გლობალიზაცია

ვიკიპედიაშე
ბჟაეიოლიშ ოტელეგრაფე კომპანია 1899 წანას, ორდოშიანი გლობალიზაციაშ სამანგა

გლობალიზაცია — თეხანური ტერმინი რე დო ოძირანს თირუეფს ჯარალუას დო მოსოფელიშ ეკონომიკას, ნამუთ გჷმოჭანაფილი რე საირქიანო ვაჭარობაშ დო კულტურული თირუაშ დრამატული ძინათ. თინა თაშნეშე ოძირანს ვაჭარობაშ დო ინვესტიციეფიშ ძინას ადგადგეფიშ ხუალაშ დო ქიანეფიშ ურთიართდოჸუნალაშ ძინაშ შედეგო. სპეციფიურო, ეკონომიკურ კონტექსტისთინა შხირას იგურჩამუ მუჭოთ ვაჭარობაშ ბონი შედეგი, გიშაკერზაფილო, ოვაჭარე ლიბერალიზაციაშ ანუ „დუდიშული ვაჭარობაშ“ შედეგი. 1910 დო 1950 წანეფს შქას პოლიტიკურ დო ეკონომიკურ გჷნოტახუეფქ ობორჯეთ უცბას დარკუ საირქიანო ვაჭარობაშ შანულობა დო ნტირა. მორო დოჭყაფილი მაართა მოსოფელიშ ლჷმაშე, გოგჷრძაფილი მაჟირა მოსოფელიშ ლჷმაშ პერიოდის, მუჟამსჷთ ბრეტონ ვუდსიშ ინსტიტუტია გჷმიქიმინჷნ (საირქიანო ოვალუტე ფონდი (სოფ, en:IMF) დო GATT (en:GATT)), გლობალიზაციაშ კურსიქ პოლარულო დითირჷ. მაჟირა მოსოფელიშ ლჷმაშ თებაშ უკულიან პერიოდის, საირქიანო ეკონომიკური ინსტიტუტეფიშ გჷმოქიმინუაშ დო ორეაბილიტაციე პროგრამეფიშ გოხორციელებაშ ხანას, საირქიანო ვაჭარობაშ გეოგრაფიული არეალქ შანულამო გეფართჷ. 70-იან წანეფს თეჯგურა ვაჭარობაშ ეფექტიქ უკვე ოგინაფეთ გჷნირთჷ თეშ, მუჭოთ ორგებელიშ მუმაღალარი, თაშნეშე მანჩალუ ეფექტეფით.

თიშ უმკუჯინალო, ნამჷ-და სუმხოლო ასპექტი მეჭედელო რე ურთიართმერსხილი, შანულამი რე გლობალიზაციაშ ირი ასპექტიშ — ეკონომიკურიშ, პოლიტიკურიშ დო კულტურულიშ — შანულობაშ გოტანჯუა. გეძინელი შანულამი ასპექტი რე თაშნეშე ტექნოლოგიური თირუეფი, გიშაკერძაფილო ტრანსპორტის დო კომუნიკაციეს, ნამუთ, მუჭოთ ანტკიცენან, უშქაშეთ ოკათჷ გლობალური ოფუტეშ აკოქიმინუას.

მუნდიალიზაცია (მუნდიალ — მოსოფელი) — მოსოფელიშ ყარაფი, ნამუთ გიშმაჸათანს ლიბერალიზაციას. მუნდიალიზაცია იკათუანს სპეციფიკური ტერიტორიაშ (სამანგ. ნოღაშ, დაბაშ, ქიანაშ) — დეკლარაციას მოსოფელიშ ტერიტორიათ, ნამუშ ნება-საღალეეფი მოსოფელიშ მასშტაბიშ იჸუაფუ.

გლობალიზაციაშ ინდექსი[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

გლობალიზაციაშ ინდექსი გმიკოროცხუ თიჯგურა მაძირაფალეფით მუჭოთ რე: კომერცია, ბონი ურცხოური ინვესტიცია, ინვესტიცია, მიშნაველი. მოსო თეხანური კოროცხუაშ მეთოდეფს ცადენა თაშნეშ ეითოლიშწორან: პოლიტიკა, სოციალური დგომარობა, კულტურა დო ელმოლიშ ოთხილუე ოკითხირეეფსჷთ.[1]

გლობალიზაციაშ ართ-ართი ინდექსი, ნამუთ ზჷმუნს სუმ თარი მაძირაფალს: ეკონომიკას, სოციალურ დგომარობას დო პოლიტიკას რე - KOF.[2]


2014 წანაშ ერკებული KOF-იშ ინდექსიშ მეჯინათ
აბანი ქიანა
1 ირლანდიაშ შილა ირლანდია
2 ბელგიაშ შილა ბელგია
3 ნიდერლანდეფიშ შილა ნიდერლანდეფი
4 ავსტრიაშ შილა ავსტრია
5 სინგაპურიშ შილა სინგაპური
6 დანიაშ შილა დანია
7 შვედეთიშ შილა შვედეთი
8 პორტუგალიაშ შილა პორტუგალია
9 უნგრეთიშ შილა უნგრეთი
10 ფინეთიშ შილა ფინეთი
2006 ერკებული A.T. Kearney/Foreign Policy Magazine-იშ მეჯინათ
აბანი ქიანა
1 სინგაპურიშ შილა სინგაპური
2 შვეიცარიაშ შილა შვეიცარია
3 ამერიკაშ აკოართაფილი შტატეფიშ შილა ააშ
4 ირლანდიაშ შილა ირლანდია
5 დანიაშ შილა დანია
6 კანადაშ შილა კანადა
7 ნიდერლანდეფიშ შილა ნიდერლანდეფი
8 ავსტრალიაშ შილა ავსტრალია
9 ავსტრიაშ შილა ავსტრია
10 შვედეთიშ შილა შვედეთი

ლიტერატურა[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

რესურსეფი ინტერნეტის[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

ვიკიოწკარუეს? რე ხასჷლა თემაშენ:

სქოლიო[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

  1. Vujakovic, Petra. (2010). "How to Measure Globalization? A New Globalization Index (NGI)." Atlantic Economic Journal, 38(2): 237. [1][ღურელი რსხილი]
  2. Dreher, Axel (2006): "Does Globalization Affect Growth? Evidence from a new Index of Globalization." Applied Economics 38(10): 1091-1110.