ფუთი

ნოღა/ონიშოლი ფუთი ფოთი ფუთიშ ცენტრი ფუთიშ ცენტრი შილა გერბი ქიანა  საქორთუოსაქორთუო აკანი სამარგალო-ჟიმოლენი შონეშ აკანისამარგალო-ჟიმოლენი შონეშ აკანი კოორდ. 42.15,41.66666742°09′00″ ოორ. გ. 41°40′00″ ელ. გ. მერი გოჩა კურდღელია დირსხუ VII-VI ოშწანურა ჩ.წ.ე. მაართა შინუა ჰესიოდეშ „თეოგონიას“ VII ო. ჩ.წ.ე. ორდოიანი ჯოხოეფი ფაზისი ფართობი 65,8 კმ² მახორობა 41 465 კოჩი (2014) მეჭედალა 630,17 კოჩი/კმ² ერუანული აკოდგინალუა ქორთუეფი 97,5 % რუსეფი 1,5 % უკრაინალეფი 0,3 % სომეხეფი 0,2 % ორწუმობური აკოდგინალუა ქირსიანეფი (უმენტაშო საქორთუოშ მართლმადიდებლური ოხვამეშ) 98,54 % ბორჯიშ ორტყაფუ UTC+4 ტელ. კოდი +995 493 ოფოსტე ინდექსი 4400 ოფიციალური ვებ-ხასჷლა www.poticity.ge/ ფუთი ფუთი

ფუთი (ქორთ. ფოთი) — ნოღა დო ონიშოლი უჩა ზუღას, საქორთუოს, სამარგალო-ჟიმოლენი შონეშ აკანს. იდვალუაფუ კოლხეთიშ რზენს, სოდეთ რიონწყარი უჩა ზუღას მიშაკათუნ, რიონწყარიშ მელე-მოლე პიჯის. ზუღაშ დონეშე 1-3 მ. ქართიშე 330 კმ., ზუგდიდიშე 60 კმ. 2014 წანაშ ეკოროცხუათ ოხორანს 41 465 ადამიერი. ნოღაშ ფართობი რე 65,8 კვ. კმ. მოლენკავკაციაშ რკინაშარაშ ცენტრალურ მაგისტრალს მიარცხუაფუ ფუთი-სანაკიშ რკინაშარაშ 40 კმ.-ამი ნოკვათუთ. ნოღაშ ტერიტორიაშ უმოსი გეკიდილი რე კოკეფს, ნამუსჷთ რიონიშ დელტეფი გიშაკვათჷნა. ნოღაშ ტერიტორიას რე პალიასტომიშ ტობა, ნამუთ უჩა ზუღას კაპარჭაშ-წყარით მიაკათუნ. მუკე-მუკე ონძღოთ ნოღას გოჸუნს ჭყონჭყო დო ისირონა.

ისტორია

ფუთი, მუჭოთ კოლხეთიშ ომაფეშ ჯვეშ ნოღა ფაზისი, ისტორიას პირველო მოშინელი რე ჯვ. წ. ეკოროცხუაშ VIII ოშწანურას. ფაზისი ჯვეში ბორჯიშენო თელი კავკაციას ირიშენ უდიდაშ დო თარი ონიშოლი რდჷ, ჩინეთშე მოჸუნელი ჯვეში აფრაშუმიშ რზაშ ეკონია პუნქტი უჩა ზუღაპიჯის.

ნოღა ჩინებური რდჷ მუში ჯვეში ფაზისიშ აკადემიათ, სოდეთ ოგურაფუშა ბერძენეფი ხოლო გილეშეს. ბერძენი მეისტორიე სტრაბონიშ (ჯვ. წ. 64/63 — ახ. წ. 23/24) გინოჩამათ, ფაზისის სუმენეჩი ჯურიშ კათა იბუძოლუდუ.

