, XIII ს - ხორშიშ თემი;
- თარანგელოსიშ ჯოხოდვალაშ ოხვამე (გვიანი შქა ოშწანურეფი) - ხორშიშ თემი;
- საგანგაშო ყორში - ხორშიშ თემი;
- ნოსირიშ რომაული ტიპიშ აბანოშ აკნაცჷმეფი, VI-VIII ოო - ნოსირიშ თემი II ნორისიშ უბანი,;
- მანცხვარიშ დაბადებაშ ჯოხოდვალაშ ოხვამე, XXI ო - ნოსირიშ თემი;
- წმ. გიორგიშ ჯოხოდვალაშ ოხვამეშ ნოსქილედი, შქა ოშწანურეფი - გეჯეთიშ თემი
- თარანგელოზიშ ჯოხოდვალაშ ოხვამე - ფოცხოშ თემი;
- ,,ჯგემარიონიშ ოხვამე,, - ფოცხოშ თემი;
- წმ. გიორგიშ ჯოხოდვალაშ ოხვამეშ ნოსქილედი - უშაფათიშ თემი;
- თარანგელოსიშ ჯოხოდვალაშ ოხვამეშ ნოსქილედი - უშაფათიშ თემი;
- წმ. ბარბარეშ ჯოხოდვალაშ ოხვამეშ ოსხირიშ ნოსქილედი, შქა ოშწანურეფი - თეკლათიშ თემი
- საგანგაშო ყორში - მენჯიშ თემი
შინელ ძეგლეფშე ნოქალაქევს, ეკიშ ოხვამეს, შხეფიშ ჯიხას, საკალანდარიშვილოშ ჯიხას[4] დო ნოქალაქევიშ წიმინდე ელენეშ ოხვამეს[4] ერუანული შანულობაშ კატეგორიაშ კულტურაშ უყარუ ძეგლიშ სტატუსი უღუ.
რესურსეგი ინტერნეტის[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
![]() |
ჩხოროწყუშ მუნიციპალიტეტი | მარტვილიშ მუნიციპალიტეტი | ![]() | |
ხობიშ მუნიციპალიტეტი | ![]() |
|||
![]() ![]() | ||||
![]() | ||||
- | ლანჩხუთიშ მუნიციპალიტეტი | აბაშაშ მუნიციპალიტეტი |
სქოლიო[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 პროგრამა — საქართველოს რეგიონებში კლიმატის ცვლილებისა და ზემოქმედების შერბილების ზომების ინსტიტუციონალიზაცია
- ↑ საქორთუოშ აბანობური დუდმართუალაშ ერუანული ასოციაცია
- ↑ სანაკის მუნიციპალიტეტის გამგეობა
- ↑ 4.0 4.1 საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის მინისტრის ბრძანება № 03/171, 2013 წლის 10 ოქტომბერი, ქ. თბილისი, კულტურული მემკვიდრეობის თვალსაზრისით ღირებული ობიექტებისათვის კულტურული მემკვიდრეობის უძრავი ძეგლის სტატუსის მინიჭების თაობაზე
![]() |
ათე სტატია მერკე რე. თქვა შეგილებუნა ქიმეხვარათ ვიკიპედიას დო გაგშათინათ დო გახვეიანათინ. |
|
|