მოსოფელიშ მონძალაშ ობიექტეფიშ ერკებული აზიას დო ოკიანეთის

თაქი მოჩამილი რე იუნესკოშ ობიექტეფიშ ერკებული აზიას, ავსტრალიას დო ოკიანეთის. მუდგაზმარენი ევროპული ქიანა (თურქეთი, კვიპროსი, აზერბაიჯანი, სომხეთი, საქორთუო დო ისრაელი), თაშნეშე რუსეთიშ აზიური ნორთი იმაჟირებუ თუდო მოჩამილ ერკებულს.

ავსტრალია (19)

ულურუ ბჟაშ ალულა ბორჯის

• დიდი ბარიერული რიფი (1981)
• კაკადუშ ნაციონალური პარკი (1981)
• უილანდრაშ ტობაშ რეგიონი (1981)
• ლორდ-ჰაუ დო ბოლს-პირამიდა (1982)
• ტასმანიაშ ველური ორთა (1982)
• გონდვანაშ ლამე ტყალეფი (1986)
• ულურუ-კატა ტიუტაშ ნაციონალური პარკი (1987)
• კვინსლენდიშ ლამე ტროპიკეფი (1988)
• შარკიშ ჸუჯი (1991)
• კოკი ფრეიზერი (1992)
• ავსტრალიაშ ნანთხორა ძუძუშმაწუალეფიშ აბანეფი (რივერსლეი/ნარაკურტი) (1992)
• ჰერდი დო მაკდონალდიშ კოკეფი (1997)
• კოკი მაკუორი (1997)
• დიდი ცაშფერი გვალეფიშ ტერიტორია (2000)
• პურნულულუშ ნაციონალური პარკი (2003)
• ომაფე ოგჷმოფინუ დარბაზი დო კარლტონიშ ბაღეფი (2004)
• სიდნეიშ ოპერაშ თეატრი (2007)
• ავსტრალიაშ საპატიმაროეფი (2010)
• ნინგალუშ წყარპიჯი (2011)

ავღანეთი (2)

• ჯამიშ მინარეთი (2002)
• ბამიანიშ ბუდაშ ნოჭახნაკუეფი (2003)

აზერბაიჯანი (2)

• ჯვეში ნოღა ბაქო შირვანშაჰეფიშ დოხორე დო ყიზყალასი (2000)
• გობუსტანიშ სახენწჷფო ტყაჩირი (2007)

არაბეთიშ აკოშქუმალირი საამიროეფი (1)

• ალ-აინიშ კულტურული ობიექტეფი (2011)

ახალი ზელანდია (3)

• ტე-ვაჰიპაუნამუ (1990)
• ტონგარიროშ ნაციონალური პარკი (1990)
• ახალი ზელანდიაშ სუბანტარქტიკული კოკეფი (1998)

ბანგლადეში (3)

ბუდისტური ბიჰარაშ აკნაციმეფი პაჰარპურეს

• ბაგერჰათიშ მეჩეთი (1985)
• პაჰარპურეშ ბიჰარა (1985)
• სუნდარბანსი (1997)

ბაჰრეინი (1)

• კალათ-ალ-ბაჰრეინი (2005)

ერაყი (3)

• ჰათრა (1985)
• აშური (2003)
• არქეოლოგიური ნოღა სამარა (2007)

ვანუატუ (1)

• როი-მატა (2008)

ვიეტნამი (7)

• ჰუეშ მონუმენტეფიშ კომპლექსი (1993)
• ჰა-ლონგიშ ლუბა (1994)
• ჯვეში ნოღა ჰოი-ანი (1999)
• მი-სონიშ ოხვამე (1999)
• ფონგ-ნჰა-კე-ბანგიშ ნაციონალური პარკი (2003)
• თანგ-ლონგიშ ომაფე ნოღა (2010)
• ჰოშ დინასტიაშ ციტადელი (2011)

თურქეთი (10)

კაბადოკია

ნემრუტ-დაღი

• გორემეშ ნაციონალური პარკი დო კაპადოკიაშ კჷრდეეფი— 1985
• დივრიგიშ დიდი მეჩეთი დო ჰოსპიტალი — 1985
• ნოღა სტამბოლიშ ისტორიული ნორთი — 1985
• ხათუსა: ხეთეფიშ ნანანოღა — 1986
• ნემრუტ-დაღი — 1987
• ფამუქ-ქალე — ჯვეში იერაპოლისი — 1988
• ქსანფი-ლეტოონი — 1988
• ნოღა საფრანბოლუ — 1994
• ტროა — 1998