ართამი საქორთუოშ ფაჩუაშე დო ემუშე სამარგალოშ (ოდიშიშ) ოთარეშ გიმორთუალაშ უკული ფუთი დადიაშ სათაროშა მიშმეშჷ. 1578 წანაშენ პერიოდულოთ ნოღა თურქეფიშ (ოსმალეფიშ) ხეს რდჷ. 1828 წანას, დიდი ლჷმაშ დო ზისხირწუმაშ დინოხოლე ფუთი თურქეფშე დოჩოლეს. 1858 წანას ოფიციალურო მეჩეს პორტული ნოღაშ სტატუსი, ოდო 1871-72 წანეფს ფუთის გინწყჷ მოლენკავკაციას მაართა რკინაშარაშ ღოზიქ — ფუთი-შორაპანი. 1863-1905 წანეფს ნოღაშ გოახალაფაშ საქვარშა ხე მოუთხჷდჷ ნიკო ნიკოლაძეს, ნამუთ თიშვანს ნოღაშ დუდმანჯღვერი რდჷნ. 1914 წანაშოთ ფუთის 20 000 მახორუ სქიდუდუ.

არქიტექტურა

ნოღას ამდღარ დღაშა ვა მუნჭირინდუაფუ ჯვეში ფაზისიშ არქიტექტურაშ ნოსქილედეფს. არქეოლოგიურო ჯვეში ფაზისიშ დიხა დიო ხოლო ვა რე დოგურაფილი. მუჭოთ მარჩქინჯეფს მიორჩქუნან, ფაზისიშ ნოსქილედეფი ოკო რდას ვარა პალიასტომიშ ტობაშ, ვარა უჩა ზუღაშ ქვინჯის.

ამდღანერი არქიტექტურული ოძირაფუეფი რე ნოღაშ ცენტრის გეკიდილი ოხვამე (ბიზანტიური სტილით), თურქული ჯიხაშენ გესქილადირი ჸორში, ნიკო ნიკოლაძეშ ბორჯის ეგაფილი მუსხითგარენი ჸუდე-ოხორი დო ნოღაშ ცენტრალური კვარკვალია პარკი.

ნოღას უღუ უჩა ზუღაპიჯის ართ-ართი ირიშენი უდიდაში პორტი.

ფუთის რე ვალერიან გუნიაშ ჯოხონობაშ სახენწჷფო დრამატული თეატრი, დორცხუაფილი 1925 წანას.

ფუთი რე ფუთიშ დო ხობიშ ეპარქიაშ ცენტრი.

ტაროზი

ფუთიშ ჰავა ზუღაშ ლამე სუბტროპიკული რე. უჩქჷ ტიბუ ზოთონჯი დო ჩხე ზარხული. ჰაერიშ ოშქაშეწანური ტემპერატურა რე +14,1 გრადუსი, ღურთუთაშ +5,2 გრადუსი, ოდო კვირკვეშ +22,9 გრადუსი. გვალო-მინიმალური ჸოფე -13 გრადუსი დო გვალო-მაქსიმალური +41 გრადუსი. ნოლექეფი 1960 მმ წარმოწანას.

დოჯიმალაფირი ნოღეფი

• ლაგრანჟი, ჯორჯია, ააშ
• ბურგასი, ბულგარეთი
• ლარნაკა, კვიპროსი
• აქთაუ, ყაზახეთი
• ნაფპლიო, საბერძნეთი

რესურსეფი ინტერნეტის

• ფუთიშ ვებ–ხასჷლა
• ფუთიშ ოფიციალური ვებ–ხასჷლა Archived 2011-07-21 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
• ფუთიშ ონიშოლი
• ფუთიშ პორტიშ ქარტია Archived 2003-03-15 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
• ფუთიშ სურათეფი

სქოლიო

ათე სტატია მერკე რე. თქვა შეგილებუნა ქიმეხვარათ ვიკიპედიას დო გაგშათინათ დო გახვეიანათინ.