თურქმენეთი (3)

• მერვი (1995)
• კიონეურგენჩი (2005)
• პართიული ჯიხაზურგა ნისაში (2007)

იაპონია (16)

ჰიმეძიშ ჯიხაზურგა

• ჰორიუ-ძიშ ბუდისტური მონუმენტეფი (1993)
• ჰიმეძიჰიმეძიშ ჯიხაზურგა (1993)
• სირაკამი-სანჩი (1993)
• იაკუშიმა (1993)
• ჯვეში კიოტოშ ისტორიული ობიექტეფი (1994)
• სირაკავა-გო და გოკაიამაშ ისტორიული ოფუტეეფი (1995)
• ჰიროსიმაშ სჷთჷნჩეშ მემორიალი (1996)
• იცუკუსიმაშ ოხვამე (1996)
• ნარაშ ისტორიული მუნუმენტეფი (1998)
• ნიკოშ ოხვამეეფი (1999)
• გუსუკუ დო რიუკიუშ ომაფეშ არქიტექტურული ობიექტეფი (2000)
• კუმანო-კოდო (2004)
• სირეტოკოშ ნაციონალური პარკი (2005)
• ვარჩხილიშ შახტა იბამი-გინძანი (2007)
• ოგასარავაშ კოკეფი (2011)
• ჰირაიძუმიშ ისტორიული ობიექტეფი დო მონუმენტეფი (2011)

იემენი (4)

• ჯვეში ნოღა შიბამი (1982)
• ჯვეში ნოღა სანა (1986)
• ისტორიული ნოღა ზაბიდი (1993)
• სოკოტრაშ არქიპელაგი (2008)

იერუსალიმი (1)

• ჯვეში ნოღა იერუსალიმი (1981)

ინდოეთი (28)

თაჯ-მაჰალი

პეულეფიშ ლეხერი

ქაჯურაჰო

• აგრაშ ჯიხა (1983)
• აჯანტიშ ფოქვა (1983)
• ფატეჰპურ-სიკრი(1986)
• თაჯ-მაჰალი (1983)
• ჯვეში გოა (1986)
• ბუდისტური ობიექტი სანჩი (1989)
• ქაჯურაჰო (1986)
• ბჰიმბეტკა (2003)
• არქეოლოგიური პარკი ჩამპანერ-პავაგადჰი (2004)
• ჩჰატრაპატი შივაჯი (2004)
• ელეფანტიშ ფოქვეფი (1987)
• ელორიშ ფოქვა (1983)
• ჰუმაუნიშ აკარდამა (1993)
• ჩოლიშ მონასტერეფი (1987, 2004)
• ნოღა მაჰაბალიპურამიშ ობიექტეფიშ ბუნა (1984)
• ჰამპი (1986)
• პატადაკალი (1987)
• კაზირანგიშ ნაციონალური პარკი (1985)
• მანასიშ ნაციონალური პარკი (1985)
• კეოლადეოშ ნაციონალური პარკი (1985)
• კონარაკეშ ბჟაშ ოხვამე (1984)
• მაჰაბოდჰი (2002)
• ინდოეთიშ გვალაშ რკინაშშარა(1999)
• ნანდა-დევიშ ნაციონალური პარკი დო პეულეფიშ ლეხერი (1988)
• ჭითა ფორტი (2007)
• სუნდარბანსიშ ნაციონალური პარკი (1987)
• კუტბ-მინარიშ მინარეთი (1993)
• ჯანტარ-მანტარი (2010)

ინდონეზია (8)

• ბორობუდურიშ ოხვამეეფი: ბორობუდური, მენდუტი, პავონი (1991)
• კომოდოშ ნაციონალური პარკი (1991)
• პრამბანანი (1991)
• უჯინგ-კულონიშ ნაციონალური პარკი (1991)
• სანგირანი (1996)
• ლორენციშ ნაციონალური პარკი (1999)
• სუმატრაშ ტროპიკული ტყალეფი: გუნუნგ-ლიოსერიშ ნაციონალური პარკი, კერინსი-სებლატიშ ნაციონალური პარკი დო ბუკიტ-ბარისან-სელატანიშ ნაციონალური პარკი (2004)
• ბალიშ პროვინციაშ კულტურული ლანდშაფტი (2012)

იორდანია (4)

• პეტრა (1985)
• ქასრ-ამრა (1985)
• უმ-არ-რასასი (2004)
• უადი-რუმის თხილერი ტერიტორიეფი (2011)

ირანი (13)

იმამიშ მოედანი ისპაანს

• იმამიშ მოედანი (1979)
• პერსეპოლისი (1979)
• ჩოგხა-ზანბილი (1979)
• ტახტ-ი სულეიმანი (2003)
• ბამი (2004)
• ფასარგადი (2004)
• სულთანიე (2005)
• ბეჰისთუნიშ მიკნაჭარა (2006)
• სომხური მონასტერეფი ირანს: წიმინდე თადეოზიშ მონასტერი, წიმინდე სტეფანეშ მონასტერი, ჯეგე მარიაშ ეკლესია დო ძორძორი (2008)
• ბანდ-ე-კეისარი (2009)
• არდაბილიშ ისტორიული მონუმენტეფი (2010)
• თავრიზიშ ისტორიული ბაზარი (2010)
• ერამიშ ბაღი (2011)

ისრაელი (7)

• მასადა (2001)
• ჯვეში ნოღა აკო (2001)
• ჩე ნოღა (2003)
• ბიბლიური აბანეფი – მეგიდო, ასორი, ბეერ-შევა (2005)
• საკმელიშ შარა ნეგევს (2005)
• ბაჰაიზმიშ მოსოფელიშ ცენტრი ჰაიფას დო ბჟადალ გალილეას (2008)
• კარმელიშ გვალა (2012)

კამბოჯა (2)

• ანგკორი (1992)
• პრეაჰ-ვიჰეარიშ ოხვამე (2008)

კვიპროსი (3)

• პაფოსი – 1980
• ტროოდოსიშ რეგიონიშ მოხანტილი ეკლესიეფი – 1985
• ხიროკიტია –1998

კირიბატი (1)

• ფენიქსიშ კოკეფიშ თხილერი ტერიტორია (2010)

ლაოსი (2)

• ნოღა ლუანგპრაბანგი (1995)
• ვატ-ფხუ (2001)

ლიბანი (5)

• ანჯარი (1984)
• ბაალბექი (1984)
• ბიბლოსი (1984)
• ტვიროსი (1984)
• კადიშიშ ლეხერი დო ომაფე კენდარეფიშ ტყა (1998)

მალაიზია (3)

• გუნუნგ-მულუშ ნაციონალური პარკი (2000)
• კინაბალუშ ნაციონალური პარკი (2000)
• მალაკიშ ჯვეში ნოღეფი მალაკა დო ჯორჯტაუნი (2008)

მარშალიშ კოკეფი

• ბიკინიშ ატოლი (2010)

მონღოლეთი (3)

• უბსუ-ნური (რუსეთიწკჷმა ართო) (2003)
• ორხონიშ ლეხერი (2004)
• მონღოლეთიშ ალთაიშ პეტროგლიფეფი (2011)

ნეპალი (4)

• კატმანდუშ ლეხერი (1979)
• საგარმატხიშ ნაციონალური პარკი (1979)
• ჩიტვანიშ ნაციონალური პარკი (1984)
• ლუმბინი - ბუდაშ დაბადებაშ აბანი (1997)

ომანი (4)

• ბაჰლაშ ჯიხაზურგა (1987)
• არქეოლოგიური ობიექტეფი - ბატი, ალ-ხუთმი დო ალაიუნი (1988)
• ოკუმაფუშ დიხა (2000)
• აფლაიშ ირიგაციული სისტემა (2006)

პაკისტანი (6)

ლაჰორიშ ჯიხაზურგა

• მოჰენჯო-დარო (1980)
• ბუდისტური ჯიხაზურგა ტახტი-ი-ბაჰი (1980)
• ტაქსილა (1980)
• ჯიხაზურგა დო შალიმარიშ ბაღეფი ლაჰორს (1981)
• თატაშ ისტორიული მონუმენტეფი (1981)
• როჰტასიშ ჯიხაზურგა (1997)

პალაუ (1)

• კჷრდეამი კოკეფი (2012)

პაპუა - ახალი გვინეა (1)

• კუკიშ ონტყოლაშე (2008)

რუსეთი (8)

ხვალე რუსეთიშ აზიური ნორთიშ ობიექტეფი

• ალტაიშ ორქოშ გვალეფი (1991)
• ბაიკალი (1996)
• კამჩატკაშ ვულკანეფი (1996)
• ბჟადალი კავკაციონი (თაშნეშე იდვალუაფუ ევროპასჷთ) (1999)
• სიხოტე-ალინი (2001)
• დერბენტი (თაშნეშე იდვალუაფუ ევროპასჷთ) (2003)
• უბსუ-ნური (მონღოლეთთან ერთად) (2003)
• ვრანგელიშ კოკი (2004)

ობჟათე კორეა (10)

ჩოსონიშ დინასტიაშ მაფეფიშ აკარდამეფი

• ხეინსაშ ბუდისტური ოხვამე (1995)
• ჩონმიო (1995)
• სოკურამი დო ბულგუსკა (1995)
• ჩხანდოკუნიშ დოხორეეფიშ კომპლექსი (1997)
• ჰვასონიშ ჯიხაზურგა (1997)
• კოჩანგიშ, ჰვასუნეშ დო კანჰვაშ დოლმენეფი (2000)
• კიონჯუშ ისტორიული ზონა (2000)
• ჩეჯუდოშ ვულკანური კოკი (2007)
• ჩოსონიშ დინასტიაშ მაფეფიშ აკარდამეფი (2009)
• ისტორიული ოფუტეეფი: ჰაჰოე დო იანგდონგი (2010)

საუდიშ არაბეთი (2)

(თაშნეშე მიშმურს არაბულ ქიანეფიშ რეგიონშა)

• მადაინ-სალიჰი (2008)
• ნოღა დირაიის ატ-ტურაიფიშ რაიონი (2010)

საქორთუო (3)

გელათიშ მონასტერი

ჯვარიშ მონასტერი

• ბაგრატიშ ოხვამე დო გელათიშ მონასტერი (1994)
• მცხეთაშ ისტორიული მონუმენტეფი: სვეტიცხოველი, ჯვარიშ მონასტერი (1994)
• ჟინი შონე: უშგული (1996)

სირია (6)

• ჯვეში ნოღა დამასკო (1979)
• ჯვეში ნოღა ბოსრა (1980)
• პალმირა (1980)
• ჯვეში ნოღა ალეპო (1986)
• კრაკ-დე-შევალიე დო სალადინიშ ციტადელი (2006)
• ოორუე სირიაშ ჯვეში ოფუტეეფი (2011)

სოლომონიშ კოკეფი (1)

• კოკი რენელიშ ბჟაეიოლ ნორთი (1998)

სომხეთი (3)

ეჩმიაძინი

• აღპატიშ მონასტერი დო სანაინიშ მონასტერი — 1996
• ოკათედრე ოხვამე ეჩმიაძინი დო ზვართნოცი — 2000
• გეღარდიშ მონასტერი დო წყარმალუ აზატიშ ლეხერი — 2000

ტაილანდი (5)

პრა აჩანა, სუხოტჰაიშ პროვინცია, ტაილანდი

• ისტორიული ნოღა აიუტია (1991)
• სუხოტჰაიშ ისტორიული პარკი, სი-სატჩანალაი, კამპჰაენგ-პჰეტიშ ისტორიული პარკი (1991)
• ტჰუნგიაიშ ველური ორთაშ ტყაჩირი (1991)
• ბან-ჩიანგი (1992)
• დონგფაიაიენი (2005)

ტაჯიკეთი (1)

• ნოღა სარაზმი (2010)

უზბეკეთი (4)

• იჩან-ყალა (1990)
• ბუხარაშ ისტორიული ცენტრი (1993)
• შაჰრისაბზიშ ისტორიული ცენტრი (2000)
• სამარყანდი - კულტურეფიშ შარეფაკართუ (2001)

ფილიპინეფი(5)

ბანაუშ ბრინჯიშ ტერასეფი,ფილიპინეფი

• ფილიპინეფიშ ბაროკოშ სტილიშ ეკლესიეფი (1993)
• ტუბატაჰაშ რიფი (1993)
• ბანაუშ ბრინჯიშ ტერასეფი (1995)
• ისტორიული ნოღა ვიგანი (1999)
• დიხაშთუდონი წყარმალუ პუერტო-პრინცესა (1999)

ყაზახეთი (3)

ტამგალიშ პეტროგლიფეფი

• ხოჯა აჰმედ იასავიშ მავზოლეუმი (2003)
• ტამგალიშ კჷრდეშ ხანტუობა (2004)
• სარიარკა - ოორუე ყაზახეთიშ სტეპი დო ტობა (2008)

ყირგიზეთი (1)

• სულაიმან-ტოო (2009)

შრი-ლანკა (8)

ჯვეში ნოღა სიგირიია (შრი-ლანკა)

• ჯვეში ნოღა პოლონარუვა (1982)
• ჯვეში ნოღა სიგირიია (1982)
• წიმინდე ნოღა ანურადჰაპურა (1982)
• ჯვეში ნოღა გალე (1988)
• წიმინდე ნოღა კანდი (1988)
• სინჰარაჯიშ ტყაჩირი (1988)
• დამბულიშ ფოქვა (1991)
• შრი-ლანკაშ ცენტრალური გაბარი (2010)

ჩინეთი (42)

ტერაკოტიშ არმია

ძიუჯაიგოუშ ლეხერი

დაძუშ კჷრდეშ რელიეფეფი

უდანშანიშ გვალეფიშ ჯვეში ნოდგჷმეფიშ კომპლექსი

• ჩინეთიშ დიდი კიდალა (1987)
• ტაიშანი (1987)
• მინიშ დო ცინიშ დინასტიეფიშ მაფეფიშ დოხორეეფი აკრძალურ ნოღა(1987) დო მუკდენიშ დოხორე ( შენიანს) (2004)
• მოგაოშ ფოქვეფი (1987)
• ტერაკოტიშ არმია (1987)
• სინანთროპი (1987)
• ხუანშანი (1990)
• ძიუჯაიგოუშ ლეხერი (1992)
• ხუანლუნი (1992)
• ვულინგიუანი (1992)
• ჩენდეშ კურორტული ზონა (1994)
• ციუიფუშ ეკლესია დო კონფუციშ საფულე (1994)
• უჯვეშაში ნოდგჷმეფიშ კომპლექსი უდანშანი (1994)
• ისტორიული ანსამბლი პოტალა ტიბეტის, თენეფ შქას: ჯოხანგი და ნორბულინგკა, ლჰასა (1994, 2000, 2001)
• ლუშანიშ ნაციონალური პარკი (1996)
• ემეიშანი (1996)
• ჯვეში ნოღა ლიძიანი (1997)
• ჯვეში ნოღა პინიაო (1997)
• სუჯოუშ ბაღეფი (1997, 2000)
• პეკინიშ ზარხულიშ დოხორე (1998)
• ციშ ოხვამე (1998)
• უიშანი (1999)
• დაძუშ კჷრდეშ რელიეფეფი (1999)
• ცინშენშანი დო დუძიანიანიშ ოირიგაციე სისტემა (2000)
• უჯვეშაში ოფუტეეფი - სიდი დო ხუნცუნი (2000)
• ლუნმენი (2000)
• მინიშ დო ცინიშ დინასტიეფიშ ომაფე აკარდამეფი (2000, 2003, 2004)
• იუნგანი (2001)
• სუმი პარალელური წყარმალუ (2003)
• კოგურიოშ ომაფეშ აკარდამეფი (2004)
• მაკაოშ ისტორიული ცენტრი (2005)
• გიგანტური პანდეფიშ ტყაჩირი (2006)
• ინსიუ (2006)
• დიაოლოუ (2007)
• ობჟათე ჩინეთის კარსტი (2007)
• ტულოუ (2008)
• სანციანშანი (2008)
• უტაიშანი (2009)
• დენგფენგიშ ისტორიული მონუმენტი „დიხაუჩაშ დო ცაშ ცენტრი" (2010)
• დანსია - (2010)
• ხანჯოუშ ბჟადალიშ ტობაშ კულტურული ლანდშაფტი (2011)
• შანდუ (2012)

ოორუე კორეა (1)

• კოგურიაშ აკარდამეფიშ კომპლექსი (2004)

ქოძირით თაშნეშე

• მოსოფელიშ მონძალაშ ობიექტეფიშ ერკებული აფრიკას
• მოსოფელიშ მონძალაშ ობიექტეფიშ ერკებული ამერიკას
• მოსოფელიშ მონძალაშ ობიექტეფიშ ერკებული არაბულ ქიანეფს
• მოსოფელიშ მონძალაშ ობიექტეფიშ ერკებული ევროპას

რესურსეფი ინტერნეტის

• UNESCO World Heritage Centre - Official site
• List of UNESCO World Heritage Sites - Official site
• VRheritage.org - documentation of World Heritage Sites
• Worldheritage-Forum - Information and Weblog on World Heritage Issues